Obok ryczałtu w wysokości 40 mln EUR, Trybunał ukarał Włochy do czasu pełnego wykonania wyroku z 2007 r. okresową sankcją pieniężną wynoszącą 42.800.000 EUR za każde pół roku zwłoki we wdrożeniu niezbędnych środków.

Pierwszym wyrokiem z 2007 r. (sprawa C-135/05) Trybunał stwierdził, że Włochy uchybiły w sposób ogólny i ciągły zobowiązaniom określonym w dyrektywach w sprawie odpadów (75/442), w sprawie odpadów niebezpiecznych (91/689) i w sprawie składowania odpadów (1999/31).

W 2013 r. Komisja uznała, że Włochy nie podjęły jeszcze wszystkich środków niezbędnych do wykonania wyroku z 2007 r. W szczególności 218 stanowisk w 18 z 20 regionów włoskich nie było zgodnych z dyrektywą w sprawie odpadów (z czego można było wnioskować, że siłą rzeczy istniały stanowiska działające bez zezwolenia); ponadto 16 stanowisk na 218 zawierało odpady niebezpieczne, naruszając dyrektywę w sprawie odpadów niebezpiecznych; w końcu Włochy nie wykazały, że 5 składowisk zostało zagospodarowanych lub zamkniętych zgodnie z dyrektywą w sprawie składowania odpadów.

W toku postępowania, Komisja wskazała, że zgodnie z najnowszymi informacjami 198 stanowisk nadal nie było zgodnych z dyrektywą w sprawie odpadów i że wśród nich 14 nie było również zgodnych z dyrektywą w sprawie odpadów niebezpiecznych. Ponadto pozostawały 2 składowiska niezgodne z dyrektywą w sprawie składowania odpadów.

W ogłoszonym dzisiaj wyroku Trybunał przypomniał przede wszystkim, że sam fakt zamknięcia składowiska lub przykrycia odpadów ziemią i gruzem nie wystarcza dla poszanowania zobowiązań wynikających z dyrektywy w sprawie odpadów. Tym samym, działania w postaci zamknięcia i zabezpieczenia stanowisk składowania nie są wystarczające dla zastosowania się do dyrektywy. Ponadto państwa członkowskie są również zobowiązane zbadać, czy rekultywacja dawnych nielegalnych stanowisk jest niezbędna i w danym przypadku poddać je rekultywacji. Zajęcie składowiska i wszczęcie postępowania karnego przeciwko osobie, która je prowadzi, nie stanowią wystarczających środków.

Trybunał zaznaczył następnie, że w chwili upływu przedłużonego terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii, na niektórych stanowiskach prace rekultywacyjne jeszcze trwały lub jeszcze się nie zaczęły; w przypadku innych stanowisk Trybunał stwierdził, że nie przedstawiono dowodu pozwalającego na określenie daty przeprowadzenia takich prac.

Trybunał doszedł na tej podstawie do wniosku, że obowiązek odzyskiwania odpadów lub ich unieszkodliwiania bez zagrażania ludziom i środowisku, jak też spoczywający na posiadaczu odpadów obowiązek przekazania ich punktowi zbierania, który wykonuje czynności unieszkodliwiania lub odzyskiwania, lub obowiązek zapewnienia samemu tych czynności zostały naruszone w sposób ciągły.

Włochy nie zapewniły, by ustanowiony system udzielania zezwoleń był rzeczywiście stosowany i przestrzegany. Nie zagwarantowały zaprzestania działalności prowadzonej bez zezwolenia. Nie zarejestrowały również i nie zidentyfikowały wyczerpująco wszystkich odpadów niebezpiecznych wysypanych na składowiskach. W końcu nadal uchybiają zobowiązaniu do zapewnienia, by w odniesieniu do niektórych składowisk przyjęty został plan zagospodarowania lub podjęta została decyzja w sprawie ostatecznego zamknięcia.

Trybunał stwierdził na tej podstawie, że Włochy nie podjęły wszystkich środków niezbędnych do wykonania wyroku z 2007 r. i że uchybiły zobowiązaniom spoczywającym na nich na mocy prawa Unii.

W konsekwencji Trybunał zasądził od Włoch zapłatę ryczałtu w wysokości 40 mln EUR.

Trybunał zaznaczył następnie, że uchybienie utrzymuje się od ponad siedmiu lat i że od chwili upływu wyznaczonego terminu czynności były prowadzone bardzo wolno; wysoka liczba nielegalnych stanowisk istnieje nadal w niemal wszystkich regionach włoskich. Trybunał stwierdził zatem, że należy zasądzić malejącą okresową karę pieniężną, której kwota będzie zmniejszana stopniowo, proporcjonalnie do liczby stanowisk, które zostaną doprowadzone do zgodności z wyrokiem licząc podwójnie stanowiska zawierające odpady niebezpieczne. Kara w wymiarze półrocznym pozwoli na ocenę postępu w wykonaniu zobowiązań ze strony Włoch. Dowód podjęcia środków niezbędnych do wykonania wyroku z 2007 r. należy przekazać Komisji przed końcem danego okresu.

Trybunał nakazał zatem Włochom, aby zapłaciły poza tym okresową karę pieniężną w wymiarze półrocznym od dnia dzisiejszego do dnia wykonania wyroku z 2007 r. Okresowa kara pieniężna zostanie obliczona, w odniesieniu do pierwszego półrocza, na podstawie kwoty początkowej 42.800.000 EUR. Od tej kwoty odejmie się: 400.000 euro za każde ze stanowisk zawierających odpady niebezpieczne doprowadzonych do zgodności z tym wyrokiem i 200.000 EUR za każde z pozostałych stanowisk doprowadzonych do zgodności. Dla każdego następnego półrocza okresowa kara pieniężna będzie obliczana na podstawie kwoty ustalonej dla poprzedniego półrocza z zastosowaniem tych samych odliczeń w zależności od liczby stanowisk doprowadzonych do zgodności w ciągu danego półrocza.

Tak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 2 grudnia 2014 r. w sprawie C-196/13 Komisja przeciwko Włochom.

(curia.europa.eu)