Opłata planistyczna, a opłata adiacencka

Istnieje wiele wątpliwości co do interpretacji opłaty planistycznej i opłaty adiacenckiej. Pomimo podobnego trybu naliczania, opłaty posiadają odmienny charakter oraz formę. Gmina pobiera jednorazową opłatę planistyczną wyłącznie wtedy gdy, w następstwie jej działań planistycznych wystąpi wzrost wartości nieruchomości będących przedmiotem zbycia. W przypadku podziału nieruchomości, dokonanego na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, ktry wnisł opłaty roczne za cały okres użytkowania tego prawa, wzrośnie jej wartość, organ administracji publicznej może ustalić, w drodze decyzji, opłatę adiacencką.

Kiedy naliczana jest opłata planistyczna?

Zgodnie z art. 36 ust. 4 ustawy zagospodarowaniu przestrzennym gmina pobiera jednorazową opłatę planistyczną wyłącznie wtedy gdy, w następstwie jej działań planistycznych (sporządzenie albo zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego) wystąpi wzrost wartości nieruchomości będących przedmiotem zbycia. Oznacza to, iż w przypadku dokonywania po wejściu w życie planu miejscowego lub jego zmiany, jednakże nie później niż w okresie 5 lat od dnia, w którym plan ten lub jego zmiana weszły w życie, czynności prawnych polegających na przeniesieniu własności nieruchomości lub przeniesieniu prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej albo oddaniu jej w użytkowanie wieczyste, gmina ma obowiązek naliczenia w drodze decyzji opłaty bezzwłocznie po otrzymaniu wypisu z aktu notarialnego (art. 37 ust. 6 ustawy).

Opłaty, o której mowa w art. 36 ust. 4 ustawy nie pobiera się w przypadku nieodpłatnego przeniesienia przez rolnika własności nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego na następcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, Nr 67, poz. 411, Nr 70, poz. 416 i Nr 180, poz. 1112) albo przepisów w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Renty strukturalne" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 wydanych na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich  z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64, poz. 427 oraz z 2008 r. Nr 98, poz. 634 i Nr 214, poz. 1349).  W przypadku zbycia przez następcę nieruchomości przekazanych przez rolnika przepisy  o opłacie, o której mowa w ust. 4, stosuje się odpowiednio.

Co stanowi podstawę naliczenia opłaty adiacenckiej?

Art. 98 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004, Nr 261, poz. 2603, z późn. zm.), reguluje kwestie dotyczące podziału nieruchomości, min. dla wydzielenia działki gruntu pod drogi publiczne. Zgodnie z art. 98a, w przypadku podziału nieruchomości, dokonanego na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, który wniósł opłaty roczne za cały okres użytkowania tego prawa, wzrośnie jej wartość, organ administracji publicznej, tj.: wójt, burmistrz albo prezydent miasta może ustalić, w drodze decyzji, opłatę adiacencką.  Ustawodawca określa także inne sytuacje naliczenia opłaty adicenckiej. Możliwe to jest w przypadku:

• scalania nieruchomości
• budowy urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków skarbu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.

Ze względu na odmienny charakter i formę pobierania opłat, opłata planistyczna nie stanowi podstawy naliczenia w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Ustawodawca nie normuje prawa zbycia nieruchomości, która to jest podstawą naliczenia opłaty planistycznej. Zbycie nieruchomości uregulowane jest przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i przeprowadzane jest w trybie art. 36 i 37 tejże ustawy. Przepisy prawa o gospodarce nieruchomościami wyliczają jedynie sytuacje dotyczące naliczenia opłaty adiacenckiej.