Pytanie:
Czy niżej opisaną instalację przeznaczoną do niszczenia zbędnych środków bojowych, tj. odpadowej amunicji kwalifikowanej jako odpady niebezpieczne o kodzie 16 04 01*, należy kwalifikować jako instalację do termicznego przekształcania odpadów (tj. spalarnię odpadów) podlegającą pod standardy emisyjne zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów (Dz. U. z 2014 r. poz. 1546), czy też jako instalację służącą do poddawania odpadowej amunicji odzyskowi?

Organ ochrony środowiska wydał decyzję - pozwolenie na emisję gazów i pyłów z instalacji do destrukcji środków bojowych - zakwalifikował ją przy tym jako spalarnię odpadów i tym samym zobowiązał prowadzącego instalację do prowadzenia pomiarów okresowych i ciągłych emisji gazów i pyłów z instalacji. W procesie zachodzącym w instalacji nie występuje utlenianie, piroliza, zgazowanie ani proces plazmowy, a substancje powstające w wyniku destrukcji amunicji są częściowo spalane (głównie CO i sadza) w dopalaczu (w min. temp. 850 stopni C). Zdaniem prowadzącego instalację rzeczywiście następuje odzyskanie substancji w postaci metali żelaznych (łuski żelazne) i nieżelaznych (mosiądz, ołów), a destrukcja amunicji prowadzona jest metodą wybuchową, wywołaną podwyższoną temperaturą, która pozwala na zainicjowanie wybuchu naboju, tj. przeponowo bez bezpośredniego kontaktu z ogniem, więc amunicja nie podlega bezpośredniemu spaleniu. Destrukcja amunicji następuje w obrotowej komorze. Maksymalna temp. tego procesu to 555 stopni C. Komora ogrzewana jest przeponowo trzema palnikami olejowymi.

Czy organ ochrony środowiska słusznie zakwalifikował ww. instalację jako instalację do termicznego przekształcania odpadów - spalarnię odpadów? Wiąże się to z dużymi kosztami wykonywania pomiarów ciągłych emisji. Jak należałoby w decyzji - pozwoleniu na emisję - określić warunki korzystania ze środowiska dla instalacji służącej do poddawania odpadowej amunicji odzyskowi, a nie jej spaleniu?

Odpowiedź:
Moim zdaniem organ ochrony środowiska jednak opisaną w pytaniu instalację zakwalifikował prawidłowo.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21, z późn. zm.) - dalej u.o., przez termiczne przekształcanie odpadów rozumie się:
a) spalanie odpadów przez ich utlenianie,
b) inne niż wskazane w lit. a procesy termicznego przetwarzania odpadów, w tym pirolizę, zgazowanie i proces plazmowy, o ile substancje powstające podczas tych procesów są następnie spalane.

Ww. definicja nie odnosi się do bezpośredniego, czy też pośredniego spalania (kontaktu lub nie z ogniem). Wybuch to gwałtowne wydzielenie dużych ilości energii, któremu towarzyszy zwykle nagły wzrost temperatury i ciśnienia oraz spowodowanie szybkich przebiegiem egzotermicznych reakcji chemicznych (np. spalania lub rozkładu). Dodatkowo ww. przepis wskazuje tylko inne przykłady procesów termicznego przetwarzania odpadów, z których powstające gazy są spalane. W związku z tym według mnie opisany w pytaniu proces mieści się w ww. definicji.

Natomiast mam wątpliwości co do zastosowania przepisów u.o. do opisanej w pytaniu instalacji, ponieważ przepisów u.o. nie stosuje się do wycofanych z użytku materiałów wybuchowych (art. 2 pkt 5 u.o.).

Materiał wybuchowy to pojedynczy związek chemiczny lub mieszanina kilku związków chemicznych, która jest zdolna w odpowiednich warunkach do gwałtownej reakcji chemicznej o charakterze egzotermicznym, której towarzyszy wydzielenie wielkiej ilości produktów gazowych w postaci wybuchu (detonacji lub deflagracji). Jeżeli niszczoną amunicję można zakwalifikować wg ww. definicji, to nie miałaby zastosowania u.o., a tym samym przepisy dotyczące termicznego przekształcania odpadów.

Emisje dopuszczalne ustalano by w takiej sytuacji wg zasad ogólnych określonych w rozdziale 5 - Pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza - w tytule III dziale IV ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.) - dalej p.o.ś.