Pytanie:
Pytanie dotyczy art. 139 ust. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 469) - dalej pr. wod. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku wygaśnięcia pozwolenia wodnoprawnego urządzenia wodne mogą zostać przejęte (bez odszkodowania) na własność właściciela wody, chyba że właściciel urządzeń (w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się decyzji o wygaszeniu) rozporządzi prawem własności tych urządzeń.
Urządzenia „mogą” zostać przejęte, a tym samym - aby tak się stało - właściciel wody musiałby podjąć w tym kierunku jakieś czynności. Jakie czynności musiałby podjąć właściciel wody aby przejąć te urządzenia? Jeżeli właściciel urządzeń nie rozporządzi prawem własności w określonym czasie, a właściciel wody nie będzie zainteresowany przejęciem tych urządzeń, to - po upływie terminu 6 miesięcy – kto tak na prawdę jest właścicielem tych urządzeń?
Zastanawia mnie kwestia utrzymania takich urządzeń, bo skoro są to urządzenia, których „pozostawienie jest niezbędne do kształtowania zasobów wodnych”, to muszą być utrzymane w dobrym stanie, jednak ani właściciel wody, który ich nie przejmuje, ani właściciel urządzeń, któremu pozwolenie już wygasło i z urządzeń tych nie korzysta, też nie mają interesu w tym, aby ponosić koszty związane z utrzymaniem takich urządzeń. Czy właściciel urządzeń – rozporządzając prawem własności – może wskazać, że nie chce tych urządzeń i przekazuje je właścicielowi wody nawet wbrew woli właściciela wody?
Odpowiedź:
W przypadku wydawania decyzji stwierdzającej wygaśnięcie lub cofnięcie pozwolenia wodnoprawnego organ powinien orzec o dalszym bycie urządzeń wodnych, które były wykonane lub były użytkowane na podstawie tego pozwolenia. Jeżeli pozostawienie tych urządzeń jest niezbędne do kształtowania zasobów wodnych, to - stosownie do art. 139 ust. 4 pr. wod. - o niezbędności pozostawienia urządzenia wodnego orzeka organ w decyzji stwierdzającej wygaśnięcie lub cofnięcie pozwolenia wodnoprawnego.
Właściciel urządzenia ma wówczas czas 6 miesięcy od dnia, w którym decyzja o wygaśnięciu lub cofnięciu pozwolenia stała się ostateczna, na rozporządzenie prawem własności tego urządzenia (może je sprzedać, podarować, wydzierżawić). W tym czasie, będąc nadal właścicielem urządzenia, w dalszym ciągu musi je utrzymywać w sprawności technicznej, bowiem ten obowiązek ciąży na nim na podstawie przepisu art. 61 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.).
Jeżeli właściciel nie rozporządzi prawem własności urządzenia, to po upływie 6 miesięcy urządzenie to z mocy prawa staje się własnością Skarbu Państwa, którego reprezentuje właściwy starosta. Od tego momentu utrzymanie takiego urządzenia staje się obowiązkiem starosty, chyba że urządzenie to będzie chciał przejąć organ wykonujący, w imieniu Skarbu Państwa, prawa właścicielskie w stosunku do wód płynących (Prezes KZGW lub marszałek województwa).
Właściciel urządzenia wodnego nie może zbędnego mu urządzenia przekazać właścicielowi wody wbrew jego woli. Jeżeli Skarb Państwa nie uzna tego urządzenia za niezbędne do kształtowania zasobów wodnych, to organ wydający decyzję stwierdzającą wygaśnięcie lub cofnięcie pozwolenia wodnoprawnego powinien na zakład, który użytkował to urządzenie, nałożyć obowiązek jego usunięcia. Z punktu widzenia kształtowania zasobów wodnych pozostawienie nieużytkowanych urządzeń wodnych jest szkodliwe i niedopuszczalne.
Kto po wygaśnięciu pozwolenia wodnoprawnego staje się właścicielem urządzeń wodnych?
W przypadku wydawania decyzji stwierdzającej wygaśnięcie lub cofnięcie pozwolenia wodnoprawnego organ powinien orzec o dalszym bycie urządzeń wodnych, które były wykonane lub były użytkowane na podstawie tego pozwolenia
