Z dniem 1 stycznia 2014 r. podstawy prawne m.in. wystawiania faktur (jak i faktur oraz not korygujących) znalazły się w ustawie o VAT – do tej pory funkcjonowały na gruncie przepisów rozporządzenia. Analizując przepisy art. 106a-106q u.p.t.u. nie znajdujemy tam jednak regulacji opisującej kwestie anulowania faktur. Nie oznacza to, że wraz ze zmianą przepisów, od 1 stycznia 2014 r. prawodawca zrezygnował z utrzymania w mocy tej instytucji. Na próżno poszukiwać takich regulacji także w innych ustawach i aktach wykonawczych. Mylą się również ci, którzy twierdzą, że w związku z brakiem regulacji tego zagadnienia w przepisach, podatnicy nie posiadają (i nie posiadali) kompetencji do takiego działania.
Anulowanie faktury jest w zasadzie mechanizmem, który został stworzony na potrzeby praktyki podmiotów prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się z VAT. Nigdy nie doczekał się ujęcia go w ramach powszechnie obowiązującej regulacji. Nikt nie ma jednak wątpliwości, że podatnicy VAT wystawiający faktury w określonych wypadkach mają (i mieli od momentu wejścia w życie regulacji dotyczących funkcjonowania w Polsce podatku od towarów i usług) kompetencję do ich anulowania.
WAŻNE!
Ustawodawca ani na gruncie u.p.t.u., ani w rozporządzeniach wykonawczych nie reguluje i nigdy nie regulował problematyki anulowania faktur. Niewątpliwie jednak taka możliwość istnieje – warunki do jej wykorzystywania formułowane są orzecznictwem sądowym, interpretacjami Ministra Finansów i poprzez doktrynę prawa podatkowego.
Należy podkreślić, iż faktura jako dokument potwierdzający czynności opodatkowane, wpływający na zarówno na rozliczenie podatku należnego u sprzedawcy, jak i naliczonego u nabywcy powinien być sporządzony w sposób jak najbardziej staranny i bezbłędny. Oczywiście nie da się uniknąć sytuacji, w których na fakturach pojawią się lapsusy. Wówczas istnieje możliwość naprawy pojawiających się błędów poprzez anulowanie faktury, czy też wystawienie faktury korygującej. Zaznaczyć jednak trzeba, że podatnik powinien zadbać o to (m.in. poprzez staranność swojego działania), aby w ogóle stosowanie takich rozwiązań nie było konieczne. Częste wykorzystywanie mechanizmu anulowania faktury z pewnością (w razie kontroli) wzbudzi podejrzenia fiskusa.
WAŻNE!
Możliwość anulowania dokumentu – na zasadach właściwych dla anulowania faktury – znajduje zastosowanie m.in. także w odniesieniu do faktury korygujących, not korygujących, rachunków i faktur uproszczonych. Można ją stosować w odniesieniu do dokumentów sporządzonych w wersji papierowej, jak i elektronicznej. Warunki anulowania tych dokumentów należy stosować na wzór przesłanek do anulowania faktury.

Pomimo zmiany przepisów od 1 stycznia 2014 r. m.in. w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT („oderwania" go od czynności wystawienia faktury) i przeniesienia regulacji rozporządzenia o fakturach do u.p.t.u., koncepcja anulowania faktury – warunki, które muszą wystąpić dla możliwości stosowania tego mechanizmu – pozostaje niezmienna. 

Czytaj więcej: Kompas Księgowo-Kadrowy