Kwestie do dyskusji przed skierowaniem projektu do dalszych prac legislacyjnych ograniczają się do rozwiązań zaproponowanych w przepisach art. 3 ust. 2 i art. 4. Biorąc pod uwagę negatywne doświadczenia związane z rezultatami obowiązywania dotychczasowej ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym, decyzję o przygotowaniu od podstaw nowego aktu ustawowego regulującego funkcjonowanie instytucji PPP trzeba uznać za jedyne racjonalne rozwiązanie, dobrze rokujące osiągnięciu zakładanych przez projektodawcę celów – uważa Janusz Zieliński, przewodniczący Komisji Legislacyjnej BCC

Złe doświadczenia.

Doświadczenia związane z funkcjonowaniem dotychczasowej ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym są jednoznacznie negatywne. W oparciu o obowiązujące w tym zakresie od 2005 r. przepisy nie zawarto ani jednej umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym. Nie odnotowano również działań zmierzających do podpisania takiej umowy, choćby w postaci wszczęcia postępowania zmierzającego do wyłonienia partnera prywatnego. Co więcej, informacje o przystępowaniu niektórych podmiotów do wykonywania analiz mających skutkować decyzją o zastosowaniu takiego partnerstwa wskazują, że znaczna część tych analiz może dotyczyć przedsięwzięć o takim zakresie, którego ustawa z 2005 r. nie przewiduje (np. zadań o charakterze użyteczności publicznej).

Obowiązująca ustawa stworzyła skomplikowane przepisy i wygenerowała nadmierne obciążenia. Wymagania okazały się zbyt duże dla potencjalnie zainteresowanych stron. Spowodowało to konieczność podjęcia prac nad projektem nowej ustawy o PPP, która skutecznie wpisałaby się w ideę przyznania obywatelom jak największej sfery wolności i zaufania. - Wydaje się, że w dużym stopniu cel ten został osiągnięty, m.in. dzięki włączeniu od samego początku do procesu konsultacji zapisów ustawy jej adresatów, tj. przedstawicieli administracji publicznej i biznesu - uważa Janusz Zieliński, przewodniczący Komisji Legislacyjnej BCC


Projekt zakłada dobre rozwiązania

Według BCC, projekt Ministerstwa Gospodarki słusznie odchodzi od szczegółowego określania zakresu i treści umowy o PPP, pozostawiając uzgodnienie tych kwestii do decyzji partnerów. Na poparcie zasługuje rezygnacja ze sztywnego określania przedmiotu partnerstwa, co pozwoli na stosowanie PPP wszędzie tam, gdzie przyniesie to korzyści dla interesu publicznego. Nowe przepisy eliminują obowiązek przeprowadzania nadmiernie skomplikowanych procedur i kosztownych analiz planowanych przedsięwzięć. Ma to szczególne znaczenie przy stosunkowo niskiej wartości finansowanych inwestycji. BCC dobrze ocenia także znaczące złagodzenie kryteriów oceny projektów PPP przez ministra finansów, a także umożliwienie ich dofinansowania ze środków UE.

Powyższe rozwiązania ograniczają skalę biurokracji przy realizacji przedsięwzięć PPP oraz zwiększają wolność realizacji inwestycji przez partnerów publicznych i prywatnych. Jeżeli tak się stanie, to nowa ustawa będzie istotnym impulsem prorozwojowym. Formuła PPP pozwoli uzupełnić ograniczone możliwości jednostek samorządu terytorialnego w zakresie samodzielnej realizacji projektów inwestycyjnych poprzez zaangażowanie finansowych i kadrowo-organizacyjnych zasobów partnerów prywatnych. W wymiarze praktycznym będzie to oznaczać sprawniejsze działanie administracji publicznej, z większą korzyścią dla obywateli i mniejszym kosztem dla państwa - uważa Janusz Zieliński, przewodniczący Komisji Legislacyjnej BCC.


