Możliwość zastosowania przepisów dotyczących ocen oddziaływania na środowisko oraz obszary Natura 2000 w przypadku obiektów już zrealizowanych lub robót będących w trakcie realizacji budzi jednak szereg wątpliwości i rodzi praktyczne trudności.

Pozwolenie na budowę
Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 28 ustawy z 7.07.1994 r. - Prawo budowlane - dalej pr. bud. roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. W art. 29 pr. bud. został zawarty zamknięty katalog obiektów i robót budowlanych, które są zwolnione z obowiązku uzyskiwania pozwolenia na budowę, natomiast art. 30 pr. bud. wskazuje, które spośród nich wymagają zgłoszenia organom architektoniczno-budowlanym. Podsumowując powyższe należy stwierdzić, iż jedynie prace kwalifikowane jako roboty budowlane wymagają uzyskania pozwolenia na budowę lub dokonania zgłoszenia. Przez roboty budowlane należy rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego. Z kolei budową jest wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także jego odbudowa, rozbudowa lub nadbudowa. Jako obiekt budowlany kwalifikuje się budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, obiekt małej architektury.

Legalizacja samowoli budowlanej
Jeżeli obiekt budowlany powstał lub powstaje bez wymaganego pozwolenia na budowę albo bez wymaganego zgłoszenia dotyczącego budowy wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane; wolno stojących parterowych budynków stacji transformatorowych i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m2 oraz sieci: elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kV, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i telekomunikacyjnych, albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia organy nadzoru budowlanego obowiązane są podjąć przewidziane prawem działania mające na celu przeciwdziałanie realizacji inwestycji w warunkach samowoli budowlanej. Co do zasady, zgodnie z art. 48 pr. bud., organ winien nakazać rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części. Przepisy przewidują jednak możliwość przeprowadzenia procedury legalizacyjnej dla samowolnie wybudowanego obiektu. Ma to miejsce w przypadku stwierdzenia, że budowa, o której mowa wyżej, jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego oraz nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem. Wówczas organ nadzoru budowlanego wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych. Na postanowienie przysługuje zażalenie. W takiej sytuacji, w przypadku budowy, która jest w trakcie organ wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych oraz nakłada na inwestora obowiązek dostarczenia w wyznaczonym terminie określonych dokumentów:

1) zaświadczenia wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego;

2) czterech egzemplarzy projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi oraz zaświadczeniem, o którym mowa w art. 12 ust. 7 pr. bud., aktualnym na dzień opracowania projektu; nie dotyczy to jednak uzgodnienia i opiniowania przeprowadzanego w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000;

3) oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;

4) w przypadku obiektów zakładów górniczych oraz obiektów usytuowanych na terenach zamkniętych i terenach usytuowanych na terenie pasa technicznego, portów i przystani morskich, morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, a także na innych terenach przeznaczonych do utrzymania ruchu i transportu morskiego, postanowienie o uzgodnieniu z właściwym organem administracji architektoniczno-budowlanej projektowanych rozwiązań w zakresie:
a) linii zabudowy oraz elewacji obiektów budowlanych projektowanych od strony dróg, ulic, placów i innych miejsc publicznych,
b) przebiegu i charakterystyki technicznej dróg, linii komunikacyjnych oraz sieci uzbrojenia terenu, wyprowadzonych poza granice terenu zamkniętego, portów morskich i przystani morskich, a także podłączeń tych obiektów do sieci użytku publicznego;

5) w przypadku obiektów budowlanych:
- których wykonanie lub użytkowanie może stwarzać poważne zagrożenie dla użytkowników, takich jak: obiekty energetyki jądrowej, rafinerie, zakłady chemiczne, zapory wodne lub
- których projekty budowlane zawierają nowe, niesprawdzone w krajowej praktyce, rozwiązania techniczne, nieznajdujące podstaw w przepisach i Polskich Normach, należy dołączyć specjalistyczną opinię wydaną przez osobę fizyczną lub jednostkę organizacyjną wskazaną przez właściwego ministra. 

Serwis Budowlany
Artykuł stanowi fragment komentarza praktycznego, opublikowanego w programie Serwis Budowlany
Już dziś wypróbuj funkcjonalności programu. Analizy, komentarze, akty prawne z interpretacjami