Właściciel zakładu (ubojni zwierząt) posiada pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie ścieków przemysłowych, zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego, do urządzeń kanalizacyjnych będących własnością innego podmiotu (wodociągów miejskich).

Ścieki te kanalizacją zakładową (rurą) odprowadzane są do bezodpływowego zbiornika, zlokalizowanego na terenie tego zakładu, skąd wodociągi miejskie (zgodnie z podpisaną umową) wozami asenizacyjnymi transportują je na teren swojej miejskiej oczyszczalni ścieków.

Obecnie właściciel zakładu (ubojni) zgłosił, że zamierza wydzierżawić zakład innemu podmiotowi.

Czy w takim przypadku wchodzi w grę konieczność uzyskania decyzji o przeniesieniu praw i obowiązków wynikających z pozwolenia wodnoprawnego?

W tym przypadku nie mamy chyba do czynienia z "instalacją", zdefiniowaną w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) - dalej p.o.ś.

Jednak wprowadzone ostatnio zmiany do ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 145) – dalej pr. wod., dodany ust. 3 do art. 134, który stanowi, że jeżeli pozwolenie dotyczy ścieków przemysłowych to stosuje się odpowiednio ust. 2 art. 134 pr. wod. - sugerowałyby, że w tym przypadku konieczne jest uzyskanie decyzji o przeniesieniu praw i obowiązków na nowego nabywcę, mimo, że nie wchodzi w grę instalacja.

Jak interpretować zwrot użyty wart. 134 ust. 1pr. wod. - "następca prawy zakładu" – czy osoba dzierżawiąca zakład jest "następcą prawnym"?
Następcą prawnym można zostać w przypadku kupienia jakiegoś zakładu lub poprzez dziedziczenie.

Czy decyzję o przeniesieniu praw i obowiązków można wydać jedynie w przypadku kupna zakładu lub dziedziczenia, a w przypadku dzierżawy zakładu nabywca musi uzyskać nowe pozwolenie wodnoprawne w tym zakresie?
@page_break@
Odpowiedź:

Dzierżawca musi przed zawarciem umowy dzierżawy wystąpić w trybie art. 190 p.o.ś. o przeniesienie na niego praw wynikających z instalacji, w tym pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie do urządzeń będących własnością innego podmiotu (stacji zlewnej) ścieków szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.

Dzierżawca jest następcą prawnym właściciela ubojni, ma on bowiem tytuł prawny do instalacji wynikający z umowy dzierżawy. Można zatem na niego przenieść pozwolenie wodnoprawne w takim zakresie, w jakim przysługiwało ono właścicielowi ubojni.

Następstwo prawne to wstąpienie w miejsce drugiej osoby w sferę jej stosunków prawnych. Określane jest też mianem sukcesji. O sukcesji mówimy wówczas, gdy następca prawny wywodzi swe prawa od poprzednika. Następcą prawnym nie jest jednak wyłącznie podmiot nabywający dany przedmiot lub nieruchomość lub nabywający go w drodze spadkobrania. Także nabycie praw (w tym praw do instalacji) może wynikać z innej umowy, np. najmu, dzierżawy, użyczenia czy trwałego zarządu. W tym przypadku zawarte umowy stanowią tytuł prawny. Na ich podstawie można na nabywcę przenieść prawa i obowiązki wynikające z pozwoleń wydanych w związku z funkcjonowaniem instalacji w trybie art. 134 pr. wod. Jednocześnie, w przypadku przenoszenia pozwoleń wydanych w związku z funkcjonowaniem instalacji musi być zachowany tryb wskazany w art. 134 ust. 2 pr. wod.

Jedynie dzierżyciel nieruchomości lub instalacji (podmiot władający za właściciela lub inny podmiot posiadający tytuł prawny do danego przedmiotu) nie jest następcą prawnym; będąc dzierżycielem nie nabywa dla siebie żadnych praw.

Uzasadnienie:

Zawarcie umowy dzierżawy czyni z dzierżawcy następcę prawnego, umożliwiając mu sukcesję decyzji administracyjnej – pozwolenia wodnego bez konieczności uzyskiwania decyzji o przeniesieniu tych praw. Pozwolenie wodnoprawne nie jest związane z osobą prowadzącą zakład, a z zakładem, bez względu na zmianę właściciela (a także dzierżawcy). Dzierżawca może jednak przenieść na siebie tyle praw, ile posiada jego poprzednik.

Obowiązek uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego do "cudzych" urządzeń kanalizacyjnych wynika wprost z art. 122 ust. 1 pkt 10 pr. wod. Obowiązek ten jest rozszerzony na sytuacje obejmujące wprowadzanie tego rodzaju ścieków do środowiska za pośrednictwem urządzeń kanalizacyjnych, w których będą mieściły się również stacje zlewne, którym przekazywane są ścieki przemysłowe gromadzone przejściowo w zbiorniku bezodpływowym. Ten obowiązek został podyktowany tym, że substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego w istotny sposób ograniczają i utrudniają właściwe korzystanie z zasobów wodnych. Dlatego każdy przypadek wprowadzania ich do środowiska wodnego, zarówno bezpośredni (wprost do kanalizacji), jak też pośredni (ze zbiornika bezodpływowego, do stacji zlewnej i następnie do kanalizacji), powinien podlegać nadzorowi administracyjnemu. Jeśli więc ścieki przemysłowe zawierające takie substancje, będą, za pośrednictwem przewoźnika, wprowadzane na stacje zlewną, pozwoleniem wodnoprawnym powinien legitymować się podmiot wytwarzający te ścieki, stając się tym samym odpowiedzialnym za ich jakość.