Kryzysowa sytuacja miała miejsce w 2015 roku. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki nałożył karę pieniężną na akademię muzyczną za niestosowanie się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wprowadzonych w dniach 10 – 31 sierpnia 2015 r.
Prezes Urzędu orzekł, że akademia w tych dniach naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej.
Czytaj też : Prezydent podpisał nowelizację ustawy o rynku mocy>>
Nagła sytuacja energetyczna
Operator systemu wprowadził ograniczenia w dostarczaniu energii z powodu powstania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego nie dłużej niż na okres 72 godzin.
Akademia muzyczna wniosła pozew o uchylenie decyzji Prezesa URE. W uzasadnieniu pozwu podała, że nie są zasadne twierdzenia Prezesa URE zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, że przesłanki z § 3 i § 6 rozporządzenia Rady Ministrów z 23 lipca 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła należy brać pod uwagę przy ustalaniu planów wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, a nie przy ich realizacji.
Powód zauważył, że podobna sytuacja nie miała w Polsce miejsca przez okres ok. 20 lat, ograniczenia nie były uprzednio zapowiadane, lecz miały charakter zdarzenia nagłego, a co za tym idzie, odbiorcy nie mogli odpowiednio wcześniej się do nich przygotować.
Sąd I instancji, który sprawę rozpoznawał ustalił, że Akademia przekroczyła dopuszczalny „bezpieczny” pobór mocy w dniach 10, 11 i 12 sierpnia 2015 r. Oddalił więc pozew akademii i utrzymał karę niemal 7600 zł w mocy.
Sąd okręgowy uznał, że powódka nie stosując się do wprowadzonych ograniczeń oraz dokonując przekroczenia maksymalnego poziomu poboru energii elektrycznej w sposób bezpośredni oddziaływał negatywnie na bezpieczeństwo energetyczne kraju. Sąd nie znalazł żadnych okoliczności łagodzących, które mogłyby wpłynąć na obniżenie wysokości kary pieniężnej, szczególnie, że skutkiem działania powoda mogło być wystąpienie rzeczywistego zagrożenia w pracy całego krajowego systemu elektroenergetycznego.
Sąd okręgowy orzekł, że tak ustalona kara nie przekracza możliwości płatniczych powoda i mieści się w granicach określonych w art. 56 ust. 3 Prawa energetycznego.
Zagadnienie prawne
Powódka odwołała się do Sądu Apelacyjnego w Warszawie, a ten powziął wątpliwość, którą przedstawił Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego.
Sąd zapytał czy do odbiorcy niebędącego przedsiębiorcą, który naruszył ograniczenia poboru energii elektrycznej, może mieć zastosowanie art. 56 ust. 1 pkt 3a ustawy Prawo energetyczne? A w razie odpowiedzi pozytywnej: Czy kara pieniężna nakładana na takiego odbiorcę, za delikt administracyjny powinna być wymierzona w granicach wyznaczonych przez art. 56 ust. 3 ustawy Prawo energetyczne?
Sąd Najwyższy 20 października 2021 r. podjął uchwałę, zgodnie z którą dopuszczalne jest nałożenie kary pieniężnej na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 3a ustawy - Prawo energetyczne także na odbiorcę niebędącego przedsiębiorcą. Jeśli istotnie naruszył ograniczenia poboru energii elektrycznej, o jakich mowa w art. 11c ust. 2 pkt 2 oraz art. 11 ust. 7 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne.
Przy czym wymierzana kara pieniężna jest wówczas limitowana dyrektywami wymiaru kary określonymi w art. 56 ust. 6 ustawy - Prawo energetyczne, a jej maksymalna wysokość nie może przekroczyć 15 procent przychodu osiągniętego przez ukarany podmiot w poprzednim roku podatkowym.
Sygnatura akt I NZP 1/21, uchwała z 20 października 2021 r.