We wtorek 9 lutego Trybunał Konstytucyjny w składzie: Piotr Pszczółkowski (przewodniczący), Jakub Stelina (sędzia sprawozdawca), Stanisław Piotrowicz, Rafał Wojciechowski i Andrzej Zielonacki rozpatrzył wniosek Sądu Rejonowego w Słupsku dotyczący karania za użytkowanie obiektu niezgodnie z przepisami, na co powala art. 91a ustawy z 7 lipca 1994 roku prawo budowlane. Taka osoba może być ukarana grzywną (nie mniejszą niż 100 stawek dziennych), karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. TK uznał w tym zakresie art. 91a za niekonstytucyjny, bo jest zbyt ogólny i nieprecyzyjny.
Czytaj również: Nielegalne użytkowanie obiektu budowlanego ulega przedawnieniu >>
Czego dotyczyła sprawa
SR w Słupsku prowadził sprawę pana A. Prokurator oskarżył go o to, że w okresie do lutego 2009 roku do czerwca 2013 roku użytkował obiekt usługowo-handlowy w sposób niezgodny z przepisami prawa, bo naruszył art. 55 i 56 prawa budowlanego. Nie uzyskał bowiem pozwolenia na użytkowanie (art. 55) oraz nie zawiadomił Państwowej Inspekcji Pracy i Państwowej Straży Pożarnej o zakończeniu budowy i zamiarze przystąpienia do użytkowania (art. 56). I zdaniem prokuratury popełnił występek z art. 91a. W czerwcu 2016 roku Sąd Rejonowy w I instancji umorzył postępowanie uznając, że zarzucany czyn nie zawiera znamion przestępstwa. Od tego rozstrzygnięcia odwołał się prokurator, a Sąd Okręgowy w Słupsku uchylił je, ale wskazał że art. 91a nie jest jasny i może nastręczać problemy w tej konkretnej sprawie. Ustawodawca bowiem w art. 91a nie przywołuje norm z art. 55 i 56. Zaś za niedopełnienie wskazanych przez prokuratora obowiązków może być nałożona kara, ale administracyjna. Dlatego SO nakazał przeprowadzić pogłębioną analizę i ocenę. SR ponownie rozpatrując sprawę powziął wątpliwość, czy art. 91a w zakresie w jakim penalizuje użytkowanie obiektu w sposób niezgodny z przepisami, ale bez skonkretyzowania, z którymi jest niezgodny z konstytucją, m.in. z zasadą państwa prawa, a także wynikającym z ustawy zasadniczej określenia czynów zabronionych w ustawie. I TK przyznał rację sądowi.
![Prawo budowlane. Komentarz [PRZEDSPRZEDAŻ] ebook](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/22226/978-83-8223-163-2_,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
Przepis blankietowy
W ocenie TK ustawodawca nie sprecyzował, jakie przepisy powinny być wzięte pod uwagę podczas interpretacji zawartego zwrotu "użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami". Nie wskazał, czy chodzi wyłącznie o przepisy związane z bezpieczeństwem użytkowania obiektu określone w prawie budowlanym, czy też o wszystkie przepisy prawa budowlanego, czy też nawet o przepisy związane z użytkowaniem obiektów budowlanych, które wynikają z licznych ustaw. - Co więcej, ustawodawca, posługując się jedynie wyrażeniem "przepisy", nie określił nawet, czy chodzi o przepisy o mocy ustawy, czy też dopuścił w tym wypadku stosowanie aktów podustawowych - mówił sędzia Jakub Stelina. I zaznaczył, że skoro wyspecjalizowane organy władzy publicznej - sąd i prokurator - stosując prawo nie były w stanie, w drodze wykładni, usunąć wątpliwości związanych z rozumieniem i stosowaniem zwrotu "użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami"", to tym bardziej nie można tego wymagać od obywateli. - Zakwestionowany fragment regulacji jest przykładem przepisu blankietowego - podkreślił sędzia Stelina. Dlatego TK jednogłośnie uznał art. 61a w tym zakresie za niekonstytucyjny.
TK badał tylko część przepisu
Zgodnie z art. 91a karze podlega także ten, kto nie spełnia, określonego w art. 61, obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym lub nie zapewnia bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego. Do tego fragmentu przepisu TK się nie odniósł. Ukaranym można zostać więc m.in. za
- użytkowanie obiektu budowlanego w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz nie utrzymywanie go w należytym stanie technicznym i estetycznym
- nie zapewnienie, dochowując należytej staranności, bezpiecznego użytkowanie obiektu, także w razie wystąpienia czynników zewnętrznych odziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, takich jak np. silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 9 lutego 2021 roku, sygn. P 15/17
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.