1. Definicja Biomasy
Zgodnie z definicją zawartą w słowniku języka polskiego PWN, biomasę stanowi masa materii organicznej zawartej w danym momencie w organizmach zwierzęcych lub roślinnych, stanowiąca miarę produktywności biologicznej. Dla potrzeb przepisów regulujących kwestie przetwarzania biomasy, rozumianej jako jedno z odnawialnych źródeł energii, stworzone zostały definicje zbudowane poprzez wyliczenie rodzajów substancji i materiałów, które można zaklasyfikować jako biomasę.
Zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. Nr 260, poz. 2181, z późn. zm.) - dalej r.s.e.i., biomasa jest paliwem i jest rozumiana, jako:
1.produkty składające się w całości lub w części z substancji roślinnych pochodzących z rolnictwa lub leśnictwa spalane w celu odzyskania zawartej w nich energii;
2.następujące odpady:
a.roślinne z rolnictwa i leśnictwa,
b.roślinne z przemysłu przetwórstwa spożywczego, jeżeli odzyskuje się wytwarzaną energię cieplną,
c.włókniste roślinne z procesu produkcji pierwotnej masy celulozowej i z procesu produkcji papieru z masy, jeżeli odpady te są spalane w miejscu, w którym powstają, a wytwarzana energia cieplna jest odzyskiwana,
d.korka,
e.drewna, z wyjątkiem odpadów drewna zanieczyszczonego impregnatami i powłokami ochronnymi, które mogą zawierać związki chlorowcoorganiczne lub metale ciężkie, oraz drewna pochodzącego z odpadów budowlanych lub z rozbiórki.
Wskazana wyżej definicja określa, że biomasa może mieć zarówno status „produktu” składającego się z substancji roślinnych pochodzących z rolnictwa lub leśnictwa oraz status „odpadu”, który należy do jednej z wymienianych w katalogu kategorii.
Biomasa określona powyżej jako „produkty” to przede wszystkim rośliny pochodzące z upraw energetycznych oraz produkty rolnicze.
Natomiast odpady, które można uznać za biomasę w rozumieniu omawianej definicji, zostały użyte w katalogu odpadów określonym przez rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) - dalej r.k.o. w następujących grupach:
•02 - odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności (np. odpadowa masa roślinna, odpady z gospodarki leśnej);
•03 - odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury (np. odpady kory i drewna),
•20 - odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie (np. odpady z ogrodów i parków oraz targowisk).
Kolejna definicja biomasy została zawarta w rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 2008 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (Dz. U. Nr 156, poz. 969, z późn. zm.) - dalej r.z.o.u.p. Zgodnie z definicją zawarta w r.z.o.u.p., biomasa to stałe lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, a także przemysłu przetwarzającego ich produkty, a także części pozostałych odpadów, które ulegają biodegradacji (§ 2 pkt 1 r.z.o.u.p.). Prima facie widać, że definicja ta jest znacznie szersza niż definicja zawarta w r.s.e.i.
Mając na uwadze ostatnią część definicji biomasy zawartej w r.z.o.u.p., należy stwierdzić, że za biomasę można uznać także odpadowy materiał pochodzenia zwierzęcego oraz inne rodzaje odpadów lub ich części, które ulegają biodegradacji.
Odpady, które spełniają powyższe kryteria są sklasyfikowane przede wszystkim w grupach 02, 03 oraz 20 katalogu odpadów. Warto także zauważyć, że materiał o charakterze biomasy, o którym jest mowa w r.z.o.u.p., można zidentyfikować również w grupie 19 (odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych). W grupie tej znajdują się głównie odpady powstające w wyniku przetwarzania odpadów roślinnych lub zwierzęcych, a także komunalne osady ściekowe oraz niektóre części ulegające biodegradacji zawarte w odpadach komunalnych.
2. Pelety i brykiety
Pelety
Pelety (granulat) to wysoko wydajne, odnawialne paliwo, produkowane z biomasy. W państwach Unii Europejskiej produkcja i zastosowanie energetyczne granulatu z odpadów drzewnych w ostatnich latach wzrosły kilkukrotnie. Pelety są używane przede wszystkim do ogrzewania budynków użytkowych i gospodarstw domowych.
Surowcem do produkcji granulatu są odpady drzewne z tartaków, zakładów przeróbki drewna oraz leśne odpady drzewne. Najpopularniejszymi odpadami do produkcji granulatu są trociny i wióry. Technicznie możliwa jest także produkcja granulatu z kory, zrębków, słomy i upraw energetycznych.
Produkcja peletu polega na poddaniu biomasy trzem kolejnym procesom: (a) suszenia, (b) mielenia i (c) prasowania. Pelety wytłacza się z rozdrobnionej suchej biomasy pod dużym ciśnieniem w prasie rotacyjnej, bez substancji klejącej. Produktem końcowym procesu są małe granulki o kształcie cylindrycznym o średnicy 6-25 mm i długości do kilku centymetrów. Bardzo duże siły działające podczas wyciskania powodują, że w małej objętości zostaje zmieszczona stosunkowo duża ilość produktu.
