Jaka jest podstawa prawna, zawarta w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981) - dalej pr. geol., z której wynika obowiązek wykonania rekultywacji gruntów rolnych i leśnych w przypadku nielegalnego wydobywania kopaliny?
Kto jest zobowiązany do wykonania takiej rekultywacji - wydobywający bez koncesji czy właściciel działki?

Odpowiedź:

Do rekultywacji gruntów zdewastowanych lub zdegradowanych na skutek nielegalnego wydobycia kopaliny ze złóż jest podmiot, który dopuścił się tego wydobycia, a nie właściciel gruntów. Gdyby nielegalne wydobycie odbywało się za zgodą właściciela, to zarówno właściciel, jak i wydobywający kopaliny byliby solidarnie zobowiązani do rekultywacji. Jednakże w przypadku, gdy nie zostanie ustalony sprawca wydobycia, do rekultywacji gruntu będzie zobowiązany ich właściciel.

Zgodnie z art. 129 ust. 2 pr. geol., po zakończeniu działalności górniczej (także bez koncesji) do rekultywacji gruntów po zakończeniu działalności górniczej stosuje się odpowiednio przepisy art. 20 i nast. ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266, z późn. zm.) - dalej u.o.g.r.l.

Uzasadnienie:

Starosta z urzędu powinien wydać osobie dokonującej nielegalnego wydobycia kopaliny decyzję rekultywacyjną w trybie art. 20 i nast. u.o.g.r.l. Zgodnie bowiem z art. 20 u.o.g.r.l., osoba powodująca utratę albo ograniczenie wartości użytkowej gruntów jest obowiązana do ich rekultywacji na własny koszt i na tej podstawie starosta, jako organ właściwy w sprawie rekultywacji, powinien wydać decyzję rekultywacyjną. Zgodnie z art. 22 ust. 1 u.o.g.r.l., decyzje w sprawach rekultywacji i zagospodarowania określają stopień ograniczenia lub utraty wartości użytkowej gruntów, ustalony na podstawie dwóch odrębnych opinii rzeczoznawców, osobę obowiązaną do rekultywacji gruntów, kierunek i termin wykonania rekultywacji gruntów oraz uznanie rekultywacji gruntów za zakończoną. Wydanie obu decyzji wymaga zasięgnięcia opinii dyrektora właściwego terenowo okręgowego urzędu górniczego, w odniesieniu do działalności górniczej, dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych lub dyrektora parku narodowego – w odniesieniu do gruntów o planowanym leśnym kierunku rekultywacji oraz wójta (burmistrza, prezydenta miasta – art. 22 ust. 2 u.o.g.r.l.).

Gdyby w trakcie postępowania okazało się, że grunt, na którym prowadzono nielegalną eksploatacje nie został wyłączony z produkcji rolnej lub leśnej, to oprócz nałożenia obowiązku uiszczenia podwyższonej opłaty eksploatacyjnej, zgodnie z art. 28 ust. 1 u.o.g.r.l., sprawcy wyłączenia ustala się opłatę w wysokości dwukrotnej należności. W razie stwierdzenia, że grunty przeznaczone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele nierolnicze lub nieleśne zostały wyłączone z produkcji bez decyzji o wyłączeniu gruntów z produkcji, decyzję taką wydaje się z urzędu, podwyższając jednocześnie wysokość należności o 10%.