Trudna sytuacja na rynku węgla
Na zmniejszenie eksportu węgla z Polski po 2008 r. złożyła się utrata konkurencyjności cenowej polskiego węgla na rynku europejskim (ceny nie pokrywają kosztu wydobycia i transportu), mniejszy popyt w krajach Europy Zach. i większa konkurencji na rynkach ze strony eksportu węgla z Rosji oraz USA. Zwiększenie efektywności wykorzystania w sektorze energetycznym i zwiększenie udziału OZE w produkcji energii w ostatnich latach wpłynęło z kolei na spadek popytu w Polsce, wylicza Piechociński.
Obecna sytuacja oznacza wielomiliardowe straty
Nie udało się wykorzystać okresu wysokich cen. Rekordowe ceny węgla z lat 2005-2011 znacząco spadły, natomiast koszty wydobycia systematycznie rosną. Utrzymanie wydobycia przy kontynuacji trendów i braku działań naprawczych to od 10 mld do 25 mld zł strat do 2020 r., czytamy w materiale przesłanym przez szefa resortu gospodarki, który wylicza następnie, że za te pieniądze udałoby się przykładowo opłacić posiłki dla dzieci szkolnych przez 2,5 roku, budowę od 300 do 800 szkół podstawowych, czy budowę od 25 do 60 szpitali. Dla każdego gospodarstwa domowego w Polsce byłby to koszt rzędu 700-1800 zł.
Kompania Węglowa przynosi straty i musi być zrestrukturyzowana
Piechociński podkreślił, że ze względu na sytuację rynkową i strukturę kosztów Kompanii Węglowej grozi całkowita utrata płynności do końca stycznia 2015 roku. Kompania Węglowa w ostatnim okresie generuje ok. 200 mln strat miesięcznie na działalności operacyjnej i traci na każdej tonie wydobytego węgla 42 zł. Straty na sprzedaży węgla w Kompanii Węglowej w ciągu 11 miesięcy wynosiły 1 mld 140 mln zł, alarmuje minister i podaje, że saldo zobowiązań spółki na koniec listopada 2014 wyniosło ok. 4,2 mld zł.
Likwidacja czterech najgorszych kopalń to nie jedyne działania naprawcze
W obecnym kształcie spółka nie jest w stanie funkcjonować, ze względu na obciążenie aktywami nierentownymi i nieperspektywicznymi – 4 najgorszych kopalni generuje 80% straty gotówkowej. Samo przekazanie do likwidacji części kopalń nie poprawi sytuacji – luka płynnościowa do połowy lutego przekroczy 500 mln zł, a do końca maja sięgnie 950 mln zł. Wymagane są działania naprawcze oraz dokapitalizowanie pozostałych aktywów KW. Wyczerpały się dostępne ekonomicznie i prawnie możliwości dofinansowania działalności KW – zaniechanie restrukturyzacji doprowadzi do procesu upadłości w ciągu 1 miesiąca, ostrzega Piechociński.
Konieczne zmiany organizacji pracy i lepsze wykorzystanie zasobów technicznych
Warunkiem przeniesienia do ok. 6 tys. pracowników dołowych z wygaszanych kopalni do „nowej KW” jest wprowadzenie zmiany w organizacji pracy i lepsze wykorzystanie zasobów technicznych. Najistotniejszym elementem jest wprowadzenie 6-dniowego tygodnia pracy oraz zmiana systemu wynagradzania (część stała oraz część zmienna uzależniona od wyników spółki). Działanie to ma dwa wymiary: dzięki wprowadzeniu 6-dniowego tygodnia pracy większość górników dołowych z zamykanych kopalni znajdzie nowe miejsce zatrudnienia, a równocześnie wzrośnie efektywność kopalni, tłumaczy Piechociński.
Pracownikom zostanie zapewniony pakiet osłonowy
Minister gospodarki wytłumaczył też zasady pakietu pomocowego dla każdej z grup pracowników:
- górnicy zatrudnieni na dole, którzy mają 4 lata i mniej do emerytury mają do dyspozycji urlopy górnicze (4 letnie urlopy/75 proc. miesięcznego wynagrodzenia i możliwość samozatrudnienia i zatrudnienia poza górnictwem); pozostali jednorazową odprawę pieniężną (odprawa o równowartości 24 miesięcznego wynagrodzenia);
- pracownicy przeróbki mechanicznej węgla, którzy mogą skorzystać z odpraw w wysokości 10 miesięcznego wynagrodzenia;
- pozostali pracownicy naziemni (głównie administracja), którzy mogą skorzystać z odpraw w wysokości 3,6 miesięcznego wynagrodzenia, ale musimy pamiętać, że to osoby o wykształceniu i zawodach, np. księgowość, która stosunkowo najłatwiej znajdzie pracę w innych obszarach.
Dodatkowo osobom tym przysługują ustawowe odprawy wynikające z Ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
(Plan naprawczy dla Kompanii Węglowej S.A., Ministerstwo Gospodarki)