Zgodnie z definicją zawartą w słowniku języka polskiego PWN, biomasę stanowi masa materii organicznej zawartej w danym momencie w organizmach zwierzęcych lub roślinnych, stanowiąca miarę produktywności biologicznej. Dla potrzeb przepisów regulujących kwestie przetwarzania biomasy, rozumianej jako jedno z odnawialnych źródeł energii, stworzone zostały definicje zbudowane poprzez wyliczenie rodzajów substancji i materiałów, które można zaklasyfikować jako biomasę.
Zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. Nr 260, poz. 2181, z późn. zm.) - dalej r.s.e.i., biomasa jest paliwem i jest rozumiana, jako:
1.produkty składające się w całości lub w części z substancji roślinnych pochodzących z rolnictwa lub leśnictwa spalane w celu odzyskania zawartej w nich energii;
2.następujące odpady:
a.roślinne z rolnictwa i leśnictwa,
b.roślinne z przemysłu przetwórstwa spożywczego, jeżeli odzyskuje się wytwarzaną energię cieplną,
c.włókniste roślinne z procesu produkcji pierwotnej masy celulozowej i z procesu produkcji papieru z masy, jeżeli odpady te są spalane w miejscu, w którym powstają, a wytwarzana energia cieplna jest odzyskiwana,
d.korka,
e.drewna, z wyjątkiem odpadów drewna zanieczyszczonego impregnatami i powłokami ochronnymi, które mogą zawierać związki chlorowcoorganiczne lub metale ciężkie, oraz drewna pochodzącego z odpadów budowlanych lub z rozbiórki.
Wskazana wyżej definicja określa, że biomasa może mieć zarówno status „produktu” składającego się z substancji roślinnych pochodzących z rolnictwa lub leśnictwa oraz status „odpadu”, który należy do jednej z wymienianych w katalogu kategorii.
Biomasa określona powyżej jako „produkty” to przede wszystkim rośliny pochodzące z upraw energetycznych oraz produkty rolnicze.
Natomiast odpady, które można uznać za biomasę w rozumieniu omawianej definicji, zostały użyte w katalogu odpadów określonym przez rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) - dalej r.k.o. w następujących grupach:
•02 - odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności (np. odpadowa masa roślinna, odpady z gospodarki leśnej);
•03 - odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury (np. odpady kory i drewna),
•20 - odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie (np. odpady z ogrodów i parków oraz targowisk).
Kolejna definicja biomasy została zawarta w rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 2008 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (Dz. U. Nr 156, poz. 969, z późn. zm.) - dalej r.z.o.u.p. Zgodnie z definicją zawarta w r.z.o.u.p., biomasa to stałe lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, a także przemysłu przetwarzającego ich produkty, a także części pozostałych odpadów, które ulegają biodegradacji (§ 2 pkt 1 r.z.o.u.p.). Prima facie widać, że definicja ta jest znacznie szersza niż definicja zawarta w r.s.e.i.
Mając na uwadze ostatnią część definicji biomasy zawartej w r.z.o.u.p., należy stwierdzić, że za biomasę można uznać także odpadowy materiał pochodzenia zwierzęcego oraz inne rodzaje odpadów lub ich części, które ulegają biodegradacji.
Odpady, które spełniają powyższe kryteria są sklasyfikowane przede wszystkim w grupach 02, 03 oraz 20 katalogu odpadów. Warto także zauważyć, że materiał o charakterze biomasy, o którym jest mowa w r.z.o.u.p., można zidentyfikować również w grupie 19 (odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych). W grupie tej znajdują się głównie odpady powstające w wyniku przetwarzania odpadów roślinnych lub zwierzęcych, a także komunalne osady ściekowe oraz niektóre części ulegające biodegradacji zawarte w odpadach komunalnych.
2. Pelety i brykiety
Pelety
Pelety (granulat) to wysoko wydajne, odnawialne paliwo, produkowane z biomasy. W państwach Unii Europejskiej produkcja i zastosowanie energetyczne granulatu z odpadów drzewnych w ostatnich latach wzrosły kilkukrotnie. Pelety są używane przede wszystkim do ogrzewania budynków użytkowych i gospodarstw domowych.
Surowcem do produkcji granulatu są odpady drzewne z tartaków, zakładów przeróbki drewna oraz leśne odpady drzewne. Najpopularniejszymi odpadami do produkcji granulatu są trociny i wióry. Technicznie możliwa jest także produkcja granulatu z kory, zrębków, słomy i upraw energetycznych.
Produkcja peletu polega na poddaniu biomasy trzem kolejnym procesom: (a) suszenia, (b) mielenia i (c) prasowania. Pelety wytłacza się z rozdrobnionej suchej biomasy pod dużym ciśnieniem w prasie rotacyjnej, bez substancji klejącej. Produktem końcowym procesu są małe granulki o kształcie cylindrycznym o średnicy 6-25 mm i długości do kilku centymetrów. Bardzo duże siły działające podczas wyciskania powodują, że w małej objętości zostaje zmieszczona stosunkowo duża ilość produktu.