W ramach najnowszej nowelizacji ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u., prawodawca zamiesza w słowniku do ustawy kolejną definicję pojazdu samochodowego. Na potrzeby VAT za pojazd samochodowy będzie należało uznawać każdy pojazd silnikowy (czyli wyposażony w silnik, z wyjątkiem motoroweru i pojazdu szynowego), którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h, inny niż ciągnik rolniczy, a którego dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 tony. Jest to definicja odsyłająca do przepisów ustawy o ruchu drogowym a jej wprowadzenia eliminuje wszelkie dyskusje na temat stosowania lub nie regulacji odnoszących się do pojazdów wobec innych pojazdów niż samochody osobowe, takich jak np. motocykle czy quady – ponad wszelką wątpliwość w najnowszym stanie prawnym wszystkie przepisy u.p.t.u. dotyczące pojazdów samochodowych będą miały zastosowanie i do takich pojazdów.
Podobnie jak to było w poprzednich stanach prawnych, również w wyniku nowelizacji z 7 lutego 2014 r. (przepisy, które wejdą w życie 1 kwietnia), prawodawca nie ogranicza prawa do odliczenia, ale kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie, WNT pojazdów samochodowych. W stanie prawnym obowiązującym od kwietnia podatek naliczony będzie stanowiło jedynie 50% VAT związanego z zakupami dotyczącymi pojazdów samochodowych (również importem i WNT).
UWAGA!
Do limitu 50% nie mają zastosowania żadne ograniczenie kwotowe!
Zaznaczyć jednak należy, że zgodnie z przyjętym założeniem ograniczenie odnosi się już nie tylko do samochodów osobowych, ale do wszystkich pojazdów samochodowych (jak w definicji ustawowej).
Inaczej niż to jest do końca marca 2014 r., ograniczenie podatku naliczonego będzie dotyczyło już nie tylko nabycia samych pojazdów, ale wszelkich wydatków związanych z pojazdami samochodowymi. Przy czym prawodawca wskazuje, że do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, wobec których będzie miało zastosowanie ograniczenie odliczania podatku naliczonego, będzie się zaliczało wydatki dotyczące:
1) nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych;
2) używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;
3) nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.
Ograniczenie to będzie miało zastosowanie nie tylko wówczas, gdy podatnikiem jest sprzedawca, (tj. VAT naliczony wynika z faktury zakupowej), ale również przy wszelkich obciążeniach odwrotnych (jak np. import usług).
Zatem znamiennym jest to, że prawodawca – z zastrzeżeniem okresu przejściowego (o czym dalej) – nie zakazuje czy nie ogranicza prawa do odliczenia podatku naliczonego. W konsekwencji tego, jeżeli podatnik stosuje odliczanie częściowe (czyli rozlicza VAT według proporcji), do kwoty podatku naliczonego definiowanego jako 50% VAT związanego z pojazdami samochodowymi zastosuje proporcję.
Na szczególną uwagę zasługuje to, że inaczej niż do tej pory, ograniczeniem podatku naliczonego – co do zasady – będą objęte są wszelkie transakcje związane z pojazdami, zatem również dotyczące napraw (i nabywane na ten cel towary oraz usługi), eksploatacji (np. płyny do spryskiwaczy, oleje silnikowe etc.), używania (np. zakup kół zimowych, wyposażenia a nawet korzystanie z parkingów, autostrad itp.).
Ograniczenie odliczenia podatku naliczonego nie będzie miało zastosowania jedynie w trzech grupach przypadków:
1. gdy pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika;
2. gdy pojazdy samochodowe są przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą (musi to wynikać z oficjalnych dokumentów pojazdu);
3. wobec towarów montowanych w pojazdach samochodowych i do związanych z tymi towarami usług montażu, naprawy i konserwacji, jeżeli przeznaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na możliwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika (np. taksometr, kasa, oznaczenie taxi itp.).