Nowelizacja prawa ochrony środowiska: istotne zmiany w systemie pozwoleń zintegrowanych

Dnia 5 września 2014 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1101) wprowadzając istotne modyfikacje w systemie pozwoleń zintegrowanych oraz w regulacjach związanych z ochroną i rekultywacją powierzchni ziemi.

Ustawa nowelizująca, poprzez wprowadzenie zmian i uzupełnień w szeregu krajowych aktów prawnych, dokonuje implementacji postanowień dyrektywy 2010/75/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) (Dz. Urz. UE L 334 z 17.12.2010, str. 17), zwanej dalej „dyrektywą IED”.

Dyrektywa IED ma za zadanie ujednolicenie oraz konsolidację obowiązujących przepisów wspólnotowych dotyczących emisji przemysłowych, rozproszonych dotychczas w siedmiu dyrektywach. Ma ona usprawnić system zapobiegania zanieczyszczeniom wywoływanym przez działalność przemysłową oraz ich kontroli. Wdrożenie dyrektywy ma ułatwić osiągnięcie wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi i środowiska, jednocześnie zmniejszając bariery administracyjne.

Dyrektywą IED nałożono na prowadzącego instalacje nowe obowiązki w zakresie ochrony gleb i wód podziemnych. Do obowiązków tych należy:
•opracowanie raportu początkowego zawierającego informacje na temat zanieczyszczenia gleby i wód podziemnych;
•prowadzenie monitoringu gleby i wód podziemnych w trakcie prowadzenia działalności oraz dokonanie oceny stanu zanieczyszczenia po zakończeniu eksploatacji instalacji;
•po zakończeniu działalności doprowadzenie gleby i wód podziemnych na terenie zakładu do stanu początkowego i niestwarzającego znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi i środowiska.

Wskazać należy, iż dyrektywa IED zmienia zakres uregulowań dotyczących wydawania pozwoleń zintegrowanych oraz modyfikuje wymagania szczegółowe dotyczące funkcjonowania instalacji przemysłowych –
w tym dopuszczalne wielkości emisji.

Polska, jako członek Unii Europejskiej, została zobowiązana do dokonania tych zmian w przepisach zgodnie z treścią art. 80 ust. 1 dyrektywy IED do dnia 7 stycznia 2013 r. oraz do ich implementacji w terminach wskazanych w art. 82 tej dyrektywy.

Omawiana ustawa poprzez wprowadzenie zmian w szeregu regulacji krajowych zmieniającej prawo ochrony środowiska oraz niektóre inne ustawy porządkują system ochrony powierzchni ziemi, gdyż transponowanie wprost przepisów dyrektywy IED bez wprowadzenia zmian
w funkcjonowaniu całego krajowego systemu nie działałyby bowiem prawidłowo. Należy mieć na uwadze, że obowiązujące obecnie przepisy prawne w zakresie ochrony i rekultywacji powierzchni ziemi stanowią regulacje odrębne od systemu pozwoleń zintegrowanych. Spowodowało to konieczność doprecyzowania i uporządkowania przepisów w odniesieniu do dokonywania oceny wystąpienia zanieczyszczenia powierzchni ziemi oraz określenia sposobów prowadzenia rekultywacji terenów zanieczyszczonych. @page_break@

Dostosowanie regulacji krajowych do postanowień dyrektywy IED nastąpi głównie poprzez zmianę ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232 i 1238 oraz z 2014 r. poz. 40 i 47), a ponadto:
1)ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21, 888 i 1238);
2)ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 686 i 888).

Ustawą doprecyzowane zostały również niektóre przepisy innych ustaw, w celu wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych pojawiających się przy ich stosowaniu po wprowadzeniu nowych regulacji. Do ustaw tych należą:
1)ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1205);
2)ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r. poz. 1059, z późn. zm.);
3)ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219, z późn. zm.);
4)ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085, z późn. zm.),
5)ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627);
6)ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2012 r. poz. 1282, z późn. zm.);
7)ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493, z późn. zm.);
8)ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 i 1238);
9)ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2013 r. poz. 1107).

Dodatkowo, ustawa wprowadza również zmiany regulacji dotyczących:
–zapobiegania i naprawy szkód w środowisku – oprócz zmian wynikających z porządkowania przepisów dotyczących ochrony powierzchni ziemi w związku z transpozycją dyrektywy IED, zaproponowano dokonanie poprawek dotyczących sposobu transpozycji niektórych przepisów dyrektywy 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za zapobieganie i naprawę szkód w środowisku, oraz wyeliminowanie problemów interpretacyjnych związanych ze stosowaniem obowiązujących przepisów w tym zakresie (projekt zmiany ustawy o zapobieganiu i naprawie szkód w środowisku, ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz ustawy o ochronie przyrody),
–polityki ekologicznej państwa,
–programu monitorowania, o którym mowa w art. 6 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/42/WE z 21 kwietnia 2004 r. w sprawie ograniczenia emisji lotnych związków organicznych w wyniku stosowania rozpuszczalników organicznych w niektórych farbach i lakierach oraz produktach do odnawiania pojazdów, a także zmieniającej dyrektywę 1999/13/WE.