Odpowiedź:
W umowie o roboty budowlane strony mają prawo przyjąć mieszaną formę wynagrodzenia.
Uzasadnienie:
Analizując problematykę rodzajów wynagrodzeń w umowie o roboty budowlane zauważyć należy, że ustawodawca nie zawarł regulacji w powyższym zakresie ani w ustawie z 29.01.2004 r. - Prawo zamówień publicznych – dalej p.z.p., ani też w prawie budowlanym (ustawa z 7.07.1994 r. Prawo budowlane - dalej p.b.) Regulacje odnoszące się do robót budowlanych zawarte zostały natomiast w ustawie z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny - dalej k.c., w tytule XVI Umowa o roboty budowlane. Z powyższych przepisów wynika natomiast, iż sposób ustalenia umówionego wynagrodzenia należy do stron umowy. Rodzajów wynagrodzeń za roboty budowlane jest kilka. Najpopularniejszymi formami wynagrodzenia są wynagrodzenie ryczałtowe i kosztorysowe, ale bardzo często występuje też tzw. wynagrodzenie mieszane, czyli ryczałtowo – kosztorysowe lub kosztorysowo – ryczałtowe. Podkreślić trzeba, że nie ma ustawowej definicji wynagrodzenia mieszanego. Wynagrodzenie mieszane może polegać na tym, że ryczałt dotyczy zakresu robót ujętego w umowie, natomiast wszelkie roboty dodatkowe rozliczane są kosztorysowo. Np. w umowie strony uzgadniają wynagrodzenie ryczałtowe, przewidując jednocześnie możliwość jego wzrostu lub redukcji w zależności od wykonania prac dodatkowych lub ograniczenia zakresu prac podstawowych. Możliwość zastosowania takiej konstrukcji zaakceptował Sąd Najwyższy, który w wyroku z 14.03.2008 r. (Sygn. akt IV CSK 460/2007), stwierdził, iż "Niejednokrotnie w umowach o roboty budowlane jest stosowany tzw. system mieszany, polegający na określeniu wynagrodzenia w sposób ryczałtowy oraz zastrzeżenia, że za prace dodatkowe nieobjęte projektem należy się wynagrodzenie kosztorysowe". Inna forma wynagrodzenia mieszanego może polegać na tym, że strony mogą umówić się na wynagrodzenie kosztorysowe z pewnymi elementami wynagrodzenia ryczałtowego, np.: określą, iż wysokość wynagrodzenia zostanie ustalona na podstawie kosztorysu z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może przekroczyć wysokości określonej kwoty lub nie może być niższe niż wskazana w umowie cena.
Przykłady zapisów umownych dotyczących wynagrodzenia mieszanego:
1. Ryczałtowe wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu umowy strony ustalają zgodnie z ofertą wykonawcy na kwotę brutto ..……..zł
(słownie: ….zł ……………..)
w tym podatek VAT w wysokości .. %.
2. Wynagrodzenie wskazane w pkt 1 jest wynagrodzeniem ryczałtowym, tj. obejmuje wszystkie koszty związane z realizacją zadania wynikające wprost z dokumentacji projektowej. Obejmuje także wszystkie składniki oraz obciążenia, jak również wszelkie koszty poniesione przez wykonawcę, które są niezbędne do należytej i terminowej realizacji przedsięwzięcia zgodnie z projektem, warunkami umowy, w szczególności koszty związane z uzyskaniem koniecznych zezwoleń, pozwoleń, uzgodnień, opinii, certyfikatów, ekspertyz, koszty pracy urządzeń, zakupu materiałów urządzeń i instalacji, a także opłaty za tyczenie, pomiary geodezyjne, pomiary elektryczne, próby szczelności, opłaty za zajęcie pasa drogowego, organizacja ruchu drogowego (tymczasowa i stała), itp. Ponadto wynagrodzenie obejmuje podatki, cła, koszty transportu na placu budowy, załadunku, rozładunku, transportu, wywozu, recyklingu, składowania, opłaty za usługi geodezyjne i geotechniczne, jak i opłaty za kontrole, testy i badania, które są związane z utrzymaniem i rozruchem.
W przypadku, w którym zamawiający zleci wykonawcy wykonanie dodatkowych robót budowlanych wykraczających poza przedmiot niniejszej umowy (o których mowa w art. 144 ust. 1 pkt 2 p.z.p.) – zamówienia podstawowego – ustala się następujące zasady ich zlecania oraz rozliczania:
A) Rozpoczęcie wykonywania dodatkowych robót budowlanych wykraczających poza przedmiot niniejszej umowy, może nastąpić po podpisaniu przez strony umowy aneksu zmieniającego umowę w tym zakresie. Podstawą do podpisania aneksu będzie protokół konieczności zatwierdzony przez strony umowy. Protokół ten musi zawierać uzasadnienie wskazujące, że spełnione zostały przesłanki, o których mowa w art. 144 ust. 1 pkt 2 p.z.p. Rozpoczęcie wykonywania tych robót musi być poprzedzone wykonaniem dokumentacji projektowej opisującej te roboty.
B) Podstawą do rozliczenia dodatkowych robót budowlanych wykraczających poza przedmiot zamówienia podstawowego będą kosztorysy opracowane przez wykonawcę. Kosztorys wykonany będzie według następujących założeń:
i) Ceny jednostkowe robót będą przyjmowane z kosztorysów, które wykonawca zobowiązany jest złożyć przed zawarciem niniejszej umowy, zaś ilości wykonanych robót – z książki obmiaru,
ii) W przypadku wystąpienia robót, na które nie określono w kosztorysie złożonym przed zawarciem umowy cen jednostkowych, tzn. takie, których nie można rozliczyć zgodnie z pkt i), roboty te rozliczane będą na podstawie kosztorysów przygotowanych przez wykonawcę, a zatwierdzonych przez zamawiającego. Kosztorysy te opracowane będą na podstawie następujących założeń:
- ceny składników cenotwórczych, tj. stawki roboczogodziny (R), ceny jednostkowe materiałów (M) , cena najmu sprzętu (S), wskaźnik kosztów ogólnych (Ko) oraz wskaźnik zysku zostaną przyjęte z kosztorysów opracowanych przez wykonawcę metod kalkulacji szczegółowej,
- w przypadku, gdy nie będzie możliwe rozliczenie danej roboty na w/w podstawie, brakujące ceny materiałów (M) i sprzętu (S) zostaną przyjęte z zeszytów SEKOCENBUD (jako średnie) za okres ich wbudowania,
- podstawą do określenia nakładów rzeczowych będą normy zawarte w w/w kosztorysach, a w przypadku ich braku – odpowiednie pozycje KNR. W przypadku braku odpowiednich pozycji w KNR, zastosowane zostaną KNNR, a następnie wycena indywidualna wykonawcy, zatwierdzona przez zamawiającego.
