Do środków tych, wynikających z art. 11 u.p.i.p. zaliczyć należy: nakazy, wystąpienia oraz polecenia.

Nakazy

Nakaz jest niczym innym jak decyzją administracyjną czyli stanowi jednostronne, władcze rozstrzygnięcie organu w indywidualnej sprawie rozstrzygając ją w całości lub w części. Nakaz wydawany jest przez inspektora pracy w ściśle określonych przypadkach dotyczących ogólnie mówiąc sfery technicznego bezpieczeństwa pracy czyli zagadnień bhp. Inspektor może również wydać nakaz w przypadku stwierdzenia niewypłacenia pracownikom wynagrodzenia lub innego świadczenia ze stosunku pracy. Należy zwrócić uwagę, że powyższe nakazy (płatnicze) z mocy prawa podlegają natychmiastowemu wykonaniu i mogą zostać wydane tylko w wypadku gdy wynagrodzenie należne pracownikowi jest bezsporne. Warto pamiętać, że od nakazu jako decyzji administracyjnej przysługuje podmiotowi kontrolowanemu możliwość odwołania się do organu II instancji.

Zobacz także: Mała firma pod lupą PIP

Wystąpienia

Wystąpienie w przeciwieństwie do decyzji nie ma charakteru władczego nie stanowiąc tym samym decyzji administracyjnej. Środkiem tym inspektor pracy informuje podmiot kontrolowany o stwierdzonych uchybieniach z zakresu prawa pracy, które nie kwalifikują się do wydania decyzji nakazowej. Prawidłowo sporządzone wystąpienie powinno zawierać wnioski pokontrolne oraz ich podstawę prawną. Podmiot, do którego inspektor skierował wystąpienie powinien zgodnie z art. 36 ust 1 u.p.i.p., zawiadomić inspektora o realizacji wniosków zawartych w wystąpieniu w terminie 30 dni.

Polecenia

Polecenie ustne to nowa forma środka prawnego możliwego do zastosowania przez inspektorów PIP. Zostało ono wprowadzone ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 142, poz. 829), która weszła w życie 8 sierpnia 2011 r. Polecenie ustne nie zostało w u.p.i.p. zdefiniowane. Ustawodawca ograniczył się do wskazania, że w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia właściwe organy PIP są uprawnione do wydania polecenia, w razie wystąpienia innych naruszeń niż wymienione w ustawie jako te, które kwalifikują do wydania nakazu. W praktyce więc chodzi o naruszenia mniejszej wagi.

W uzasadnionych przypadkach, wobec pracodawcy rozpoczynającego działalność, a także jeżeli nie stwierdzono bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników lub innych osób wykonujących pracę jak również popełnienia wykroczenia z winy umyślnej, inspektor pracy może odstąpić od stosowania typowych środków prawnych, poprzestając na ustnym pouczeniu o sposobach zgodnego z wymogami prawa zorganizowania pracy i odebraniu od podmiotu kontrolowanego oświadczenia o terminie usunięcia ujawnionych w toku kontroli uchybień.

Zobacz także: Przedsiębiorca może przygotować się do kontroli PIP

Utrudnianie czynności kontrolnych

Obowiązkiem podmiotu kontrolowanego jest dopuszczenie inspektora pracy do czynności kontrolnych. Przeciwny stan rzeczy może zostać uznany za wykroczenie w rozumieniu art. 283 § 2 pkt 8 k.p. polegające na uniemożliwieniu prowadzenia wizytacji zakładu pracy lub nieudzieleniu informacji niezbędnych do wykonywania jej zadań. Utrudnianie czynności kontrolnych może przybrać również znamiona przestępstwa na gruncie prawa karnego. Zgodnie z art. 225 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.), kto osobie uprawnionej do przeprowadzania kontroli w zakresie inspekcji pracy lub osobie przybranej jej do pomocy udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. W powyższym przypadku Inspektor ma prawo złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do właściwej jednostki prokuratury. O tym czy działanie lub zaniechanie było udaremnianiem lub utrudnianiem czynności kontrolnych orzeka sąd karny.

Więcej o kontroli PIP u małego pracodawcy przeczytasz w Kompasie Księgowo- Kadrowym>>>