Pytanie:
Jakie przepisy należy zastosować, w przypadku zamiany nieruchomości pomiędzy gminą a osobą fizyczną?

Odpowiedź:
Do umów zamiany nieruchomości zawieranych pomiędzy jednostką samorządu terytorialnego a osobą fizyczną należy stosować przepisy u.g.n. – w szczególności art. 15 ust. 1 tej ustawy.

Uzasadnienie:
Przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami – dalej u.g.n., określa zasady gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność jednostek samorządu terytorialnego (art. 1 ust. 1 pkt 1 u.g.n.).Art. 13 ust. 1 u.g.n. stanowi, iż mogą być przedmiotem obrotu, tj. sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się, oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę, użyczenia, oddania w trwały zarząd, a także mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi, wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do spółek, przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych oraz jako majątek tworzonych fundacji.

Wymienione w art. 13 ust. 1 u.g.n. czynności prawne tworzące obrót nieruchomościami należy rozumieć w ten sposób, jak zostały one zdefiniowane w samej ustawie o gospodarce nieruchomościami lub w innych ustawach, w tym przede wszystkim w kodeksie cywilnym.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 u.g.n., nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa oraz własność jednostki samorządu terytorialnego mogą być przedmiotem zamiany na nieruchomości stanowiące własność osób fizycznych lub osób prawnych. W przypadku nierównej wartości zamienianych nieruchomości stosuje się dopłatę, której wysokość jest równa różnicy wartości zamienianych nieruchomości.

Powołany przepis art. 15 ust. 1 u.g.n. stanowi podstawę dokonywania przez Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego zamiany ich nieruchomości na nieruchomości stanowiące własność osób fizycznych lub własność innych osób prawnych.

Zamiana odbywa się za dopłatą różnicy wartości zamienianych nieruchomości. Wartość zamienianych nieruchomości powinna zostać określona przez rzeczoznawców majątkowych – zgodnie z art. 7 u.g.n., a różnica wartości zamienianych nieruchomości określonych przez rzeczoznawcę majątkowego stanowi podstawę ustalenia dopłaty. Zamiana jest więc dokonywana wraz z dopłatą ekwiwalentną.