Od początku stycznia rozpoczęło się wdrażanie kolejnego etapu cyfryzacji w budownictwie. Podstawą prawną jest nowela prawa budowlanego z 7 lipca 2022 r. (Dz.U. z 2022 poz. 1557). Pierwsza część przepisów dotycząca e-książki obiektu budowlanego zaczęła obowiązywać od 1 stycznia, a druga o elektronicznym dzienniku budowy wejdzie w życie później, bo 27 stycznia.
1 stycznia razem z uregulowaniami o e-książki obiektu budowlanego weszło w życie rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z 15 grudnia 2022 r. w sprawie książki obiektu budowlanego oraz systemu Cyfrowa Książka Obiektu Budowlanego (Dz.U. z 2022 r. poz. 2778).
Elektroniczna książka obiektu budowlanego
Zgodnie z nowelą książkę obiektu budowlanego (w skrócie c-KOB) będzie można prowadzić w formie elektronicznej. C-KOB to oficjalna rządowa aplikacja do prowadzenia książki obiektu budowlanego. Właściciele lub zarządcy budynków, którzy chcą z niej skorzystać powinni zalogować przy pomocy usługi tzw. Węzła Krajowego (login.gov.pl).
Czytaj w LEX: Elektroniczna Książka Obiektu Budowlanego - cyfrowe narzędzie w rękach właściciela i zarządcy obiektu budowlanego >>>
Właściciel, zarządca lub osoba upoważniona mogą umieszczać wpisy w książce w zakresie:
- informacji o obiekcie budowlanym,
- swoich danych osobowych,
- ekspertyz i opinii technicznych,
- przeglądów technicznych, konserwacji oraz napraw urządzeń przeciwpożarowych,
- robót budowlanych,
- katastrof budowlanych,
- decyzji, postanowień, zaświadczeń i innych dokumentów wydanych przez organy administracji publicznej, dotyczących obiektu budowlanego.
Przepisy pozwalają na zakładanie tradycyjnych książek dla nowych budynków do końca 2023 roku. Natomiast do końca grudnia 2026 roku właściciele lub zarządcy obiektów będą zobowiązani do założenia cyfrowych książek obiektów budowlanych także dla istniejących obiektów.
- Nowelizacja uszczegółowiła zapisy dotyczące książki obiektu budowlanego m.in. regulując jakie dokładnie informacje będą w niej wpisywane, kto jest zobowiązany do dokonywania wpisów oraz w jakim terminie książkę należy założyć - wyjaśnia Michał Siembab, radca prawny, partner w kancelarii GKR Legal.
Czytaj w LEX: Nowe obowiązki właściciela i zarządcy obiektu budowlanego wynikające z wprowadzenia EKOB >>>
Elektroniczny dziennika budowy
Natomiast elektroniczny dziennik budowy (EDB) będzie udostępniany na wniosek inwestora. Wszystkie wpisy będą wprowadzane drogą elektroniczną, z wykorzystaniem zarówno komputera jak i aplikacji na urządzenia mobilne, czyli np. na telefon, laptop lub tablet.
Nowela przewiduje, że jeszcze przez następne 12 miesięcy inwestorzy będą mieli możliwość wystąpienia o wydanie dziennika budowy w dotychczasowej, „papierowej” postaci. Również dotychczas wydane dzienniki budowy zachowają swoją ważność i będą mogły być prowadzone w tradycyjnej formie w oparciu o dotychczasowe przepisy.
Czytaj w LEX: Elektroniczny Dziennik Budowy - nowa postać rejestracji procesu budowlanego >>>
Cyfryzacja potrzebna, ale czy taka?
Nowe przepisy wprowadzające cyfrową książkę obiektu oraz dziennik budowy są oceniane dobrze, ale pojawiają się również zastrzeżenia.
- Zmiany usprawnią proces inwestycyjny oraz zarządzanie obiektami. EDB pozwoli na bieżącą kontrolę budowy przez uczestników procesu budowlanego, którzy nie są na niej stale obecni, np. przez projektantów sprawujących nadzór autorski lub inspektorów nadzoru inwestorskiego. Również z punktu widzenia inwestora możliwość bieżącego monitorowania budowy jest rzeczą niezwykle pożądaną - tłumaczy Mariusz Zając, adwokat, Kancelaria Zając i Wspólnicy.
Jego zdaniem elektroniczna forma dziennika budowy pozwala także na jego łatwiejsze przechowywanie i rozwiązuje prozaiczne problemy związane z czytelnością niektórych wpisów, czy koniecznością uzyskiwania bezpośrednio w urzędzie jego kolejnych ostemplowanych tomów. Ponadto wprowadzone zmiany będą dużym ułatwieniem dla zarządców obiektów, którzy znaczną cześć swoich działań realizują zdalnie. Cyfryzacja obydwu dokumentów pozytywnie wpłynie także na sprawność czynności kontrolnych prowadzonych przez organy nadzoru budowlanego.
Nikt nie ma jednak złudzeń, że w okresie pierwszych kilku miesięcy użytkownicy obydwu systemów, zarówno inwestorzy jak i zarządcy obiektów, korzystać będą z dotychczasowych regulacji i tradycyjnej postaci obydwu dokumentów. - Chodzi o to, by aby móc w pełni poznać możliwości oraz obsługę nowych systemów, czy pozwolić administratorom obydwu systemu na usunięcie ewentualnych usterek - dodaje mec. Mariusz Zając.
Eksperci widzą też wady reformy. Ich zdaniem urzędy nie udźwigną cyfryzacji ze względu na brak dobrego sprzętu komputerowego oraz oprogramowania.
- Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego nie do końca zdaje chyba sobie sprawę po pierwsze z realiów panujących w podległych mu organach administracji architektoniczno-budowlanej i organach nadzoru budowlanego, zwłaszcza w zakresie wewnętrznej cyfryzacji i możliwości technicznych ePUAPu. Przede wszystkim powinien rozpocząć prace od ogólnej platformy cyfrowej pozwalającej na podpisywanie i wysyłanie podań czy pism bezpośrednio na tej platformie, a dopiero później powinien dołączać do niej kolejne systemy, z kolejnymi możliwościami - uważa dr Martyna Sługocka, ekspertka Legal Alert, senior associate w GWW.
- Tymczasem obecnie dostrzegamy coś przeciwnego – najpierw tworzone są poszczególne systemy, czy programy, które dopiero w przyszłości zostaną połączone w System Obsługi Postępowań Administracyjnych w Budownictwie i w konsekwencji pozwolą na pełną cyfryzację i uproszczenie działań poprzez wzajemne uzupełnianie się systemów - dodaje.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.