Najistotniejsze informacje związane ze sporządzaniem informacji PIT-11 wynikają z samego formularza. Zawarty w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 listopada 2014 r. w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. z 2014 poz. 1634) wzór PIT-11 określa m.in. podstawę prawną jego sporządzenia, terminy doręczenia oraz podmioty, które otrzymują przedmiotową informację. Dosyć ogólnie wskazany został jednak podmiot, na którym ciąży obowiązek sporządzenia i złożenia PIT-11. Z formularza wynika bowiem, że obowiązek złożenia dotyczy płatników podatku dochodowego od osób fizycznych. Aby dokładnie poznać krąg podmiotów obowiązanych do wystawienia PIT-11 należy zatem prześledzić regulacje prawne nakładające taki obowiązek.

Czytaj: Do 2 marca płatnicy muszą przesłać informację o dochodach

Informację PIT-11 sporządzają płatnicy dokonujący wypłat, w przypadku których ustawodawca przewidział zaliczkowy pobór podatku. Taki obowiązek wynika m.in. z art. 39 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej u.p.d.o.f., który obliguje do tego płatników wskazanych w art. 31, art. 33 i art. 35 u.p.d.o.f.
Obowiązek ten obejmuje zatem:
1) zakłady pracy (osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej). Jako płatnicy mają obowiązek obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od nich przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy. Obowiązek ten dotyczy także zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego (np. zasiłki macierzyńskie, zasiłki chorobowe) wypłacanych przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłat z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej (art. 31 u.p.d.o.f.);
2) rolnicze spółdzielnie produkcyjne oraz inne spółdzielnie zajmujące się produkcją rolną - w PIT-11 należy w takim przypadku wykazać dokonane na rzecz członków spółdzielni lub ich domowników wypłaty z tytułu dniówek obrachunkowych, udziału w dochodzie podzielnym spółdzielni, a także uzyskiwane od spółdzielni przez te osoby zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego (art. 33 u.p.d.o.f.);
3) osoby prawne i ich jednostki organizacyjne, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy (art. 35 u.p.d.o.f.) - przykładowo płatnikiem może być bank obsługujący konto, na które wpływa zagraniczna emerytura klienta banku;
4) jednostki organizacyjne uczelni, placówki naukowe, zakłady pracy oraz inne jednostki organizacyjne - w związku z wypłacanymi stypendiami (chodzi tu w szczególności o stypendia przyznawane uczestnikom studiów doktoranckich, stypendia naukowe, stypendia i inne należności otrzymywane przez osoby kierowane za granicę w celach naukowych, dydaktycznych lub szkoleniowych, stypendia za rozwiązywanie zadań badawczych i wdrożeniowych oraz przyznawane studentom studiów dziennych stypendia za wyniki w nauce i stypendia ministra za osiągnięcia w nauce). Należy jednak pamiętać, że nie każda wypłata stypendium oznacza obowiązek sporządzenia informacji PIT-11. Istotne jest tu, z jakim stypendium mamy do czynienia oraz na czyją rzecz jest ono wpłacane. Może się bowiem okazać, że wypłacone stypendium będzie korzystało ze zwolnienia podatkowego, a wtedy nie będzie podlegało wykazaniu w PIT-11.
 
