Pytanie:
Czy można przekazać ustabilizowane komunalne osady ściekowe o kodzie 19 08 05 do odzysku lub unieszkodliwienia innego niż odzysk przez ich stosowanie, według katalogu sposobów stosowania wymienionych w art. 96 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21, z późn. zm.) - dalej u.o., do innego województwa, nawet odległego od województwa, w którym one powstały?
Jeśli tak, jakie warunki powinny być zachowane?

Odpowiedź:
Komunalne osady ściekowe mogą być przewiezione w celu odzysku innego niż przyrodniczy lub unieszkodliwienia do innego województwa niż województwo, w którym zostały wytworzone. Zasada wyrażona w art. 20 ust. 5 u.o. odnosi się do „stosowania” osadów w celach, o których mowa w art. 96 ust. 1 u.o., przy zachowaniu hierarchii postępowania z odpadami.
Wobec braku szczególnych unormowań prawnych w zakresie przetwarzania innego niż stosowanie w celach przyrodniczych należy przyjąć, że przewiezienie osadów w celu ich zagospodarowania (innego niż stosowanie) odbywa się na ogólnych zasadach wyznaczonych przez u.o. oraz zasadę bliskości, o której mowa w art. 20 ust. 1 u.o.

Uzasadnienie:
Przyrodnicze wykorzystanie komunalnych osadów ściekowych, o których mowa w art. 96 ust. 1 u.o., nie jest jedynym sposobem ich zagospodarowania. Jeżeli stosowanie osadów w celach przyrodniczych nie jest możliwe, nawet przy uwzględnieniu odstępstwa, o którym mowa w art. 20 ust. 5 u.o., celowe jest przetworzenie ich w instalacjach, czego u.o. nie zabrania.

Zważywszy na ich parametry fizyczno-chemiczne, osady można przekazać do kompostowania, do termicznego przekształcenia, a ostatecznie - do dnia 1 stycznia 2016 r. - do unieszkodliwienia na składowisku odpadów (od dnia 1 stycznia 2016 r. ma obowiązywać całkowity zakaz składowania na składowiskach komunalnych osadów ściekowych o zawartości ogólnego węgla organicznego powyżej 5% s.m. i substancji organicznych powyżej 8% s.m., zatem osady będą mogły być składowane, jeżeli spełnią powyższe wymagania).

Z art. 20 ust. 1 u.o. wynika, że odpady (w tym komunalne osady ściekowe) należy w pierwszej kolejności poddawać przetwarzaniu w miejscu ich powstania. W sytuacji gdy nie jest to możliwe, zastosowanie znajdzie reguła określona w art. 20 ust. 2 u.o., zgodnie z którą odpady (w tym komunalne osady ściekowe), które nie mogą być przetworzone w miejscu ich powstania, przekazuje się, uwzględniając hierarchię sposobów postępowania z odpadami oraz najlepszą dostępną technikę lub technologię, o której mowa w art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1232), do najbliżej położonych miejsc, w których mogą być przetworzone.

Z przytoczonych przepisów wynika, że transport komunalnych osadów ściekowych do miejsca przetworzenia innego niż miejsce stosowania jest dopuszczalny, gdy osady nie mogą być przetworzone w miejscu wytworzenia, miejsce ich przetworzenia jest miejscem najbliższym, przy czym o bliskości miejsca przetworzenia nie decyduje jedynie faktyczna odległość pomiędzy miejscem wytworzenia a miejscem przetworzenia, lecz kryteria sformułowane w art. 20 ust. 2 u.o., tj. sposób ostatecznego ich przetworzenia zgodnie hierarchią postępowania z odpadami oraz zasadami najlepszej techniki i technologii przetwarzania komunalnych osadów ściekowych.
W konsekwencji przy transporcie osadów w celu dostarczenia ich do miejsca zagospodarowania (innego niż miejsce stosowania) nie obowiązuje zasada związania granicami województwa ani granicami regionu gospodarki odpadami komunalnymi.

Oznacza to, że osady mogą zostać przewiezione poza granice województwa do miejsca ich przetworzenia (np. spalarni, cementowni, kompostowni), o ile sposób ich docelowego przetworzenia uzasadnia to przewiezienie.