Wojewoda działając na podstawie art. 12 ust. 4a i 4f ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz.U. Nr 193, poz. 1194 ze zm.), powoływanej jako "specustawa", ustalił odszkodowanie za przejęcie z mocy prawa przez województwo prawa własności działki o nieuregulowanym stanie prawnym. Wojewoda obwieszczeniem zawiadomił o zamiarze wszczęcia postępowania w sprawie ustalenia odszkodowania za działkę. W związku z tym, że w terminie dwóch miesięcy od daty zamieszczenia ogłoszenia nie zgłosiły się żadne osoby, którym przysługują prawa rzeczowe do nieruchomości, organ zawiadomił o wszczęciu postępowania w przedmiocie odszkodowania, a następnie po ustaleniu odszkodowania, zobowiązał zarząd województwa do przekazania go do depozytu sądowego.

Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej uchylił decyzję wojewody. Uznał bowiem, że organ I instancji naruszył przepis art. 10 § 1 kpa poprzez niezapewnienie wszystkim stronom udziału w postępowaniu, a przed wydaniem decyzji umożliwienie im wypowiedzenia się co do zebranego materiału dowodowego, bowiem nie podjął wszelkich kroków zmierzających do ustalenia stanu prawnego przedmiotowej nieruchomości.



WSA rozpatrując sprawę zwrócił uwagę, iż na gruncie specustawy drogowej mamy do czynienia ze złożoną sprawą administracyjną regulującą oprócz sfery udzielenia zezwolenia na prowadzenie prac, również rozstrzyganie sprawy wywłaszczeniowo-odszkodowawczej. W odniesieniu do nieuregulowanego stanu prawnego specustawa reguluje wyłącznie kwestie związane z pozbawieniem obowiązku wysłania zawiadomień na adres ujawniony w ewidencji gruntów i budynków. Jednakże nie zmienia to faktu, że w trybie specustawy drogowej może być wywłaszczona nieruchomość o nieuregulowanym stanie prawnym. To szczególne wywłaszczenie, określone w specustawie drogowej jako nabycie z mocy prawa, rodzi po stronie wnioskodawcy (zarządcy drogi) obowiązek wypłaty odszkodowania. Ustalanie odszkodowania następuje w ramach tej samej sprawy administracyjnej, wobec tych samych podmiotów. Stosownie do art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość ustala starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, w decyzji o wywłaszczeniu.

Dlatego też przejęcie w trybie specustawy drogowej nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym oznacza konieczność wypłaty odszkodowania dla nieruchomości mającej nieuregulowany stan prawny. Tryb ustalenia i wypłaty odszkodowania w takiej sytuacji wynika wprost z art. 118a ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, do którego jako przepisu regulującego wypłatę odszkodowania odsyła art. 12 ust. 5 specustawy drogowej.

WSA podkreślił, iż obowiązek niezwłocznej wypłaty odszkodowania ma na celu szybkie zakończenie postępowania i zamknięcie całej sprawy administracyjnej, daje on inwestorowi możliwość zamknięcia procedury finansowania inwestycji, co ma szczególne znaczenie przy budowie dróg z udziałem środków pochodzących z funduszy unijnych. Biorąc pod uwagę kontekst celowościowy brak jest podstaw, aby na ostatnim etapie tej złożonej sprawy administracyjnej tj. ustalania odszkodowania za nieruchomość spełniającą ustawową definicję nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym, poszukiwać osób, którym przysługują prawa rzeczowe do tej nieruchomości – uznał WSA.


Na podstawie:
Wyrok WSA w Warszawie z 14 marca 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 2499/12