Premie zwiększają dochód do opodatkowania

Aby uatrakcyjnić sprzedaż przedsiębiorcy stosują premie pieniężne dla swoich nabywców są to kwoty wypłacane nabywcom, który dokonali zakupów w odpowiednio dużej skali. Premie te nie są uregulowane prawnie, przez co wywołują wiele problemów podatkowych zarówno na gruncie VAT, jak i podatku dochodowego.

1. Premia

Premia to nagroda za coś, dodatkowe wynagrodzenie za wykonanie czegoś, np. nagroda dla najlepszego klienta. Są one elementem polityki marketingowej firmy – zachęcają bowiem do zakupu określonych towarów i usług. Pomimo tego, że występują dość powszechnie nie doczekały się one regulacji prawnej mówiącej, jakie skutki wywołują. W efekcie zamiast na przepisach należy opierać się na interpretacjach i orzeczeniach, a te niestety nie zawsze są spójne.

 

2. Sposoby rozliczania premii pieniężnych

Niewątpliwie premie zwiększają dochód do opodatkowania. Powstaje jednak pytanie, czy należy je zaliczyć do przychodów podatkowych, czy też należy pomniejszyć o ich wartość koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej u.p.d.o.f. oraz art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – dalej u.p.d.o.p., przychodem z działalności gospodarczej są kwoty należne, nawet jeśli nie zostały faktycznie otrzymane, a jeżeli dana kwota nie była wcześniej należna należy uznać, iż jest przychodem w momencie jej faktycznego uzyskania.

Dodatkowym utrudnieniem jest fakt, iż premie rozliczane są na różne sposoby. W chwili obecnej jednak dominuje pogląd, że premie to rabaty w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zmniejszające podstawę opodatkowania - zob. uchwała NSA w składzie 7 sędziów z dnia 25 czerwca 2012 r. (I FPS 2/12) czy wyrok NSA z dnia 20 września 2012 r. (I FSK 1888/11). To samo wynika z interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 27 listopada 2012 r. (PT3/033/10/423/AEW/12/PT-618). Skoro więc mamy do czynienia z rabatem, wystawca faktury powinien wystawić faktury korygujące. Co prawda powyższe dotyczy VAT, ale trudno byłoby uznać, że coś jest rabatem w VAT, a równocześnie nie jest rabatem w PIT lub CIT.

Skoro premia jest rabatem, zmniejsza się cena zakupu, a tym samym należy pomniejszyć koszty. Zgodnie z art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. lub art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w określonym celu (uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów) – jeżeli zatem okaże się, że podatnik uzyskał zwrot wydatkowanej kwoty, to nie była kwota poniesiona (a przynajmniej nie była to kwota poniesiona ostatecznie).

Od 1 stycznia 2016 r. w ustawach podatkowych zawarte zostały zapisy mówiące, iż koszty co do zasady koryguje się na bieżąco – wstecznie należy korygować jedynie zmiany wynikające z błędów (zob. art. 22 ust. 7c-7f u.p.d.o.f. lub art. 15 ust. 4i-4l u.p.d.o.p.). Innymi słowy o wartość rabatu posprzedażowego (premii) należy pomniejszyć koszty w momencie otrzymania faktury korygującej.

Niekiedy jednak świadczenie nazywane premią jest wynagrodzeniem. Aby uznać premię za wynagrodzenie, należy wykazać, że nabywca wykonał usługę (usługi) na rzecz sprzedawcy. Oczywiście takiej sytuacji nie można wykluczyć (nabywca może bowiem świadczyć na rzecz sprzedawcy chociażby usługi reklamowe), ale zazwyczaj premia jest wypłacana wyłącznie za nabycia towarów i usług w określonej wysokości.

Przykład

Nabywca towarów zobowiązał się do zamieszczenia w swoim sklepie materiałów reklamujących towary sprzedawcy. Strony ustaliły, iż nabywcy należy się wynagrodzenie z tego tytułu w wysokości 1% wartości sprzedanych towarów sprzedawcy. W takim przypadku mamy do czynienia z usługą, a premia jest wynagrodzeniem za tę usługę.

 

Dowiedz się więcej z książki
	Opodatkowanie działalności gospodarczej w Polsce rzetelna i aktualna wiedza darmowa wysyłka od 50 zł