Państwa członkowskie Unii Europejskiej podejmują szereg działań, które mają na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii. Jednym z nich jest. m.in. opracowanie przez każdy kraj planu działania administracji rządowej, który zawierać będzie kryteria promocji budownictwa niskoenergetycznego i na podstawie którego zwiększana będzie liczba budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Kwestie te zostały omówione w niniejszym komentarzu.
Istotnym wyzwaniem dla państw członkowskich Unii Europejskiej jest ukształtowanie polityki klimatyczno-energetycznej, tak aby zapobiec degradacji środowiska, wspierając ochronę zasobów naturalnych oraz bioróżnorodności.
W tym celu, zgodnie z art. 9 ust. 1 dyrektywy 2010/31/UE (EPBD Recast), każdy kraj powinien opracować plan działania administracji rządowej, mający na celu promowanie budownictwa niskoenergetycznego i zwiększenie liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii (NZEB). Dokument ten powinien zawierać działania administracji w zakresie projektowania, budowy i przebudowy budynków, aby zapewnić ich energooszczędność oraz sposoby zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych, jak również harmonogram osiągnięcia tych celów. Ponadto powinien zawierać krajową definicję budynku o NZEB.
Podstawą prawną do opracowania przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Krajowego planu mającego na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii, nazywanego w skrócie „Krajowym planem", jest art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków. Ustawa ta wprowadza do polskiego prawa część postanowień zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz. U.UE.L. 2010.153.13) - dalej EPBD Recast.
Powstanie Krajowego planu wiąże się z dążeniem do osiągnięcia celu głównego określonego w art. 9 ust. 1 dyrektywy EPBD Recast, który stanowi, aby:
• do dnia 31 grudnia 2020 r. wszystkie nowe budynki były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii oraz
• po dniu 31 grudnia 2018 r. nowe budynki zajmowane przez władze publiczne oraz będące ich własnością były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii.
Krajowa definicja NZEB (Nearly Zero Energy Building)
Powołując się na art. 2 pkt 2 dyrektywy EPBD Recast, przez „budynek o niemal zerowym zużyciu energii" należy rozumieć budynek o bardzo wysokiej charakterystyce energetycznej określonej zgodnie z wytycznymi zawartymi w załączniku I do dyrektywy. Budynki powinny charakteryzować się niskim zapotrzebowaniem na nieodnawialną energię pierwotną i wysokim stopniem wykorzystania z energii ze źródeł odnawialnych.
Krajowy plan utożsamia „budynek o niemal zerowym zużyciu energii" z „budynkiem o niskim zużyciu energii" i podaje jego definicję: „Przez „budynek o niskim zużyciu energii" należy rozumieć budynek, spełniający wymogi związane z oszczędnością energii i izolacyjnością cieplną zawarte w przepisach techniczno- budowlanych, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane tj. w szczególności dział X oraz załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, obowiązujące od 1 stycznia 2021 r., a dla budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością – od 1 stycznia 2019 r."
Założenie, że pojęcia te oznaczają to samo i stosowanie ich wymiennie jest błędem, gdyż budynki o niskim zużyciu energii są bardziej energochłonne od budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Ponadto już w samym tytule dokumentu jest nieprawidłowość, która jest niezgodna z wymaganiami dyrektywy EPBD Recast, która mówi, że "Państwa członkowskie opracowują krajowe plany mające na celu zwiększenie liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii", a nie o niskim zużyciu energii. Także stwierdzenie, że energia powinna pochodzić w bardzo wysokim stopniu z energii ze źródeł odnawialnych, w tym energii ze źródeł odnawialnych wytwarzanej na miejscu lub w pobliżu, nie ma potwierdzenia w obowiązujących Warunkach Technicznych, co więcej nie zawsze jest możliwe i uzasadnione zastosowanie OZE. Tabela 1 przedstawia maksymalne cząstkowe wartości wskaźnika EP (zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną) dla krajowych NZEB. Oprócz wymagań dotyczących EP konieczne jest spełnienie wymagań szczegółowych dotyczących np. izolacyjności cieplnej przegród zewnętrznych.