Statystyki GUS wskazują, że jesteśmy jednym z szybciej starzejących się społeczeństw. Za dekadę liczba emerytów będzie większa niż 25-latków. W 2025 roku osób w wieku 65+ wyniesie w Polsce prawie 8,2 mln, w 2030 – już ponad 8,6 mln. To sprawia, że deweloperzy przy budowie mieszkań powinni zdaniem ekspertów zwracać uwagę na potrzeby seniorów, a jednocześnie pamiętać, że grupa ta nie jest jednorodna.
– Pierwsza grupa to osoby w końcowym okresie aktywności zawodowej, których poziom zarobków jest prawdopodobnie najwyższy w historii zawodowej. Mogą oni mieszkać samodzielnie, nie potrzebują szczególnych form opieki czy znaczących udogodnień w wyposażeniu mieszkania. Kolejna grupa to osoby w wieku emerytalnym, dla których pomocne byłyby systemy teleopieki, telemedycyny, a w części przypadków także asysta osoby opiekującej się nimi. Jest też trzecia grupa seniorów, ta o najmniejszej sprawności ruchowej, która wymaga stałej opieki i szczególnej uwagi – tłumaczy Joanna Komorowska, analityk rynku nieruchomości, koordynator projektów zewnętrznych Centrum AMRON.
Na potrzeby mieszkaniowe seniorów zwraca też uwagę przygotowany przez rząd Narodowy Program Mieszkaniowy. Według jego założeń dzięki wdrożeniu odpowiedniej polityki senioralnej związanej z polityką miejską, planowaniem przestrzennym, urbanistyką i rewitalizacją ma się poprawić ma dostępność mieszkań oraz warunki zamieszkania osób starszych. W efekcie lepszy ma być ich standard życia i dostęp do usług medycznych lub rehabilitacyjnych.
– Deweloperzy muszą pamiętać, że senior potrzebuje specjalnego wyposażenia mieszkania. Lokale powinny mieć antypoślizgową posadzkę, być wyposażone w uchwyty i poręcze, przejścia powinny być bezprogowe i wystarczająco szerokie, by umożliwiały poruszanie się na wózku inwalidzkim. Ważne jest, żeby w budynku były windy, zwłaszcza jeżeli mieszkanie nie jest położone na niskiej kondygnacji – podkreśla ekspertka.
Dla seniorów równie istotne jest, by osiedla były dobrze skomunikowane, zlokalizowane blisko przystanków i infrastruktury handlowo-usługowej oraz w bezpiecznej okolicy. Dobrze, by położenie osiedla sprzyjało aktywnemu wypoczynkowi.
– Rzadko się spotyka, żeby osiedla mieszkaniowe powstawały jako osobne twory tylko dla seniorów. To nie jest dobre rozwiązanie również z punktu widzenia społecznego. Ważne, żeby to środowisko było jednak zintegrowane z pozostałymi grupami wiekowymi – podkreśla Joanna Komorowska.
Również część mieszkań komunalnych ma być budowana lub adaptowana do potrzeb osób starszych. Środki na ten cel trafią z Regionalnych Programów Operacyjnych.
Budynków spełniających takie wymagania jest coraz więcej. Powstają nie tylko w największych aglomeracjach, lecz także w mniejszych miastach.
Nowe mieszkania to często wysoki koszt, dlatego ważny jest dostęp do finansowania. Emerytura i renta zazwyczaj są zbyt niskie, seniorom trudno też uzyskać wieloletni kredyt. Eksperci podkreślają, że rozwiązaniem może być sprzedaż własnego mieszkania – często zbyt dużego względem możliwości finansowych starszych osób – oraz kupno nowego, lepiej przystosowanego do ich potrzeb.
– W Polsce działa też umowa dożywotnich świadczeń zawieranych z funduszami hipotecznymi. Senior w akcie notarialnym przekazuje prawo własności funduszowi, który staje się właścicielem nieruchomości w chwili śmierci seniora, natomiast senior dożywotnio otrzymuje świadczenia, które może przeznaczyć np. na wynajem – przypomina Joanna Komorowska.