Ministerstwie Klimatu i Środowiska przygotowało projekt nowelizacji prawa geologicznego i górniczego (trafił do uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji społecznych). Przewiduje on m.in. wyodrębnienie nowego działu administracji rządowej pod nazwą "geologia" (dziś sprawy geologii są formalnie w dziale "środowisko") oraz wzmocnienie ochrony prawnej złóż kopalin, co jest realizacją pokontrolnych zaleceń Najwyższej Izby Kontroli.
Czytaj też: Nowa polityka surowcowa państwa ma uprościć procedury i lepiej chronić zasoby>>
Nowy dział administracji rządowej - geologia
Nowy dział będzie obejmował sprawy dotyczące polityki i bezpieczeństwa surowcowego państwa w zakresie surowców kopalnych, badania zasobów surowców kopalnych i zarządzania nimi oraz zarządzania górotworem, kwalifikacji w zakresie geologii; inicjowania, koordynowania i nadzorowania współpracy międzynarodowej w dziedzinie zasobów surowców kopalnych oraz udział w pracach organów instytucji międzynarodowych, a także funkcjonowanie państwowej służby geologicznej.
Projekt wprowadza instrumenty prawne związane z transformacją energetyczno-klimatyczną oraz liberalizuje i porządkuje przepisy regulujące działalność prowadzoną na podstawie tej ustawy. Chodzi również o usprawnienie działalności organów nadzoru górniczego, wprowadzenie regulacji dotyczących dotacji dla podmiotów z obszaru ratownictwa górniczego, udoskonalenie zasad prowadzenia szkoleń w górnictwie czy potwierdzania kwalifikacji górniczych oraz zmianę przepisów regulujących działalność państwowej służby geologicznej.
Z projektu wynika, że złoże będzie mogło być uznane za strategiczne na podstawie decyzji administracyjnej. Tryb postępowania administracyjnego, wszczynanego z urzędu przez centralny organ administracji geologicznej, będzie dotyczył złóż kopalin, które zostaną udokumentowane po wejściu w życie nowelizacji.
Analogiczny tryb przewidziano dla złóż kopalin, które zostały udokumentowane wcześniej, z zastrzeżeniem, że w tym przypadku wprowadzona została cezura czasowa – dwa lata od wejścia w życie nowelizacji, co ma służyć m.in. mobilizacji do dokonania przeglądu złóż kopalin w celu ustalenia, które z nich spełniają przesłanki złoża strategicznego.
Postępowanie w sprawie uznania złoża za złoże strategiczne nastąpi w ramach nowego postępowania, które będzie mogło zostać wszczęte z urzędu przez Głównego Geologa Kraju po zatwierdzeniu dokumentacji geologicznej obejmującej złoże.
Projektowana nowelizacja ma m.in. zapewnić, by złoża kopalin, uznane za kluczowe dla Polski i gospodarki, były prawnie chronione - np. nie podlegały trwałej zabudowie, uniemożliwiającej eksploatację. Nowe przepisy mają zabezpieczyć złoża tak, aby - o ile jest to możliwe - nie były trwale zabudowane i zurbanizowane. Jednak z drugiej strony mają być uwolnione tereny, na których eksploatacja nie jest prowadzona bądź planowana. Chodzi np. o możliwość budowy farm fotowoltaicznych nad udokumentowanymi i w przyszłości możliwymi do pozyskania kopalinami.
Nowelizacja ureguluje też uprawnienia geologiczne dla inwestycji OZE realizowanych na obszarach morskich oraz tworzy ramy prawne dla podziemnego składowania dwutlenku węgla i podziemnego bezzbiornikowego magazynowania wodoru. Wprowadza również zasady dotyczące wkopów i otworów wiertniczych w celu wykonywania ujęć wód podziemnych na potrzeby poboru tych wód oraz otworów służących geotermii. Chodzi m.in. o ułatwienia w zakresie wykonywania ujęć wód podziemnych do głębokości 30 m oraz do 5 m sześc. na dobę - będą one podlegały przepisom ustawy wyłącznie na terenie obszarów górniczych utworzonych w celu wydobywania wód leczniczych oraz solanek.
W projekcie doprecyzowane są też przepisy dotyczące karania nielegalnej eksploatacji kopalin oraz udziału organów nadzoru górniczego w udzielaniu i stwierdzaniu wygaśnięcia koncesji wydobywczych wydawanych przez starostę.
Surowe sankcje na naruszenie koncesji
Istotne zmiany mają dotyczyć koncesji łącznej dla węglowodorów. Obecnie, gdy przedsiębiorca złamie choć jeden z warunków otrzymanej koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż (np. naruszy harmonogram prac) – bez względu na przyczynę jest to traktowane jako naruszenie koncesji i wyklucza przedłużenie jej ważności. W myśl nowelizacji, organ koncesyjny będzie mógł ocenić przyczyny naruszenia koncesji "a w przypadku stwierdzenia, że przyczyny te są usprawiedliwione warunkami geologicznymi obszaru i okolicznościami związanymi z racjonalną gospodarką złożami kopalin – przedłużyć czas trwania fazy poszukiwania i rozpoznawania".
Autorzy projektu nowelizacji wskazują, iż z jednej strony odpowiada ona na zgłoszone potrzeby uproszczenia procesu inwestycyjnego, natomiast z drugiej - wybiega w przyszłość, przygotowując ramy prawne transformacji energetycznej. W ocenie resortu klimatu, proponowane rozwiązania stanowią wyważony kompromis pomiędzy interesem publicznym oraz prywatnym.
Jak wynika z niedawnej informacji Ministerstwa Klimatu i Środowiska, przyniesie korzyści zarówno dla kraju, jak i dla przedsiębiorców oraz obywateli.
Korzyści dla kraju to m.in. ułatwienie procesu transformacji energetycznej, w tym otwarcie możliwości skorzystania ze środków Funduszu Sprawiedliwej Transformacji dla nowych regionów. Wprowadzone zmiany zabezpieczą dostęp do surowców niezbędnych do rozwoju gospodarki. Nowelizacja pozwoli też na skuteczniejszą realizację zadań państwa w obszarze geologii. Korzyści dla przedsiębiorców to m.in. ograniczenie ryzyka inwestycyjnego, uproszczenie i przyspieszenie postępowań, ograniczenie obowiązków informacyjnych oraz umożliwienie ich realizacji w postaci elektronicznej. Zmiany przyczynią się również do ograniczenia kosztów prowadzenia działalności.
Natomiast dla obywateli - w ocenie resortu - ważne będą przede wszystkim rozwiązania, służące poprawie efektywności nadzoru nad prowadzeniem działalności górniczej i ograniczeniu negatywnego wpływu na stan środowiska. Korzyścią dla społeczeństwa będzie również zwiększenie pewności w zakresie prawa. - Celem nowelizacji jest m.in. doprowadzenie do stanu, w którym ewentualne ograniczenia w zabudowie oraz zagospodarowaniu nieruchomości związane z ochroną złóż kopalin będą wynikały z treści aktów planistycznych, co zwiększy pewność inwestowania - informował 11 października resort klimatu i środowiska.
(pap/Ret)
Cena promocyjna: 62.1 zł
|Cena regularna: 69 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 51.74 zł