Pytanie:
Pytanie dotyczy decyzji środowiskowej dla przedsięwzięcia polegającego na budowie kurników dla brojlera. W toku postępowania uzyskano pozytywną opinię RDOŚ oraz sanepidu. Przedmiotowa inwestycja budzi jednak sprzeciw mieszkańców, którzy wnioskują o przyznanie statusu strony postępowania. Jak w opisanej sytuacji powinien postąpić organ? Czy w opisanej sytuacji organ powinien odmówić wydania decyzji środowiskowej?
Odpowiedź:
Nie.
Uzasadnienie:
Protesty społeczne (ani protesty stron postępowania) nie stanowią przesłanki odmowy wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (wyrok WSA z dnia 13 marca 2013 r., II SA/Sz 1208/13, LEX nr 1447536). Z uwagi na protesty społeczne/stron organ może jednak doprowadzić do zmiany przedsięwzięcia, w szczególności wezwać inwestora, w trybie art. 50 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - dalej k.p.a., do przedstawienia dodatkowego wariantu przedsięwzięcia, uwzględniającego protesty stron.
Dodatkowo, zgodnie z art. 10 § 1 k.p.a., organ powinien zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
Wypowiedzenie się stron, o którym mowa w ww. przepisie, polega na umożliwieniu jej zapoznania się z aktami sprawy i złożenia końcowego oświadczenia. Organ powinien wstrzymać się z wydaniem decyzji do czasu (określonego przez organ) złożenia przez stronę ww. oświadczenia (B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2012, s. 74). Rozpatrzenie protestów stron z formalnego punktu widzenia może ograniczyć się do ww. czynności.
Zgodnie z art. 28 k.p.a., stroną postępowania administracyjnego jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie, albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.
Zgodnie z orzecznictwem, m.in. wyrokiem WSA w Krakowie z dnia 20 marca 2012 r., II SA/Kr 1932/11, LEX nr 1138582 oraz wyrokiem WSA w Poznaniu z dnia 6 lutego 2013 r., IV SA/Po 330/12, LEX nr 1288356, stroną w postępowaniu w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, są podmioty, którym przysługuje tytuł prawny do nieruchomości położonych w bezpośrednim sąsiedztwie planowanego przedsięwzięcia, a także inne podmioty, jeżeli ich nieruchomości mieszczą się w zasięgu ewentualnego oddziaływania tego przedsięwzięcia.
Zgodnie z wyrokiem WSA w Krakowie, oddziaływanie to powinno być rozumiane szeroko, jako wpływ na korzystanie z innych nieruchomości oraz na środowisko, przy czym – jak wskazano w uzasadnieniu wyroku – samo oparcie interesu prawnego na prawie własności działek jest niewystarczające. Związek postępowania z interesem prawnym musi być realny i bezpośredni. Nie wszyscy więc mieszkańcy danej miejscowości będą mogli być uznani za stronę postępowania.
Dodatkowo, nie można przyznać statusu strony "podmiotom zbiorowym", w tym przypadku mieszkańcom danej miejscowości (wyrok NSA z dnia 7 maja 1988 r., IV SA 164/88).
Należy także zauważyć, że osoby fizyczne, którym nie przysługuje status strony postępowania na podstawie art. 28 k.p.a., nie mogą ubiegać się o dopuszczenie ich do udziału w postępowaniu na prawach strony. Takie uprawnienie przysługuje jedynie organizacjom społecznym - art. 31 k.p.a., art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Organ powinien prowadzić dalej postępowanie, biorąc pod uwagę powyższe przepisy. Dążąc do rozwiązania kompromisowego, organ powinien przeanalizować możliwości realizacji innego wariantu przedsięwzięcia (wybór spośród wariantów przedstawionych przez wnioskodawcę bądź opracowanie nowego wariantu uwzględniającego protesty społeczne; do przedstawienia informacji dotyczących takiego nowego wariantu organ może wezwać inwestora na podstawie art. 50 k.p.a.).
