Pytanie:
Osoba fizyczna prowadzi działalność w swoim miejscu zamieszkania (mieszkanie w bloku mieszkalnym). Pokój, w którym ma biuro zajmuje 20% mieszkania. Pokój ten jest wprowadzony do środków trwałych. Do ewidencji wprowadzone jest także miejsce postojowe przed blokiem mieszkalnym, na którym parkuje samochód służbowy. W październiku osoba ta otrzymała odszkodowanie od urzędu miasta. Odszkodowanie to zostało wypłacone w związku z prowadzoną przez miasto inwestycją drogową. W zamian za odszkodowanie miasto otrzymało niewielki częściowy udział w działce pod mieszkaniem i miejscem postojowy.
Za miejsce postojowe otrzymano 800 zł, a za grunt pod mieszkaniem 2000 zł. Czy otrzymane odszkodowanie będzie przychodem z działalności?
Czy w związku z tym, że na cale działalności jest wykorzystywane tylko 20% powierzchni mieszkania, przychodem będzie kwota 400 zł oraz cała kwota za za miejsce postojowe?
Odpowiedź:
Odszkodowanie za wywłaszczenie pod budowę drogi publicznej zwolnione jest z opodatkowania.
Uzasadnienie:
Wywłaszczenie nieruchomości (w tym częściowe) odbywa się na podstawie art. 128 i nast. ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami za należytym odszkodowaniem. Odszkodowanie to, choćby było związane ze składnikami majątku wykorzystywanego w prowadzonej działalności gospodarczej, wolne jest od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f.
Zwolnienie to nie dotyczy jedynie przypadków spekulacyjnych: gdy właściciel nieruchomości nabył ją w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania.
Trzeba zauważyć, że zwolnienie to obejmuje również odszkodowania przyznane na podstawie tzw. specustawy drogowej, bowiem stosuje się do nich odpowiednio przepisy o gospodarowaniu nieruchomościami (zob. art. 12 ust. 5 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r.o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.
Abstrahując od opisanego zwolnienia należy zauważyć, że przychody z odszkodowań związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą zaliczane są do przychodów z tej działalności - ale tylko w części, która taki związek posiada (art. 14 ust. 2 pkt 12 u.p.d.o.f.). Prawidłowe byłoby zatem przypisanie do tego źródła przychodów w opisanym stanie faktycznym jedynie 20% odszkodowania (w odniesieniu do mieszkania).
Podobne stanowisko wyrażono m.in. w interpretacji Ministra Finansów z dnia 27 sierpnia 2010 r., IBPBI/2/423-810/10/AK.
