Pytanie pochodzi z Kompasu Księgowo-Kadrowego

Jakie są obowiązki sprawozdawcze spółki jawnej? Czym różni się prowadzenie księgowości w spółce jawnej od spółki cywilnej?

Odpowiedź

Wszystkie spółki jawne, których wspólnikami są osoby prawne oraz te, których wspólnikami są osoby fizyczne, jeżeli przychody netto takiej spółki ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w złotych 2.000.000 euro, zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości - dalej u.o.r. - są obowiązane stosować przepisy ustawy o rachunkowości, a więc prowadzić księgi rachunkowe oraz na ich podstawie sporządzać sprawozdania finansowe na dzień bilansowy. Analogiczne obowiązki dotyczą zresztą spółek cywilnych, które mogą być również spółkami osób fizycznych oraz z udziałem osób prawnych.

Prowadzenie rachunkowości w spółce jawnej od prowadzenia rachunkowości w spółce cywilnej istotnie się od nie różni.

Ustawa o rachunkowości nie różnicuje zasad rachunkowości ze względu na formę prawną podmiotu prowadzącego księgi rachunkowe. Zawiera ona jednak szereg alternatywnych rozwiązań, spośród których kierownik jednostki może wybrać najbardziej korzystne dla jego jednostki, ze względu na jej charakter (produkcyjny, handlowy lub usługowy), wielkość, strukturę organizacyjną, inne cechy oraz potrzeby informacyjne kierownictwa jednostki.

Ważne!

Spółki jawne, jak również spółki cywilne osób fizycznych, jeżeli ich przychody ze sprzedaży towarów, produktów oraz operacji finansowych nie osiągnęły równowartości w złotych podanej wyżej kwoty w euro mogą prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, nie stosując przepisów u.o.r. Wówczas spółki takie nie sporządzają sprawozdań finansowych, a więc nie mają tak rozumianych obowiązków sprawozdawczych.

Uzasadnienie

Obowiązki związane ze sprawozdaniem finansowym spółek: zgodnie z art. 64 ust. 1 pkt 4 u.o.r., jeżeli w roku poprzedzającym rok obrotowy, za który sporządzono sprawozdanie finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących trzech warunków:

  • średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
  • suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500 tys. euro,
  • przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 mln euro, 
  • wówczas są one zobowiązane do badania sprawozdań finansowych przez biegłego rewidenta, a obowiązek badania dotyczy również spółek cywilnych, jeżeli spełnione zostałyby w ich przypadku dwa z podanych wyżej warunków.

W odróżnieniu od spółki cywilnej, której podstawy prawne zostały uregulowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, spółka jawna została określona w ustawie z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych.

Jak wiadomo, podlega ona zgłoszeniu do Krajowego Rejestru Sądowego. Oznacza to, że jeżeli spółka jawna osób fizycznych zdecyduje się na prowadzenie ksiąg rachunkowych, albo będzie do tego zobligowana wskutek przekroczenia ustawowego limitu, to podlega regulacjom ustawy o rachunkowości, której art. 69 ust. 1 stanowi, że kierownik jednostki składa we właściwym rejestrze sądowym m.in. roczne sprawozdanie finansowe, w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego. Jeżeli sprawozdanie finansowe nie zostałoby zatwierdzone mimo upływu sześciu miesięcy od dnia bilansowego, to i tak należy je złożyć (niezatwierdzone) w KRS w ciągu 15 dni po tym terminie, podobnie zresztą jak w ciągu 15 dni po jego zatwierdzeniu.