Rząd pracuje nad rozwiązaniami systemowymi dla budownictwa. Ministerstwo Infrastruktury przygotowało propozycje zmian ustawowych, których celem jest racjonalizacja procesu inwestycyjnego m.in. na etapie ustalania lokalizacji inwestycji. Tymczasem Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane. Projekt ustawy dotyczy zmiany przepisów umożliwiających legalizację samowoli budowlanej.

Rada Ministrów zajęła stanowisko wobec komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, przedłożone przez ministra infrastruktury. Rada Ministrów pozytywnie ocenia cel nowelizacji: likwidację barier utrudniających realizację inwestycji budowlanych, przygotowanej przez komisję nadzwyczajną „Przyjazne państwo”. Zastrzeżenia budzą jednak niektóre szczegółowe rozwiązania, które nie przyniosą oczekiwanych rezultatów.

Racjonalizacja procesu inwestycyjnego

Ministerstwo Infrastruktury przygotowało propozycje zmian ustawowych, których celem jest racjonalizacja procesu inwestycyjnego m.in. na etapie ustalania lokalizacji inwestycji. Wiele zmian ujętych w projekcie przygotowanym przez komisję nadzwyczajną jest zbieżnych z propozycjami rządowymi. Chodzi m.in. o rozwiązania dotyczące ograniczenia obowiązku uzgadniania studiów gminnych oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego z organami administracji publicznej i zastąpienie go opiniowaniem projektów tych aktów. Wśród propozycji zasługujących na akceptację jest też włączenie w zakres władztwa planistycznego gminy innych niż wojskowe terenów zamkniętych, a także zdyscyplinowanie procedury opiniowania i uzgadniania studiów gminnych i planów miejscowych przez wprowadzenie 30-dniowego terminu dla organów uzgadniających na wypowiedzenie się w sprawie uzgodnienia.

Rząd zwraca też uwagę, że komisyjny projekt nie zawiera zmian systemowych. Koncentruje się na wąsko rozumianych problemach lokalizowania inwestycji, pomijając jednocześnie powiązanie z wymogami dyrektyw europejskich systemu gospodarki przestrzennej i zasad planowania oraz realizacji inwestycji. W szczególności nie uwzględnia problematyki studium, jako wiarygodnego dokumentu zawierającego informacje o kierunkach i możliwościach rozwoju przestrzennego gminy. Brakuje w nim powiązania systemu planowania przestrzennego z gospodarką nieruchomościami, która przez takie instrumenty jak opłata adiacencka pozwala racjonalnie gospodarować terenami gminy. Projekt nie przewiduje możliwości wykorzystania potencjału inwestorów przez ich aktywne współdziałanie w procesie planowania i zagospodarowania przestrzennego.

Legalizacja samowoli budowlanej

Rada Ministrów przyjęła również projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane, przedłożony przez prezesa Rządowego Centrum Legislacji. Projekt ustawy dotyczy zmiany przepisów umożliwiających legalizację samowoli budowlanej. Nowe prawo jest konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 20 grudnia 2007 r., w którym zakwestionowano wyrażenie „w dniu wszczęcia postępowania”, jako datę posiadania decyzji o warunkach zabudowy.  Do tej pory sprawcy samowoli budowlanych położonych na terenach nie objętych planem zagospodarowania przestrzennego, ubiegający się o ich legalizację, musieli dysponować decyzją o warunkach zabudowy, ostateczną w dniu wszczęcia postępowania rozbiórkowego. Ci, którzy zrealizowali inwestycję budowlaną na terenie, na którym plan zagospodarowania przestrzennego obowiązuje, musieli dysponować taką decyzją, ale już bez zastrzeżeń związanych z datą jej wydania. Ponieważ, zgodnie z ustawą Prawo budowlane, samowola może zostać zalegalizowana tylko pod warunkiem zgodności z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, termin wydania ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy nie powinien mieć znaczenia, ponieważ godzi to w zasady sprawiedliwości społecznej i równości wobec prawa. Dzięki nowym przepisom zrównana zostanie sytuacja osób ubiegających się o legalizację samowoli budowlanej. Sprawca samowoli, ubiegający się o jej legalizację w przypadku braku planu miejscowego zagospodarowania terenu musi przedstawić ostateczną decyzję o warunkach zabudowy, bez względu na termin jej uzyskania.

(Źródło: KPRM/KW)