Za istotną zaletę nowej ustawy BCC uznaje jej ramowy charakter. Potwierdzenie takiego podejścia stanowi już przepis wstępny (art. 1 ust. 2), który stanowi, że przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyka pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym. Zakres podmiotowy projektowanej ustawy został określony w art. 2 (pkt 1 i 2), w którym sprecyzowano pojęcia „partnera prywatnego” i „podmiotu publicznego”. Możliwie szerokie zastosowanie ustawy zapewnia bardzo pojemna definicja przedmiotu PPP, określanego w projekcie mianem „przedsięwzięcia”. - Podobnie, dzięki szerokiemu zakresowi definicji „składnika majątkowego” będzie można najlepiej dostosować zobowiązania stron umowy o PPP do konkretnej sytuacji - mówi Janusz Zieliński, przewodniczący Komisji Legislacyjnej BCC


Kontrowersje budzi projektowany przepis art. 3 ust. 2, który odwołuje się do projektu ustawy o koncesjach na roboty budowlane lub usługi. Po pierwsze, nie można przewidzieć czy i w jakim zakresie ustawa ta wejdzie w życie. Po drugie, powstaje pytanie czy tworzenie kolejnej regulacji mającej odniesienie do partnerstwa publiczno-prywatnego jest zasadne w sytuacji, gdy w grę mogłaby wchodzić np. odpowiednia nowelizacja ustawy Prawo zamówień publicznych. Kolejną kwestią wymagającą dodatkowego rozważenia jest zawarty w art. 4 wymóg dodatkowego zamieszczenia informacji o planowanym partnerstwie publiczno-prywatnym w Biuletynie Informacji Publicznej, jako uzupełnienie ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych lub Dzienniku Urzędowym UE. Niezależnie od racji przemawiających za takim rozwiązaniem, kwestię tę należy również widzieć w kontekście dodatkowych obciążeń administracyjnych.

Nowa definicja

Według Janusza Zielińskiego na pozytywną ocenę zasługuje umieszczenie w jednym przepisie (projektowany art. 6) definicji umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym. W obecnej ustawie elementy takiej definicji są rozrzucone po całym akcie prawnym. Ważnym elementem wzmocnienia ochrony interesu finansów publicznych są rozwiązania zawarte w projektowanym art. 6 ust. 3 i art. 7, które określają skutki za nienależyte wykonanie umowy, jak również przewidują dla podmiotu publicznego możliwość bieżącej kontroli wykonywania zadań realizowanych w ramach partnerstwa. Wydaje się jednak, że w obu tych przypadkach dla zachowania równoprawności występujących podmiotów zapisy w umowie o PPP muszą być nadzwyczaj precyzyjne. Podobną uwagę należy odnieść do obowiązku zwrotu składnika majątkowego wykorzystywanego przez partnera prywatnego w sposób sprzeczny z jego przeznaczeniem, co przewiduje art. 8 ust. 2.

Za słuszne przedsiębiorcy uznali rozwiązania zawarte w projektowanym art. 9, a odnoszące się do możliwego trybu postępowania podmiotu publicznego w sytuacji rozwiązania umowy i konieczności wyboru nowego partnera prywatnego. Przepis ten zapewnia zachowanie ciągłości realizacji przedsięwzięcia w przypadku rozwiązania umowy wskutek trudnych do przewidzenia okoliczności.

Z punktu widzenia interesu partnera prywatnego ważny jest przepis art. 10 ust. 3, który zapewnia mu prawo pierwokupu nieruchomości będącej wkładem własnym, w razie sprzedaży tej nieruchomości przez podmiot publiczny lub spółkę zawiązaną w celu realizacji umowy o PPP. W przypadku zbycia akcji lub udziałów partnera prywatnego w takiej spółce, podobne uprawnienia (prawo pierwokupu) przysługują na mocy projektowanego art. 14 podmiotowi publicznemu, co również uznajemy za właściwe rozwiązanie. Także pozytywnie trzeba ocenić przewidzianą w art. 12 możliwość realizacji partnerstwa publiczno-prywatnego w oparciu o zawiązaną w tym celu spółkę kapitałową, komandytową lub komandytowo-akcyjną, z zastrzeżeniem zgodności przedmiotu i celu jej działalności z zakresem określonym umową o PPP.

