Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.
Pytanie:
Czy oczyszczonymi ściekami z oczyszczalni, które aktualnie mają pozwolenie na odprowadzanie do wód i spełniają obowiązujące wymagania, można nawadniać teren wymagający nawodnienia z uwagi na utrzymanie odpowiednich stosunków wodnych?
Odpowiedź:
Jest to możliwe, ale rozważając taką metodę wykorzystania ścieków, należy mieć na uwadze obowiązujące uwarunkowania prawne. Zgodnie z art. 44 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 145, z późn. zm.) – dalej pr. wod., wykorzystanie ścieków do celów rolniczych jest zarazem jedną z metod oczyszczania ścieków, przy jednoczesnym ich pozyskiwaniu m.in. do procesów nawadniania oraz nawożenia użytków rolnych. W związku z tym ustawodawca w ust. 1 szczegółowo określił, jakiego rodzaju ścieki mogą być w ten sposób oczyszczane i wykorzystywane. Są to wyłącznie ścieki zawierające związki, które mogą być wykorzystywane do zwiększenia upraw rolnych. Do takich ścieków należą: ścieki bytowe oraz komunalne lub przemysłowe o składzie zbliżonym do ścieków bytowych, a także wody wykorzystane, odprowadzane z obiektów chowu lub hodowli ryb łososiowatych. Stąd także istotny jest wymóg wynikający z ust. 3 dotyczący skorelowania ilości tych ścieków z zapotrzebowaniem roślin na wodę i związki pokarmowe, w szczególności azot i potas. W art. 44 ust. 4 pr. wod. ustawodawca jednoznacznie określa sytuacje zabronione, czyli: stosowanie rolniczego wykorzystania ścieków na gruntach zamarzniętych do głębokości 30 cm lub przykrytych śniegiem, na gruntach wykorzystywanych do upraw roślin przeznaczenia w stanie surowym, na gruntach, gdzie zwierciadło wód podziemnych znajduje się płycej niż 1,5 m od powierzchni ziemi lub dna rowu rozprowadzającego ścieki, jak też na obszarach o spadku terenu większym niż 10% dla gruntów rolnych i 20% dla łąk, pastwisk oraz plantacji drzew leśnych.
Natomiast szczegółowe kryteria oraz wymagania jakościowe dla ścieków przeznaczonych do rolniczego wykorzystania (w tym także do nawadniania) określone są w § 12-15 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984, z późn. zm.) –dalej r.w.ś.w.z. Jednym z decydujących kryteriów jest tu wymóg wstępnego podczyszczenia tych ścieków (zapewnienie redukcji BZT5 przynajmniej o 20% oraz zawiesin ogólnych o 50%) oraz ich ustabilizowania pod względem zagrożeń sanitarnych (zawartości bakterii chorobotwórczych oraz obecności żywych jaj pasożytów). Ponadto, z punktu widzenia zagrożeń dla środowiska gruntowo-wodnego wymagane jest zapewnienie odpowiedniego położenia gruntów, na których będzie stosowany taki rodzaj wykorzystania ścieków m.in. od linii brzegu wód płynących oraz jezior, zbiorników wodnych czy też ujęć wód do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. Szczegóły w tym zakresie określa załącznik nr 8 do r.w.ś.w.z.
Co istotne, ten rodzaj szczególnego korzystania będzie wiązał się z obowiązkiem uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na podstawie art. 122 ust. 1 pkt 4 pr. wod.
Podsumowując, zainteresowany będzie musiał przeanalizować, czy jego ścieki nadają się do takiego wykorzystania, jak też czy będzie w stanie zapewnić pozostałe wymogi określone w przytoczonych przepisach. Ponadto, decydując się na taką metodę dalszego zagospodarowania ścieków, zainteresowany powinien podjąć działania mające na celu uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego w tym zakresie, gdyż posiadane pozwolenie dotyczy innego sposobu szczególnego korzystania z wód.
Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.