Organizacja społeczna może uczestniczyć w postępowaniu ws. wydania pozwolenia na budowę

Co do zasady organizacje społeczne nie mogą brać udziału w postępowaniu w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę. Nie dotyczy to jednak postępowania w sprawie pozwolenia na budowę wymagającego udziału społeczeństwa.

Opublikowany w programie Serwis Budowlany komentarz ma na celu przedstawienie w sposób praktyczny, krok po kroku, sposobu prowadzenia postępowania w sprawie udzielenia pozwolenia na budowę z udziałem organizacji społecznych.

Udział organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym – regulacje ogólne

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego – dalej k.p.a., organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby występować z żądaniem wszczęcia postępowania lub dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny.

Zauważyć należy, że powołany wyżej przepis odnosi się tylko do sytuacji, gdy sprawa dotyczy lub może dotyczyć innego, niż organizacja społeczna, podmiotu. Regulacja art. 31 § 1 k.p.a., co zrozumiałe, nie ma zastosowania, gdy organizacja społeczna jest stroną postępowania administracyjnego, a więc gdy postępowanie to dotyczy jej interesu prawnego lub obowiązku (zob. art. 28 k.p.a. – stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek).

Udział organizacji społecznej w postępowaniu w sprawie wydania pozwolenia na budowę

Zgodnie z art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane – dalej pr. bud., przepisu art. 31 k.p.a. nie stosuje się w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę. Powyższego przepisu, zgodnie z art. 28 ust. 4 pr. bud., nie stosuje się jednak w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę wymagającym udziału społeczeństwa zgodnie z przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko – dalej u.u.i.ś.o.

Stan prawny obowiązujący od dnia 28 czerwca 2015 r.
W dniu 28 czerwca 2015 r. weszła w życie ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw – dalej ustawa nowelizująca. Ustawa ta, w art. 1 pkt 6 lit. b, zmieniła brzmienie art. 28 ust. 4 pr. bud. na obowiązujące obecnie.

W związku z powyższym, od dnia 28 czerwca 2015 r. organizacja społeczna (a nie, jak dotychczas, tylko organizacja ekologiczna) może w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę wymagającym udziału społeczeństwa korzystać z uprawnień przewidzianych w art. 31 k.p.a. (a nie w art. 44 u.u.i.ś.o.), z konsekwencjami wynikającymi z art. 31 k.p.a. – zob. pkt 1 niniejszego komentarza.

Organizacja społeczna może zatem, w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę wymagającym udziału społeczeństwa, żądać dopuszczenia do udziału w postępowaniu, a także może ubiegać się o zgodę organu administracji architektoniczno-budowlanej na przedstawienie mu poglądu w sprawie (organizacja społeczna, co do zasady nie będzie uprawniona do żądania wszczęcia takiego postępowania – za wyjątkiem sytuacji, gdy organizacja będzie inwestorem).

Udział organizacji społecznej w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę wymagającym udziału społeczeństwa powinien być jednak uzasadniony jej celem statutowym oraz potrzebą ochrony interesu społecznego. Co ważne, organizacja społeczna będzie mogła wnieść odwołanie od decyzji o pozwoleniu na budowę tylko wtedy, gdy została wcześniej (przed wydaniem tej decyzji) dopuszczona do udziału w postępowaniu.
(...)