W październiku Rada Europejska przyjmie konkluzje zawierające ramy Polityki Klimatycznej UE do 2030. Dla Polski nowe ambicje klimatyczne to ogromne wyzwanie dla gospodarki, przede wszystkim dla sektora wytwarzania energii.


Zdaniem Konfederacji Lewiatan interes Polski wymaga konstruktywnej postawy rządu w negocjacjach ram polityki klimatycznej do 2030 roku. Biorąc pod uwagę, że orientacja unijnej polityki na znaczącą redukcję emisji GHG oraz ograniczania zużycia paliw kopalnych utrzyma się w najbliższych latach należy szukać sposobu wpisania Polski w obrany przez Unię kierunek.


Szczególnych narzędzi łagodzących skutki realizacji polityki klimatycznej w Polsce wymagają: sektor energetyczny, oraz przemysł. Wypracowanie racjonalnych narzędzi wsparcia tych sektorów w ramach polityki klimatycznej, po pierwsze uchroni konkurencyjność gospodarki, ale będzie też stanowić istotny impuls i szansę dla transformacji gospodarki w kierunku niskoemisyjnej. Dobrze zarządzany proces transformacji niskoemisyjnej może dostarczyć nowych źródeł wzrostu i być elementem budowania nowoczesnych przewag konkurencyjnych w przyszłości, uważają eksperci z Konfederacji Lewiatan.

Widzimy jednak zagrożenia płynące z realizacji bardzo ambitnej, jednostronnej polityki klimatycznej w UE. Samotna realizacja celów klimatycznych, nie dość, że nie będzie skuteczna, to będzie stanowić poważne obciążenie dla biznesu europejskiego oraz zagrożenie dla jego konkurencyjności na rynkach światowych. Dlatego, też ambicję polityki klimatycznej po roku 2020 Europa powinna uzależnić od rezultatów globalnych negocjacji klimatycznych i ostatecznego kształtu porozumienia klimatycznego, które ma zostać zawarte w Paryżu w 2015 roku, czytamy w stanowisku zamieszczonym na stronie http://konfederacjalewiatan.pl/.

Do czasu zawarcia porozumienia globalnego powinny się toczyć prace nad architekturą przyszłej polityki i usprawnieniem dotychczas funkcjonujących narzędzi. W tym kontekście Konfederacja Lewiatan proponuje następujące mechanizmy, które umożliwią Polsce realizację polityki klimatycznej przy jednoczesnym utrzymaniu wzrostu.

Wsparcie transformacji sektora energetyki
Połączenie redystrybucji uprawnień w ramach ETS z utworzeniem dodatkowej puli uprawnień dla wsparcia niskoemisyjnych inwestycji w nowych państwach członkowskich uzależnionych od paliw kopalnych.

Redystrybuowane w ramach ETS środki, w tym z dodatkowej puli uprawnień, przeznaczone mogłyby być na tworzenie krajowych funduszy niskoemisyjnych inwestycji. Ich celem byłoby finansowanie programów wsparcia kapitałochłonnych inwestycji ograniczających emisje i zużycie energii. Fundusz nie finansowałby bezpośrednio projektów inwestycyjnych, tylko pokrywał część kosztów wybranych instrumentów wsparcia (np. aukcji na moce odnawialne, aukcji w hipotetycznym rynku mocy, programów NFOŚiGW itp.). W konsekwencji fundusz przyczyniłby się do powstawania nowych mocy wytwórczych i jednocześnie obniżałby składnik cen energii, pokrywając koszty niezbędnych nakładów inwestycyjnych.

Ochrona przemysłu
Redukcja emisji w przemyśle stanowi większe wyzwanie niż w innych sektorach gospodarki. Po pierwsze, potencjał opłacalnych działań redukcyjnych został już w znacznej mierze wykorzystany. Po drugie, w warunkach globalnej konkurencji obciążenie europejskiego przemysłu kosztami emisji wobec braku porównywalnych działań poza UE stwarza ryzyko przenoszenia produkcji poza Europę, a więc ucieczki emisji (carbon leakage)

Opracowanie i wdrożenie niskoemisyjnych technologii w UE będzie niemożliwe bez mechanizmów skutecznie chroniących europejski przemysł przed carbon leakage, a jednocześnie tworzących bodźce do rozwijania innowacyjnych rozwiązań redukujących emisje przemysłowe.

Obecnie funkcjonujące mechanizmy osłonowe wymagają modyfikacji, nie zapewniają bowiem stabilnych i przewidywalnych warunków funkcjonowania przemysłu.

W przypadku branż emisyjnych zarekomendowano:
1) Urealnienie benchmarków i rezygnację ze współczynnika korygującego, w szczególności jeżeli chodzi o emisje procesowe (nierozerwalnie powiązane z procesami produkcyjnymi)
2) Odejście od alokacji ex ante bezpłatnych uprawnień na rzecz alokacji ex post (w oparciu o rzeczywistą wielkość produkcji)
3) Wykorzystanie istniejącej nadwyżki uprawnień do stworzenia rezerwy, która umożliwiałaby wprowadzenie działań 1) i 2) bez naruszania celu redukcyjnego w średnim okresie (w perspektywie 2030 roku)

W przypadku branż energochłonnych zarekomendowano:
1) Stworzenie scentralizowanego mechanizmu rekompensowania kosztów pośrednich emisji
2) Zrekompensowanie relatywnie wysokiego polskiego wkładu w finansowanie tego mechanizmu poprzez zwiększenie puli uprawnień do emisji przysługujących Polsce.

(http://konfederacjalewiatan.pl)