Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.


Spółka zamierza nabyć w drodze ZCP elektrociepłownię, która uczestniczy w systemie handlu uprawnieniami do emisji. Spółka obecnie też posiada instalację, która uczestniczy w systemie. Po połączeniu spółka będzie posiadała dwie instalacje objęte systemem. Na dzień dzisiejszy każda ze spółek posiada swoje zezwolenie na uczestnictwo w systemie oraz zatwierdzony plan monitorowania.


Jakie należy podjąć kroki prawne, aby po włączeniu elektrociepłowni do spółki pozostawać w zgodzie z prawem?

Czy możliwe jest np. przeniesienie decyzji elektrociepłowni na uczestnictwo w systemie na spółkę przejmującą? Czy spółka przejmującą może posiadać dwie decyzje zezwalające na uczestnictwo w systemie?

Jakie jeszcze inne kroki należy podjąć w ramach handlu uprawnieniami do emisji?

Odpowiedź:

Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. Nr 122, poz. 695, z późn. zm.) - dalej u.s.h.u.e. przewiduje możliwość wstąpienia przez nabywcę tytułu prawnego do instalacji w prawa i obowiązki zbywcy wynikające z zezwolenia na emisję gazów cieplarnianych.


Nie ma wobec tego przeszkód, aby nabywca tytułu prawnego do instalacji posiadał zezwolenie na emisję dotychczas prowadzonej instalacji oraz decyzji przenoszącej prawa i obowiązki z zezwolenia udzielonego nabywanej instalacji.


Oprócz wystąpienia z wnioskiem o przeniesienie praw i obowiązków z zezwolenia prowadzący instalację powinien także złożyć wniosek o aktualizację danych dotyczących rachunku instalacji w rejestrze Unii w zakresie prowadzącego instalację.

Na prowadzącym instalację spoczywa także obowiązek informacyjny - zgłoszenia Krajowemu ośrodkowi w terminie 14 dni od dnia nabycia tego tytułu prawnego faktu nabycia tytułu prawnego do instalacji objętej systemem.

Uzasadnienie:

Istotnie, u.s.h.u.e. przewiduje rozwiązanie polegające na możliwości wstąpienia przez nabywcę tytułu prawnego do instalacji, której udzielono zezwolenia w prawa i obowiązki zbywcy wynikające z tego zezwolenia. Zgodnie z art. 47 ust. 5 u.s.h.u.e., nabywca tytułu prawnego do instalacji objętej systemem może zwrócić się do organu właściwego o przeniesienie praw i obowiązków wynikających z zezwolenia, którego adresatem był dotychczasowy prowadzący instalację (zbywca tytułu prawnego do instalacji).

Przeniesienie praw i obowiązków następuje w formie decyzji, której adresatem będzie nabywca tytułu prawnego do instalacji. Wydanie decyzji przenoszącej prawa i obowiązki nie jest uzależnione od spełnienia jakichś szczególnych warunków, tak jak miało to miejsce pod rządami przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1232) – dalej p.o.ś., w zakresie przenoszenia praw i obowiązków z pozwolenia. Na gruncie tej ustawy organ właściwy badał między innymi, czy podmiot zainteresowany nabyciem tytułu prawnego do instalacji daje rękojmię prawidłowego wykonywania obowiązków wynikających z pozwolenia. Na gruncie u.s.h.u.e. takie warunki nie obowiązują, przy czym należy zwrócić uwagę na jeszcze jedną różnicę. Z wnioskiem o przeniesienie praw i obowiązków wynikających z zezwolenia na emisję gazów cieplarnianych może wystąpić podmiot, który już nabył tytuł prawny do instalacji, a nie jak to miało miejsce w p.o.ś. podmiot, który był zainteresowany nabyciem tytułu prawnego do instalacji, a który w konsekwencji tytułu tego mógł nie nabyć (w tej sytuacji zresztą decyzja przenosząca prawa i obowiązki z pozwolenia wygasała po upływie roku od daty jej wydania, jeżeli wnioskodawca nie uzyskał tytułu prawnego do instalacji).

Artykuł 47 ust. 1 u.s.h.u.e. wskazuje także, że z dniem zbycia tytułu prawnego do instalacji objętej systemem zbywca traci prawo do rozporządzania uprawnieniami do emisji przyznanymi tej instalacji. Prawo do rozporządzania uprawnieniami obejmuje nabywca, przy czym aby prawo rozporządzania uprawnieniami przez nabywcę instalacji zostało urzeczywistnione, powinien on uzyskać dostęp do rachunku instalacji prowadzonego w Rejestrze Unii. Na rachunek ten wydawane są uprawnienia do emisji w ramach nieodpłatnego przydziału, za pośrednictwem tego rachunku prowadzący instalację wykonuje obowiązek rozliczenia emisji. Dostęp do rachunku instalacji uzyskuje się w drodze aktualizacji danych prowadzącego instalację przez Administratora Rejestru, który aktualizuje dane na podstawie wniosku nowego operatora. Szczegółowe wymagania w tej kwestii określają przepisy rozporządzenia Komisji nr 389/2013 ustanawiającego rejestr Unii zgodnie z dyrektywą 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, decyzjami nr 280/2004/WE i nr 406/2009/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylające rozporządzenia Komisji (UE) nr 920/2010 i nr 1193/2011 (Dz. U. UE L 122 z dnia 3 maja 2013 r., s.1)

Warto także zwrócić uwagę na regulacje szczegółowe dotyczące obowiązku przekazania dokumentów w przypadku zbycia tytułu prawnego do instalacji objętej systemem. W świetle art. 47 ust. 4 u.s.h.u.e. zbywca tytułu prawnego do instalacji objętej systemem jest obowiązany do przekazania nabywcy wszelkich informacji i dokumentów niezbędnych do sporządzenia raportu o wielkości emisji, mogą to być faktury dokumentujące zakup paliw, wyniki pomiarów emisji czy inne dokumenty stosownie do stosowanej przez prowadzącego instalację metodyki monitorowania emisji.

Przeniesienie tytułu prawnego do instalacji skutkuje przejęciem przez nowego prowadzącego instalację obowiązków w zakresie monitorowania, raportowania i rozliczania wielkości emisji, w ślad za tym to nowy prowadzący instalację będzie zobowiązany np. do rozliczenia wielkości emisji, jeśli zbywca nie wykonał ciążącego na nim obowiązku przed sprzedażą instalacji.
Warto zatem przed nabyciem tytułu prawnego do instalacji szczegółowo ustalić, które obowiązki związane z uczestnictwem w systemie nie zostały wykonane przez dotychczasowego prowadzącego instalację, a także jaki jest stan posiadania uprawnień do emisji zdeponowanych na rachunku instalacji. Uprawnienia te powinny posłużyć do rozliczenia wielkości emisji z instalacji.

Nabywca jest obowiązany zgłosić Krajowemu ośrodkowi nabycie tytułu prawnego do instalacji objętej systemem w terminie 14 dni od dnia nabycia tego tytułu prawnego (art. 47 ust. 2 u.s.h.u.e.). Nabywca tytułu prawnego do instalacji objętej systemem przejmuje także obowiązek rozliczenia wielkości emisji z tej instalacji w roku, w którym nabył tytuł prawny do instalacji, obowiązek ten będzie realizował do momentu utraty tytułu prawnego do instalacji.


Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.