„Gazeta Wyborcza” informowała wczoraj, że Polska ma od lat najbardziej zanieczyszczone powietrze w UE i grożą nam wysokie kary. Ministerstwo Środowiska bardzo szybko odniosło się do tych informacji wyjaśniając, że poprawa jakości powietrza oraz ograniczenie emisji szkodliwych substancji jest jednym z priorytetów Ministra Środowiska na 2015 r., a Polsce nie grożą obecnie kary, którymi straszy gazeta.
„W sprawie działań dotyczących poprawy jakości powietrza jesteśmy w stałym kontakcie z Komisją Europejską. Obecnie nie toczy się wobec Polski żadne postępowanie przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości (ETS) dotyczące jakości powietrza. Na obecnym etapie nie grozi nam więc kara ze strony ETS. Komisja Europejska nie sprecyzowała terminów, w jakich ma nastąpić poprawa jakości powietrza, jak to zostało wskazane w artykule.” – informuje resort.
W opublikowanym 16 lutego artykule „Gazeta Wyborcza” pisała: „Polska ma od lat najbardziej zanieczyszczone powietrze w UE. W wielu miastach stężenie toksycznych i rakotwórczych substancji - pyłu zawieszonego PM10 i benzo (a) pirenu - przekracza dopuszczalne normy kilka-, a nawet kilkunastokrotnie. W południowej Polsce ludzie przez niemal połowę dni w roku oddychają trującym koktajlem, który wywołuje astmę, zawały serca, raka płuc. (…) Komisja Europejska wysłała do polskiego rządu opinię, zarzucając w niej naruszenie unijnego prawa.” Gazeta informowała, że Polsce grozi nawet 4 mld euro kary.
Ministerstwo, w opublikowanym komentarzu do tego artykułu informuje, że na niekorzystny stan powietrza w kraju wpływają przede wszystkim emisje generowane przez gospodarstwa domowe (ogrzewanie budynków, głównie przestarzałymi piecami, oraz palenie złej jakości węglem, a nawet śmieciami – niska emisja z sektora bytowo-komunalnego jest odpowiedzialna za prawie 90% emisji pyłu PM10 w skali kraju). Na dalszych miejscach wśród źródeł zanieczyszczeń są transport i przemysł.
Zgodnie z art. 91 i 92 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska w przypadku przekraczania poziomów dopuszczalnych zanieczyszczeń w powietrzu zarząd województwa opracowuje program ochrony powietrza oraz plan działań krótkoterminowych dla obszaru przekroczeń i wciela je w życie uchwałą sejmiku wojewódzkiego. Obecnie w kraju realizowane są 54 programy ochrony powietrza.
Ze względu na fakt, że realizowane programy w niewystarczającym stopniu przyczyniają się do poprawy jakości powietrza, Minister Środowiska podjął decyzję dotyczącą opracowania Krajowego Programu Ochrony Powietrza (KPOP). Będzie to dokument o charakterze strategicznym, wyznaczający cele i kierunki działań, jakie powinny zostać uwzględnione w szczególności na szczeblu lokalnym w programach ochrony powietrza. Dokument ten, w najbliższych tygodniach, zostanie przekazany do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych.
Jednak już teraz władze lokalne nie pozostają bez wsparcia w walce o czyste powietrze. W celu zwiększenia efektywności podejmowanych przez administrację samorządową działań naprawczych Ministerstwo Środowiska i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) opracowały program „KAWKA - Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii”. Jego budżet to 800 mln zł (środki pochodzące z NFOŚiGW i wojewódzkich funduszy).