Księgi wieczyste – wszystko o stanie prawnym nieruchomości w jednym miejscu

Instytucja ksiąg wieczystych została stworzona w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości dla zabezpieczenia obrotu nieruchomościami i zabezpieczenia kredytów. Realizowana jest w postaci ogólnodostępnej ewidencji publicznej.

Pytanie pochodzi z  programu Serwis Budowlany .

Wprowadzenie

Księgi wieczyste są publicznym, jawnym, sądowym rejestrem stanu prawnego nieruchomości. Jak stanowi art. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 707) - dalej u.k.w.h. księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości.

Ustalenie stanu prawnego nieruchomości dokonuje się poprzez dokonanie wpisów praw na danej nieruchomości w odpowiednim dziale księgi wieczystej
Szczególnie istotne znaczenie ksiąg wieczystych związane jest z zastrzeżonymi dla niektórych praw tzw. wpisami konstytucyjnymi (prawotwórczymi). Bez dokonania odpowiedniego wpisu w księdze wieczystej określone prawo nie powstanie. Fakt, iż wpis ma charakter prawotwórczy musi wyrażenie wynikać z treści przepisu rangi ustawowej. Tak jest przykładowo z powstaniem odrębnej własności lokalu (art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.) - dalej u.w.l.), powstaniem i przeniesieniem własności prawa użytkowania wieczystego (art. 27 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) - dalej u.g.n. czy też hipoteki (art. 67 u.k.w.h.).

Księgi wieczyste prowadzi się dla konkretnej nieruchomości. Bez znaczenia są zmiany własnościowe – księgę prowadzi się nadal pomimo przeniesienia prawa własności lub innego prawa dla którego prowadzi się księgę wieczystą (np. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego) na inny podmiot.

W księgach wieczystych ujawnia się następujące prawa:
– prawo własności,
– prawo użytkowania wieczystego,
– użytkowanie,
– służebności,
– hipotekę,
– spółdzielcze prawa do lokalu.

Co do nieruchomości, księgi prowadzi się dla wszystkich ich rodzajów. W przypadku nieruchomości budynkowych, prawo to ujawnia się w księdze wieczystej nieruchomości gruntowej. W przypadku nieruchomości lokalowej, prowadzi się dla niej odrębna księgę.

Wskazane powyżej prawa, są prawami rzeczowymi. Jednakże, zgodnie z art. 16, w przypadkach przewidzianych w przepisach mogą być ujawnione prawa osobiste i roszczenia. W szczególności mogą być ujawniane:
1) prawo najmu lub dzierżawy, prawo odkupu lub pierwokupu, prawo dożywocia,
2) roszczenie o przeniesienie własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego albo o ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego; dotyczy to także roszczeń przyszłych i warunkowych,
3) roszczenie wynikające z określenia zarządu lub sposobu korzystania z nieruchomości przez współwłaścicieli lub wieczystych użytkowników,
4) roszczenie współwłaścicieli wyłączające uprawnienie do zniesienia współwłasności,
5) wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipoteką oraz informacje, że zostały one wpisane do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych, o którym mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 99, poz. 919 z późn. zm.),
6) prawo z umowy timeshare, o którym mowa w ustawie z dnia 16 września 2011 r. o timeshare (Dz. U. Nr 230, poz. 1370).

Przez ujawnienie w księdze wieczystej prawo osobiste lub roszczenie uzyskuje skuteczność względem praw nabytych przez czynność prawną po jego ujawnieniu, z wyjątkiem służebności drogi koniecznej albo służebności ustanowionej w związku z przekroczeniem granicy przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia.

(...)

Pytanie pochodzi z programu Serwis Budowlany .