W dobie rozwijającej się działalności gospodarczej, rosnącej świadomości społecznej, migracji ludzi z miast na tereny wiejskie, rozbudowie przestrzennej miast, która powoduje zbliżanie się osiedli do fabryk i hal, uciążliwy zapach jest przyczyną wielu interwencji zgłaszanych do Inspekcji Ochrony Środowiska. Podejmowane obecnie kontrole mają na celu zidentyfikowanie źródeł uciążliwości zapachowej. Kontrole te wskazują na zaniedbania w prowadzeniu działalności gospodarczej, np. niewłaściwe magazynowanie odpadów, czy niewłaściwe postępowanie z nawozami naturalnymi.
Minister Środowiska ze względu na priorytetowość zagadnienia uciążliwości zapachowej udzielił Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska upoważnienia do opracowania i prowadzenia procesu legislacyjnego projektu ustawy, która regulować będzie postępowanie mające na celu przeciwdziałanie uciążliwości zapachowej.
Prace nad ustawą mają uwzględniać już istniejące dokumenty nieposiadające mocy prawnej, jakimi są: opracowany w Ministerstwie Środowiska - Kodeks przeciwdziałania uciążliwości zapachowej, ekspertyzy, m.in. "Lista substancji i związków chemicznych, które są przyczyną uciążliwości zapachowej", a także projekt ustawy o zapobieganiu uciążliwości zapachowej, który został opracowany 10 lat temu w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska.
W związku z postępem w zakresie monitorowania i technologii, Inspekcja Ochrony Środowiska, bazując na projekcie ustawy sprzed 10 lat, planuje uwzględnić w swoich pracach szereg nowych rozwiązań, w zakresie określania i oznaczania przekroczeń w ramach uciążliwości zapachowych. Postęp w nauce, technologii i gospodarce daje nowe możliwości badań przekroczeń i pokazuje sposoby, jak zapobiegać odorom. Inspekcja Ochrony Środowiska, opierając się na postępie w nauce i technologii będzie rozważać wykorzystanie najbardziej obiektywnych form pomiaru uciążliwości zapachowych tak, aby zmniejszyć skalę problemu, który narastał od lat.
Głównym założeniem projektowanej ustawy - potocznie zwanej „antyodorową” - jest wzmocnienie i wyposażenie organów samorządu terytorialnego, w szczególności organów gmin, w instrumenty prawne pozwalające na przeciwdziałanie uciążliwości zapachowej.
Obecnie wójt (burmistrz lub prezydent miasta) ma ograniczone możliwości w zakresie przeciwdziałania uciążliwości zapachowej. Może jedynie w drodze decyzji nakazać osobie fizycznej podjęcie działań zmierzających do ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko (art. 363 ustawy – Prawo ochrony środowiska). Może nałożyć obowiązek wykonania przeglądu ekologicznego lub zastosowania kurtyn przeciwodorowych, a także zastosowania dezodoryzacji obiektu stwarzającego negatywne odczucia zapachowe.
Istotne znaczenie w zapobieganiu uciążliwości zapachowych ma również planowanie przestrzenne. Właściwie opracowany i uchwalony miejscowy plany zagospodarowania przestrzennego gminy mógłby w dużym stopniu przyczynić się do ograniczenia uciążliwości zapachowych.
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska przy opracowywaniu projektu ustawy uwzględni opinie zespołu doradców, składającego się między innymi z przedstawicieli nauki (który został już powołany), oraz rozwiązania przyjęte w Kodeksie dobrych praktyk oraz podejmie wszelkie możliwe działania, aby problem uciążliwości zapachowych rozwiązać. Projekt ustawy będzie szeroko konsultowany ze stroną społeczną, a także z przedsiębiorcami, których działalność wpływa na stan środowiska i wiąże się z emisjami zapachu.
Warto podkreślić, że w chwili obecnej nie ma jednolitego prawodawstwa unijnego w tym zakresie. Prawo Unii Europejskiej w zakresie ochrony powietrza nie obejmuje zagadnień z zakresu przeciwdziałania uciążliwościom zapachowym, pozostawiając poszczególnym państwom członkowskim dowolność działania.
Źródło: www.gios.gov.pl, stan z 29.08.2017 r.