Do sporządzenia PIT-11 będą również zobowiązane:
a) organy zatrudnienia - od świadczeń wypłacanych z Funduszu Pracy,
b) wojewódzkie urzędy pracy - wykazując świadczenia wypłacane z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
c) areszty śledcze oraz zakłady karne - przekazują informacje o należnościach za pracę przypadających tymczasowo aresztowanym oraz skazanym,
d) spółdzielnie - wykazują oprocentowania wkładów pieniężnych członków spółdzielni, zaliczonego w ciężar kosztów spółdzielni,
e) oddziały Wojskowej Agencji Mieszkaniowej - od wypłacanych żołnierzom świadczeń pieniężnych wynikających z przepisów ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
f) centrum integracji społecznej - od wypłacanych świadczeń integracyjnych i motywacyjnej premii integracyjnej,
g) podmiot przyjmujący na praktykę absolwencką - od świadczeń pieniężnych wypłacanych z tytułu odbywania praktyk absolwenckich,
Z art. 41 ust. 1 u.p.d.o.f. w związku z art. 42 ust. 2 pkt 1 u.p.d.o.f. wynika, że obowiązek sporządzenia PIT-11 powstaje również w przypadku płatników dokonujących wypłaty świadczeń na rzecz osób (polskich rezydentów) uzyskujących przychody z działalności osobistej, określonej w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz z praw majątkowych określonych w art. 18 u.p.d.o.f. Płatnikami są tu:
1. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,
2. osoby prawne i ich jednostki organizacyjne (np. spółki kapitałowe, fundacje),
3. jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej (np. spółki cywilne, osobowe spółki prawa handlowego, szkoły, inspekcje, sądy itp.).
W informacji podatkowej PIT-11 płatnicy będą zatem obowiązani wykazać m.in. wypłacone należności z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych.
 
 
W deklaracji PIT-11 podlegają także wykazaniu:
a) przychody z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi;
b) przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek (np. przychody radnych, posłów, senatorów itp.);
c) przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej (np. przychody członków gminnych komisji ds. rozwiązywania problemów alkoholowych, zarządców mas upadłościowych, syndyków);
d) przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych;
e) przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:
1) osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
2) właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością
- wyjątek stanowią przychody uzyskane na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej;
a) przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.
 
Przykład
W 2014 r. urząd gminy wypłacił radnemu z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich należności w kwocie przekraczającej miesięcznie kwotę wolną od podatku w wysokości 2800 zł (art. 21 ust. 1 pkt 17 u.p.d.o.f.). Informację o nadwyżce między kwotą wykazanych należności a sumą kwot wolnych od podatku radny otrzyma w PIT-11 (jako załącznik do PIT-11 zostanie dołączony PIT-R stanowiący informację o wypłaconych podatnikowi kwotach z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich). Gdyby jednak urząd wypłacał radnemu jedynie należności z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich, które nie przekraczałyby kwot wolnych od podatku dochodowego, nie miałby obowiązku sporządzania informacji PIT-11, a jedynie informację PIT-R.
 
Przykład
Pani Jolanta M. jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą zawarła ze spółką jawną kontrakt menedżerski. Przedmiotem kontraktu jest osobiste świadczenie na rzecz spółki jawnej stałych usług polegających na bieżącym podejmowaniu wszelkich czynności związanych z finansami spółki, jej organizacją i administrowaniem. Mimo że prowadzi działalność gospodarczą, przychody przez nią osiągnięte są przychodami z działalności wykonywanej osobiście, stosownie do treści art. 13 pkt 9 u.p.d.o.f. Spółka jako płatnik jest obowiązana do pobierania 18% zaliczki na podatek dochodowy według zasad określonych w art. 41 ust. 1, 1a u.p.d.o.f. i w odpowiednim terminie wykazać uzyskane przez Panią Jolantę przychody w informacji PIT-11.
 
Należy pamiętać, że w sytuacji gdy kwota należności wynikająca z zawarcia umowy (z osobą niebędącą pracownikiem), która skutkowałaby powstaniem przychodu ze wskazanych powyżej tytułów (tj. określonych w art. 13 pkt 2 i 5-9 u.p.d.o.f.) nie przekraczałaby 200 zł, wówczas przychody te podlegają opodatkowaniu w sposób ryczałtowany na zasadach określonych w art. 30 ust. 1 pkt 5a u.p.d.o.f. W takim przypadku płatnik nie będzie miał obowiązku sporządzania informacji PIT–11. Pobrany przez niego zryczałtowany podatek zostanie wykazany w deklaracji PIT-8AR.
(...)
 
Czytaj więcej: Kompas Księgowo-Kadrowy