Na szczególną uwagę zasługuje przyjęcie poprawki przywracającej z przedłożenia rządowego podział środków pochodzących z opłaty eksploatacyjnej w wysokości 60 proc. dla gmin i 40 proc. dla Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dzięki tej decyzji ocalało finansowanie polskiej geologii. Kluczowe zadania państwa w zakresie geologii m.in. dotyczące rozpoznania osuwisk i obszarów zagrożonych ich występowaniem, wstępnego rozpoznania perspektywicznych obszarów występowania niekonwencjonalnych złóż węglowodorów (shale gas i tight gas) oraz zagrożeń dla środowiska powodowanych procesem ich poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania, a także zadań państwowej służby geologicznej oraz państwowej służby hydrogeologiczne będą miały zapewnione źródło finansowania.
Najważniejsze zmiany w Prawie geologicznym i górniczym
1.Pełne wdrożenie przepisów dyrektywy węglowodorowej 94/92/WE w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów. Udzielenie koncesji na działalność dotyczącą węglowodorów będzie poprzedzone przetargiem, w odróżnieniu od obowiązującego stanu prawnego, w którym przetargiem poprzedza się ustanowienie użytkowania górniczego.
2.Pgg zawiera rozwiązania upraszczające prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie geologii i górnictwa m.in. znosi obowiązek uzyskania koncesji w zakresie poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin objętych własnością gruntową, upraszcza szereg długotrwałych obecnie procedur (np. w zakresie koncesji oraz planów ruchu zakładów górniczych),ogranicza biurokrację u przedsiębiorcy i w administracji (zmiana okresu rozliczeniowego), ułatwia gospodarowanie środkami własnymi przedsiębiorców (np. w zakresie funduszu likwidacji zakładu górniczego), znacząco ułatwia dostęp do zawodów górniczych oraz wprowadza jednoznaczne relacje pomiędzy przedsiębiorcą a organami administracji publicznej. Wejście w życie ustawy wzmocni pozycję Polski jako państwa przyjaznego przedsiębiorcom.
3.Nowe Pgg zawiera szereg instrumentów służących poprawie stanu bezpieczeństwa w polskim przemyśle wydobywczym. Dotyczy to w szczególności spraw kwalifikacji, rzeczoznawstwa, ratownictwa górniczego oraz obowiązków przedsiębiorców. Katastrofy górnicze zaistniałe w ostatnich latach oraz wysoki stan wypadkowości w górnictwie podziemnym pokazały, że wzmocnienie tych kwestii w nowej ustawie jest pilne i niezbędne.
4.Nowe Pgg wzmacnia instrumenty przeciwdziałające nielegalnej eksploatacji kopalin przez wsparcie finansowe zadań wykonywanych przez starostów oraz wyposażenie organów nadzoru górniczego w kompetencje do wstrzymywania nielegalnej eksploatacji kopalin. Bez nowej ustawy nie będzie podstaw do skutecznej walki z coraz częstszymi przypadkami eksploatacji bez koncesji.
5.W Pgg przewidziano kolejny etap decentralizacji zadań polegający na przekazaniu przez Ministra Środowiska marszałkom województw kompetencji do koncesjonowania wód leczniczych, termalnych i solanek.
6.Nowe Pgg wprowadza nowy model własności złóż kopalin, czytelny i przejrzysty w porównaniu z dotychczasowym. Katalog kopalin objętych własnością górniczą, których właścicielem jest Skarb Państwa, zawiera wymienione z nazwy kopaliny strategiczne, istotne dla rozwoju gospodarczego kraju, w tym bezpieczeństwa energetycznego. W porównaniu z obowiązującym stanem prawnym nowa ustawa rozszerza prawo Skarbu Państwa do niektórych złóż kopalin. Pozostałe kopaliny objęte są własnością gruntową.
7.Ustawa zawiera korzystne regulacje dla poszkodowanych w zakresie naprawiania szkód górniczych, opierając się w większym stopniu na kodeksie cywilnym. O sposobie naprawienia szkody będzie decydowała wola poszkodowanego. Dotychczasowe obowiązkowe przywracanie stanu poprzedniego było przedmiotem krytyki przez poszkodowanych. Ustawa wprowadza jeszcze inne rozwiązania zmierzające do ochrony interesów potencjalnych poszkodowanych m.in. wydłuża do 5 lat, od dowiedzenia się o szkodzie, termin dochodzenia roszczeń przez poszkodowanych.
