Do użytkowania obiektu budowlanego lub jego części można przystąpić po zawiadomieniu właściwego organu o zakończeniu budowy (art. 54 Prawa budowlanego) lub po uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na użytkowanie (art. 55 Prawa budowlanego). W przypadku naruszenia wskazanych wymogów, inwestor naraża się na sankcję w postaci kary finansowej (art. 57 ust. 7). W orzecznictwie sądowoadministracyjnym powstała rozbieżność poglądów w kwestii tego, po jakim czasie następuje przedawnienie możliwości wymierzenia tej kary. Ścierają się w tym zakresie następujące stanowiska, będące efektem wykładni przepisów Prawa budowlanego i Ordynacji podatkowej. Pierwszy z poglądów przyjmuje, że istnieją dwa terminy przedawnienia kary: 3 lata oraz 5 lat, zaś wybór wariantu zależy od tego, czy inwestor złożył wniosek o pozwolenie na użytkowanie (zawiadomił o zakończeniu budowy), czy też tego nie uczynił. Drugi pogląd zakłada 3 letni okres przedawnienia. Nie jest też jednolicie traktowana w orzecznictwie data początkowa od której liczyć należy wskazany wyżej okres.

Pogląd nr 1: Przedawnienie kary z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu następuje w okresie 3 lub 5 lat od momentu samowolnego przystąpienia do użytkowania. Długość okresu przedawnienia zależy od tego, czy inwestor złożył wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie (zawiadomił o zakończeniu budowy)

  • Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 listopada 2015 r. II OSK 631/14, LEX nr 1990897:
  • Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 czerwca 2011 r. II OSK 1121/10, LEX nr 1083535:
  • Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 grudnia 2009 r., II OSK 1110/09, LEX nr 580892
  • Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 grudnia 2009 r. II OSK 1023/09, LEX nr 898197

 

 

Pogląd nr 2: Przedawnienie kary z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu następuje w okresie 3 lat od dnia przystąpienia do samowolnego jego użytkowania

  • Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 lutego 2011 r. II OSK 386/10, LEX nr 1071282

 

Sprawdź w LEX: Przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego w związku z zawiadomieniem o zakończeniu budowy >

 

Pogląd nr 3: Kara przedawnia się po upływie 3 lat ale datą początkową biegu tego terminu jest, co do zasady, złożenie wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie lub zawiadomienie o zakończeniu budowy

  • Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 grudnia 2010 r. II OSK 1853/09, LEX nr 746829
 

Analiza orzecznictwa dotyczącego problematyki przedawnienia kary z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego wskazuje, że stosunkowo najczęściej sądy administracyjne odwołują się do poglądu pierwszego, akcentującego istnienie dwóch terminów przedawnienia tej kary. Należy jednak zauważyć, że w piśmiennictwie prawniczym pojawiły się głosy krytycznie odnoszące się do tegoż poglądu. Więcej na ten temat w LEX Budownictwo >