Pytanie
Czy spółka przy rozliczaniu VAT w kwestii dotyczącej ZFŚS może kierować się zasadą, że VAT naliczony z faktur dokumentujących wydatki z ZFŚS nie podlega odliczeniu, nie ma więc potrzeby wystawiania faktur wewnętrznych i odprowadzania podatku należnego od dokonywanych przekazań na rzecz pracowników?
Zgodnie z obowiązującą od 1 grudnia 2008 r. nowelizacją ustawy o VAT, od wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów można odliczać VAT. Podstawowym kryterium przy odliczaniu VAT jest warunek, że wydatek ten musi być związany z czynnościami opodatkowanymi. Konieczne staje się więc przeanalizowanie, czy zakupy dokonywane w ramach ZFŚS są związane z działalnością spółki. Uznajemy, że wydatki środków ZFŚS nie są związane z prowadzoną przez firmę działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u. Jest to jedynie działalność socjalna, do której prowadzenia firma jest zobowiązana odrębnymi przepisami prawa. Spółka nie występuje w relacjach z pracownikiem jako podatnik VAT, o którym mowa w art. 15 u.p.t.u. Realizuje jedynie obowiązek ustawowy określony ustawą o ZFŚS, który obliguje go do administrowania środkami ZFŚS (prawomocny wyrok NSA z dnia 2 września 2008 r., I FSK 1076/07). Chociaż wyrok dotyczy udzielania pożyczek z ZFŚS, to sentencja w nim zawarta dotyczy wszelkich czynności związanych z administrowaniem środkami funduszu socjalnego. W tym bowiem zakresie pracodawca nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a jedynie wykonuje obowiązki, które nakłada na niego ustawa o ZFŚS. Tym samym pozostaje poza zakresem ustawy o VAT. Spółce w efekcie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, nie ma ona obowiązku wystawiania faktur wewnętrznych i wykazywania podatku należnego od przekazanych pracownikom towarów i usług. Zakupy i przekazania pozostają neutralne podatkowo.