Pracodawca może sprawdzić, czy pracownik rzeczywiście choruje

Zwolnienia lekarskie są często nadużywane przez pracowników. Zarówno ZUS, jak i pracodawca, którzy wypłacają wynagrodzenia lub zasiłki chorobowe, może sprawdzić, czy pracownik w trakcie zwolnienia nie wykonuje pracy zarobkowej, albo czy nie wykorzystuje go niezgodnie z celem, co grozi utratą prawa do świadczeń.

Przepisy przewidują różne sposoby weryfikacji zwolnień lekarskich. Wyróżnia się kontrolę formalną i prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich oraz kontrolę prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby i wystawiania zaświadczeń. Uprawnienia do kontroli zwolnień lekarskich wynikają z ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 372 z późn. zm.) - dalej u.p.ś. oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, wzoru zaświadczenia lekarskiego i zaświadczenia lekarskiego wydanego w wyniku kontroli lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 65, poz. 741) - dalej r.z.w.z.l.

Polecamy: Na e-zwolnieniach lekarskich zyskują pracownicy, firmy i ZUS

Na podstawie art. 68 ust. 1 u.p.ś. kontrolę formalną i prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich przeprowadzają płatnicy zasiłków z ubezpieczenia chorobowego, tj. ZUS oraz pracodawcy, którzy zatrudniają powyżej 20 osób (stan na dzień 30 listopada poprzedniego roku). Zgodnie z § 1 pkt 1 r.z.w.z.l., pracodawcy, którzy zgłosili do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 osób, mogą samodzielnie sprawdzać ubezpieczonych, w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy oraz zasiłku chorobowego. Dokonują oni kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub konieczności sprawowania przez ubezpieczonego opieki nad członkiem rodziny. Takich uprawnień nie posiadają mniejsze firmy – na ich wniosek może to zrobić ZUS, ale tylko w zakresie prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich za okres wypłacanego zasiłku chorobowego.

Ważne!

ZUS może przeprowadzić kontrolę tylko w zakresie wypłacanych świadczeń. Nie ma natomiast uprawnień do kontrolowania zwolnień lekarskich za okres pobierania wynagrodzenia chorobowego. Nie może także weryfikować zwolnień lekarskich wystawionych w celu sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny. Kontrolę prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich przeprowadza ZUS (art. 59 ust. 1oraz art. 60 u.p.ś.).