Polska Izba Gospodarki Odpadami krytykuje obowiązujący system i ostrzega, że jeśli nie nastąpią tu zmiany, to efektem tego będzie brak zmian w zakresie ograniczenia składowania odpadów i promowania procesów MBP lub procesów termicznego przekształcania odpadów.
Obowiązujące obecnie uregulowania i tendencje w polityce długoterminowej Unii Europejskiej zmierzają do minimalizacji składowania odpadów przy jednoczesnej maksymalizacji recyklingu. W związku z tym Polska powinna stworzyć nowy system opłat za korzystanie ze środowiska wymuszający minimalizację składowania tych odpadów, które mogą i powinny zostać zagospodarowane w inny sposób. - uważa PIGO i proponuje wprowadzenie nowego systemu opłat, który opierałby się na trzech, następujących założeniach:
1. Zróżnicowanie wysokości stawek opłat
2. Kilkuletni system planowania wysokości opłat za składowanie odpadów
3. Konsekwentny poziom opłat w podziale na grupy odpadów
Tylko 4 stawki
PIGO przekonuje, że obecnie zróżnicowanie w wysokościach stawek opłat za składowanie odpadów powoduje dość częste „przekodowywanie” odpadów w celu uniknięcia zwiększonych kosztów zagospodarowania odpadów na składowiskach. Wprowadzenie tylko kilku wielkości stawek w zależności od grupy odpadów doprowadzi do ukrócenia manipulacji kodami odpadów oraz pozytywnie wpłynie na realizację postanowień dyrektyw i ustaw. Zapewni ponadto prostszy sposób nadzoru nad wnoszonymi do budżetu opłatami. Zasada zróżnicowania stawek powinna być oparta na rodzaju składowanych odpadów (tj. niebezpieczne, obojętne i inne niż niebezpieczne i obojętne), a nie na kodzie odpadów, jak obecnie. Takie uporządkowanie systemu doprowadziłoby docelowo do jedynie 4 różnych stawek.
Plan to podstawa
Aktualnie stawki określane są corocznie jedynie na następny rok kalendarzowy. Wprowadzenie rozporządzenia określającego wysokość stawek opłat za składowanie odpadów w poszczególnych latach (np. 5 kolejnych latach - jak proponuje PIGO) umożliwi inwestorom racjonalne planowanie inwestycji mających na celu minimalizację składowanych odpadów.
Przede wszystkim minimalizacja składowania
PIGO uważa, że obowiązujące stawki opłat za składowanie odpadów są zbyt zróżnicowane, a ich wysokość w zasadzie niczym nie uzasadniona. Nowy system miałby zachować obecny trend polegający na stopniowym wzroście opłat w celu zachęcenia do minimalizacji ich składowania. Mniejsze zróżnicowanie stawek zapobiegłoby „przekodowywaniu” odpadów w celu uniknięcia zwiększonych kosztów zagospodarowania odpadów na składowiskach. Jednocześnie, zdaniem PIGO, dla odpadów, których nie można zagospodarować inaczej niż przez składowanie, czyli odpady obojętne i kody 19 05 99, 19 01 12, stawka powinna zostać zminimalizowana do 0. Z kolei dla odpadów niebezpiecznych oprócz odpadów o kodach 19 03 04* PIGO proponuje kaskadowy wzrost opłat za składowanie, z uwagi na duże zagrożenie dla środowiska wynikające z właściwości tych odpadów jak również wobec konieczności minimalizacji składowania odpadów i rozwijania nowych technologii.
Polska Izba Gospodarki Odpadami przedstawiła powyższe propozycje w ramach trwających konsultacji publicznych projektu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 maja 2015 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2016.
Ewa Saj