Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.

PYTANIE:
Kto ma obowiązek sporządzenia scenariusza narażenia dla substancji? Otrzymałam od dostawcy kartę charakterystyki substancji zarejestrowanej posiadającej nr REACH. Dostawca nie przekazał jednak scenariusza narażenia ES. Ocena bezpieczeństwa chemicznego nie była przeprowadzana dla żadnej z substancji, które tworzą ten materiał, ani dla samego materiału - tak czytamy w punkcie 15.2 karty charakterystyki. Czy mam prawo żądać od dostawcy scenariusza narażenia?

ODPOWIEDŹ:
Jeżeli stosowane w zakładzie substancje niebezpieczne zostały zarejestrowane zgodnie z REACH, to dostawcy mają obecnie obowiązek przekazać dalszym użytkownikom, w większości przypadków, nową rozszerzoną kartę charakterystyki zawierającą scenariusz narażenia, który powinien zawierać informacje dotyczące warunków bezpiecznego stosowania, istotne dla podmiotu stosującego substancję w działalności zawodowej.
Dla obowiązku dostarczenia scenariusza narażenia nie ma znaczenia ilość sprzedawanej substancji. Natomiast podmiot stosujący substancję w ilości 5 kg w ciągu roku nie musi opracowywać raportu bezpieczeństwa dalszego użytkownika.
Zgodnie z art. 10 rozporządzenia (WE) Nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów (Dz. Urz. UE L 396 z 30 grudnia 2006 r., s. 1, z późn. zm.) - dalej rozporządzenie REACH, jeżeli substancja jest importowana lub produkowana w ilości co najmniej 10 ton rocznie (na jednego rejestrującego), do dossier rejestracyjnego dołącza się raport bezpieczeństwa chemicznego. Aby móc sporządzić taki raport, najpierw wykonuje się ocenę bezpieczeństwa chemicznego zgodnie z załącznikiem I do rozporządzenia REACH. Jeżeli podczas sporządzania takiej oceny okaże się, że substancja jest klasyfikowana jako niebezpieczna lub spełnia kryteria substancji PBT lub vPvB, należy dodatkowo przeprowadzić ocenę narażenia i charakterystykę ryzyka zgodnie z art. 14 rozporządzenia REACH, a następnie sporządzić scenariusze narażenia dla poszczególnych zastosowań substancji. Oznacza to, że obowiązek tworzenia scenariuszy narażenia pojawia się w momencie pierwszej rejestracji pełnej. Jeżeli dostarczana substancja nie została jeszcze zarejestrowana, to dostawca nie musi dostarczać rozszerzonej karty charakterystyk.

UZASADNIENIE:
Rozporządzenie REACH precyzuje, w jakich sytuacjach należy sporządzać scenariusze narażenia oraz jakie informacje powinien zawierać taki scenariusz. Scenariusz narażenia dla danej substancji należy przygotować wówczas, gdy substancja podlega obowiązkowi rejestracji i minął termin jej rejestracji, a roczna ilość wytwarzanej substancji wynosi co najmniej 10 ton. Dodatkowo substancja powinna: być sklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie zgodnie z kryteriami zawartymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 1272/2008 (CLP) lub spełniać kryteria przyjęte dla związków trwałych, bioakumulujących i toksycznych lub też bardzo trwałych, bardzo bioakumulujących.
Scenariusz powinien zawierać przynajmniej informacje na temat warunków operacyjnych, które obejmują stosowane procesy, czynności pracowników związanych z procesami, czas trwania tych czynności i częstotliwość narażenia na substancję, czynności konsumentów oraz czas trwania i częstotliwość ich narażenia na substancję, a także czas trwania i częstotliwość emisji substancji do różnych elementów środowiska. Ważny jest również opis środków kontroli ryzyka obejmujący streszczenie postępowania mającego na celu ograniczenie lub uniknięcie narażenia ludzi oraz różnych elementów środowiska, jak i środki zarządzania odpadami. Scenariusze narażenia powstają po rejestracji w systemie REACH, która następowała w ostatnich latach.
Rozszerzona karta charakterystyki przekazana przez dostawcę powinna obejmować:
- najważniejszą funkcję techniczną substancji (np. środek zmniejszający palność, pigment, stabilizator) oraz zastosowania ujęte w scenariuszach narażenia;
- wartości progowe poziomów narażenia w odniesieniu do zdrowia ludzkiego i środowiska, których nie należy przekraczać, stosownie do oceny przeprowadzonej przez dostawcę;
- dane fizykochemiczne niezbędne do przeprowadzenia oceny narażenia (np. rozpuszczalność w wodzie, prężność par, podatność na biodegradację);
- co najmniej jeden scenariusz narażenia zawierający praktyczne porady dotyczące warunków bezpiecznego stosowania, w tym środki kontroli ryzyka oraz środki zarządzania odpadami.
Jeżeli zakład nie jest pewien, czy dana substancja powinna posiadać scenariusz narażenia, możliwe jest sprawdzenie na stronach ECHA, czy dana substancja musi mieć rozszerzoną kartę charakterystyki.
 
Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.