Potrzebna promocja PPP

Według BCC korzystna jest treść projektowanego art. 17, na mocy którego do zadań ministra gospodarki należeć będzie upowszechnianie i promowanie PPP, dokonywanie analiz i ocen funkcjonowania tej formuły, w tym stanu i perspektyw finansowego zaangażowania sektora prywatnego. Są to sprawy dużej wagi, które w znacznym stopniu będą decydować o powodzeniu przedsięwzięć w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Należy jednak w tym miejscu dodać, że za równie ważne zadanie należałoby uznać przygotowanie i realizację programów szkoleniowych i pilotażowych dla samorządów w celu przygotowania kadr do realizacji projektów PPP.

Zmiany innych ustaw

Wśród projektowanych zmian w przepisach innych obowiązujących ustaw (rozdział 6), do najważniejszych należą zmiany w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz w ustawach o podatku dochodowym od osób fizycznych i od osób prawnych. Zmiana w pierwszej z wyżej wymienionych ustaw skutecznie usuwa ewentualne wątpliwości, czy dofinansowanie ze środków unijnych przysługuje w obszarze partnerstwa publiczno-prywatnego. Jest to rozwiązanie racjonalne i potrzebne dla zwiększenia zakresu i skuteczności projektów PPP. Z kolei zmiany w ustawach podatkowych pozwalają na utrzymanie preferencyjnych zasad opodatkowania uczestników przedsięwzięć w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego, co może stanowić istotną zachętę do rozwijania tej formuły współpracy przez zainteresowane podmioty.

Na jednoznacznie pozytywną ocenę zasługuje zmiana w ustawie Kodeks postępowania cywilnego (projektowany art. 18), która pozwoli na poddanie spraw z zakresu PPP postępowaniu cywilnemu odrębnemu w sprawach gospodarczych, skutkującemu szybszym rozwiązywaniem sporów, niż w postępowaniu właściwym dla zwykłej sprawy cywilnej. Za oczywistą i pożądaną należy uznać proponowaną w art. 19 zmianę w ustawie o drogach publicznych, która skutkować będzie dopuszczeniem możliwości zastosowania partnerstwa do budowy i utrzymania autostrad i dróg ekspresowych. Podobnie trzeba zakwalifikować projektowaną (art. 22) zmianę ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, umożliwiającą nieodpłatne przekazanie podmiotowi publicznemu nieruchomości z zasobu Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa celem wniesienia do partnerstwa.

- Duże praktyczne znaczenie dla lepszej realizacji specyficznych zadań z zakresu gospodarki komunalnej może mieć włączenie partnerstwa publiczno-prywatnego do możliwych sposobów zawierania umów, na podstawie których jednostki samorządu terytorialnego mogą powierzyć wykonywanie tych zadań - uważa Janusz Zieliński, przewodniczący Komisji Legislacyjnej BCC. Możliwość taka wynika z projektowanej (art. 24) zmiany ustawy o gospodarce komunalnej. I wreszcie, za szczególnie cenną dla promowania PPP należy uznać projektowaną (art. 26) zmianę ustawy Prawo ochrony środowiska, która dopuszcza wydatkowanie środków z Narodowego Funduszu Środowiska i Gospodarki Wodnej na współfinansowanie partnerstwa w tych dziedzinach. Ma to tym większe znaczenie, że NFŚGW może być jednym z ważniejszych źródeł finansowania projektów realizowanych w formule PPP w zakresie ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

żródło: BCC