Przedsiębiorca musi posiadać NIP

Z dniem 1 stycznia 2012 r. zniesiono numer identyfikacji podatkowej (NIP) nadany osobom fizycznym objętym rejestrem PESEL, nieprowadzącym działalności gospodarczej lub niebędącym zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług (VAT). Identyfikatorem podatkowym takich osób jest od tego dnia numer PESEL. Numer NIP pozostał jednak identyfikatorem osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą lub będących zarejestrowanymi podatnikami VAT.

Numer NIP jest identyfikatorem podatkowym osób fizycznych, jeżeli spełniona jest przynajmniej jedna z czterech przesłanek:

1) osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą, lub

2) osoba fizyczna jest zarejestrowana jako podatnik VAT,

3) osoba fizyczna jest płatnikiem podatków, składek na ubezpieczenie społeczne lub składek na ubezpieczenie zdrowotne,

4) osoba fizyczna nie jest objęta rejestrem PESEL.

Odnośnie pierwszej z wymienionych przesłanek wskazać należy, że przepisy określają kilka definicji działalności gospodarczej. W konsekwencji nie jest jasne jaką działalność gospodarczą miał na myśli ustawodawca formułując tę przesłankę. Ministerstwo Finansów oraz organy podatkowe stoją na stanowisku, że chodzi o działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o PIT. Oznacza to, między innymi, że osoby fizyczne uzyskujące przychody z najmu „prywatnego", które nie prowadzą działalności gospodarczej oraz nie są zarejestrowane jako podatnicy VAT, jako identyfikator podatkowy powinny stosować numer PESEL (niezależnie od formy opodatkowania najmu, a więc niezależnie od tego czy mają zastosowanie zasady ogólne czy ryczałt). Stanowisko takie Ministerstwo Finansów zajęło, między innymi, w opublikowanym na swoich stronach internetowych (www.mf.gov.pl) informatorze „Identyfikator podatkowy NIP czy PESEL".

Identyfikatorem osób fizycznych uzyskujących przychody z „prywatnego najmu" jest numer PESEL (o ile osoby te nie prowadzą działalności gospodarczej oraz nie są zarejestrowane jako podatnicy VAT).

Przykład

Osoba fizyczna osiąga przychody z prywatnego wynajmu dwóch mieszkań (nie prowadzi działalności gospodarczej w tym zakresie). Przychody te opodatkowane są w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Osoba ta nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT. Osoba ta składając zeznanie PIT-28 za 2013 r. jako identyfikator podatkowy powinna wskazać numer PESEL.

Drugą ze wskazanych powyżej przesłanek jest rejestracja jako podatnik VAT, niekoniecznie zaś rejestracja jako podatnik VAT czynny. W konsekwencji numer NIP (a nie PESEL) jest identyfikatorem osób fizycznych zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni (niezależnie od tego czy prowadzą działalność gospodarczą).

WAŻNE!

Numer NIP jest identyfikatorem podatkowym zarówno osób fizycznych zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni, jak również osób fizycznych zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni.

Przykład

Wróćmy do poprzedniego przykładu i załóżmy, że osoba, o którym w nim, mowa jest zarejestrowana jako podatnik VAT zwolniony. Powoduje to, że identyfikatorem podatkowym tej osoby jest numer NIP (a nie numer PESEL, który byłby identyfikatorem podatkowym tej osoby, gdyby nie była ona zarejestrowana jako podatnik VAT).

Z kolei istnienie trzeciej ze wskazanych przesłanek powoduje, że NIP jest zawsze identyfikatorem osób fizycznych będących wspólnikami spółek cywilnych, spółek jawnych, komandytowych, spółek partnerskich oraz spółek z o.o.. Wspólnicy takich spółek są bowiem obowiązani do opłacania składek na własne ubezpieczenie społeczne i zdrowotne (ewentualnie tylko składek na ubezpieczenie zdrowotne, gdy ze względu na zbieg tytułów ubezpieczeń nie opłacają składek na ubezpieczenie społeczne), a więc są płatnikami tych składek.

(...)

Czytaj więcej: Kompas Księgowo-Kadrowy