8.Nowością jest oczekiwana przez obywateli - właścicieli nieruchomości możliwość korzystania bez koncesji z piasków i żwirów w niewielkich rozmiarach (do 10 m3 rocznie) w celu zaspokojenia własnych potrzeb.
9.Nowym rozwiązaniem jest wyłączenie stosowania ustawy w czasie obowiązywania klęski żywiołowej w zakresie wydobywania kruszywa niezbędnego do wykonania pilnych prac zabezpieczających.
Najważniejsze zmiany w Prawie geologicznym i górniczym
1.Pełne wdrożenie przepisów dyrektywy węglowodorowej 94/92/WE w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów. Udzielenie koncesji na działalność dotyczącą węglowodorów będzie poprzedzone przetargiem, w odróżnieniu od obowiązującego stanu prawnego, w którym przetargiem poprzedza się ustanowienie użytkowania górniczego.
2.Pgg zawiera rozwiązania upraszczające prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie geologii i górnictwa m.in. znosi obowiązek uzyskania koncesji w zakresie poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin objętych własnością gruntową, upraszcza szereg długotrwałych obecnie procedur (np. w zakresie koncesji oraz planów ruchu zakładów górniczych),ogranicza biurokrację u przedsiębiorcy i w administracji (zmiana okresu rozliczeniowego), ułatwia gospodarowanie środkami własnymi przedsiębiorców (np. w zakresie funduszu likwidacji zakładu górniczego), znacząco ułatwia dostęp do zawodów górniczych oraz wprowadza jednoznaczne relacje pomiędzy przedsiębiorcą a organami administracji publicznej. Wejście w życie ustawy wzmocni pozycję Polski jako państwa przyjaznego przedsiębiorcom.
3.Nowe Pgg zawiera szereg instrumentów służących poprawie stanu bezpieczeństwa w polskim przemyśle wydobywczym. Dotyczy to w szczególności spraw kwalifikacji, rzeczoznawstwa, ratownictwa górniczego oraz obowiązków przedsiębiorców. Katastrofy górnicze zaistniałe w ostatnich latach oraz wysoki stan wypadkowości w górnictwie podziemnym pokazały, że wzmocnienie tych kwestii w nowej ustawie jest pilne i niezbędne.
4.Nowe Pgg wzmacnia instrumenty przeciwdziałające nielegalnej eksploatacji kopalin przez wsparcie finansowe zadań wykonywanych przez starostów oraz wyposażenie organów nadzoru górniczego w kompetencje do wstrzymywania nielegalnej eksploatacji kopalin. Bez nowej ustawy nie będzie podstaw do skutecznej walki z coraz częstszymi przypadkami eksploatacji bez koncesji.
5.W Pgg przewidziano kolejny etap decentralizacji zadań polegający na przekazaniu przez Ministra Środowiska marszałkom województw kompetencji do koncesjonowania wód leczniczych, termalnych i solanek.
6.Nowe Pgg wprowadza nowy model własności złóż kopalin, czytelny i przejrzysty w porównaniu z dotychczasowym. Katalog kopalin objętych własnością górniczą, których właścicielem jest Skarb Państwa, zawiera wymienione z nazwy kopaliny strategiczne, istotne dla rozwoju gospodarczego kraju, w tym bezpieczeństwa energetycznego. W porównaniu z obowiązującym stanem prawnym nowa ustawa rozszerza prawo Skarbu Państwa do niektórych złóż kopalin. Pozostałe kopaliny objęte są własnością gruntową.
7.Ustawa zawiera korzystne regulacje dla poszkodowanych w zakresie naprawiania szkód górniczych, opierając się w większym stopniu na kodeksie cywilnym. O sposobie naprawienia szkody będzie decydowała wola poszkodowanego. Dotychczasowe obowiązkowe przywracanie stanu poprzedniego było przedmiotem krytyki przez poszkodowanych. Ustawa wprowadza jeszcze inne rozwiązania zmierzające do ochrony interesów potencjalnych poszkodowanych m.in. wydłuża do 5 lat, od dowiedzenia się o szkodzie, termin dochodzenia roszczeń przez poszkodowanych.
8.Nowością jest oczekiwana przez obywateli - właścicieli nieruchomości możliwość korzystania bez koncesji z piasków i żwirów w niewielkich rozmiarach (do 10 m3 rocznie) w celu zaspokojenia własnych potrzeb.
9.Nowym rozwiązaniem jest wyłączenie stosowania ustawy w czasie obowiązywania klęski żywiołowej w zakresie wydobywania kruszywa niezbędnego do wykonania pilnych prac zabezpieczających.