Odpowiedź: spółka jawna, o której mowa, jest i najprawdopodobniej będzie w 2017 r. małym przedsiębiorcą. W konsekwencji obowiązki w zakresie JPK obejmą ją 1 stycznia 2017 r. (w zakresie obowiązku comiesięcznego przekazywania w formacie JPK informacji o prowadzonej ewidencji VAT) oraz 1 lipca 2018 r. (w zakresie przekazywania w formacie JPK danych i dokumentów na żądanie organów podatkowych).
Uzasadnienie: z dniem 1 lipca 2016 r. weszły w życie przepisy dotyczące tzw. Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). Z przepisów przejściowych wynika jednak, że mikroprzedsiębiorcy, mali przedsiębiorcy oraz średni przedsiębiorcy obowiązkami z zakresu JPK zostaną objęciu później niż 1 lipca 2016 r. W najkorzystniejszej sytuacji są mikroprzedsiębiorcy, których obowiązek comiesięcznego przekazywania w formacie JPK informacji o prowadzonej ewidencji VAT obejmie 1 stycznia 2018 r. (zob. art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy (Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. poz. 846)), zaś przekazywania danych w formacie JPK na żądanie organów podatkowych – 1 lipca 2018 r. (zob. art. 29 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw). Wcześniej, bo 1 stycznia 2017 r. (zob. art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw), obowiązek przekazywania w formacie JPK informacji o prowadzonej ewidencji VAT obejmie małych i średnich przedsiębiorców (natomiast w zakresie obowiązku przekazywania danych w formacie JPK na żądanie organów podatkowych małych i średnich przedsiębiorców obowiązuje ten sam termin co mikroprzedsiębiorców, tj. 1 lipca 2018 r.).
Mając to na uwadze wyjaśnić pragnę, że z przepisów art. 104 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej – dalej u.s.d.g., za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Z kolei z art. 105 u.s.d.g. wynika, że za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz
2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.
W świetle powyższego spółka jawna, o której mowa, jest i – zakładając, że w 2016 r. średnioroczne zatrudnienie w spółce nie wyniesie mniej niż 10 pracowników – będzie w 2017 r. małym przedsiębiorcą. W konsekwencji obowiązki w zakresie JPK obejmą ją 1 stycznia 2017 r. (w zakresie obowiązku comiesięcznego przekazywania w formacie JPK informacji o prowadzonej ewidencji VAT) oraz 1 lipca 2018 r. (w zakresie przekazywania w formacie JPK danych i dokumentów na żądanie organów podatkowych).
Wyjaśnić jednocześnie pragnę, że przyjmuje się, iż w ewidencji VAT nie trzeba wykazywać faktur wystawianych do paragonów. Jak czytamy w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 6 kwietnia 2016 r. (IBPP3/4512-982/15/JP), w której czytamy, że "transakcja sprzedaży na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej wymaga udokumentowania paragonem fiskalnym. Niezależnie od zarejestrowania tej sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej klient może wystąpić o wystawienie faktury VAT. Spełnienie żądania wystawienia faktury VAT nie zwalnia jednak sprzedawcy z obowiązku ewidencji sprzedaży w kasie fiskalnej. Sprzedaż udokumentowaną jednocześnie paragonem fiskalnym i wystawioną fakturą VAT należy ująć w ewidencji sprzedaży tylko raz. Jeżeli podatnik wystawił fakturę VAT, która dokumentuje sprzedaż zaewidencjonowaną wcześniej w kasie fiskalnej, to wystawionej faktury nie ujmuje ponownie w ewidencji sprzedaży VAT. Kwoty, które wynikają z faktury, znajdą się bowiem odpowiednio w dobowym oraz miesięcznym raporcie fiskalnym, które stanowią podstawę ujęcia dokonanej transakcji w ewidencji sprzedaży VAT". Powoduje to, że jeżeli cała sprzedaż spółki jest udokumentowana paragonami oraz – ewentualnie dodatkowo – fakturami wystawianymi do tych paragonów, spółka jawna nie musi ewidencjonować żadnych faktur sprzedażowych w prowadzonej ewidencji VAT.
Jednocześnie pragnę wyjaśnić, że sposób ujmowania zwrotów towarów, których sprzedaż została zaewidencjonowana za pomocą kas rejestrujących, określa § 3 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Przepisy te mają zastosowanie również w przypadku sprzedaży wysyłkowej (ale nie w przypadku sprzedaży udokumentowanej również fakturami; w takich przypadkach zwroty towarów są rozliczane na podstawie faktur korygujących).
Na zakończenie wyjaśnić pragnę, że na dzień dzisiejszy nie ma przepisów przewidujących, aby kasy rejestrujące musiały eksportować dane sprzedażowe w formacie JPK. Spodziewać się jednak należy, że w najbliższych latach obowiązek taki zostanie wprowadzony.
