W planie miejscowym definicja nieprzekraczalnej linii zabudowy mówi, iż: "należy przez nią rozumieć linię wyznaczoną na rysunku planu i określoną w tekście uchwały, przed którą nie wolno zlokalizować ściany budynku; okapy i gzymsy mogą być wysunięte nie więcej aniżeli 0,5 m przed linię zabudowy, a balkony i wykusze do 1,0 m". Nie ma w niej mowy o innych niż budynek obiektach budowlanych.
Czy w tej sytuacji należy rozumieć, że dopuszczalne jest realizowanie na terenie działki poza nieprzekraczalną linią zabudowy obiektów budowlanych takich jak:
- śmietnik (jako obiekt małej architektury),
- wiata (niebędąca budynkiem zgodnie z definicją budynku),
- droga, np. wewnętrzna (jako budowla)?
Pojęcie nieprzekraczalnej linii zabudowy odnosi się do usytuowania budynku. Warunki usytuowania pojemników do czasowego gromadzenia odpadów stałych, dojść i dojazdów regulują przepisy rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) - dalej r.w.t. Wiata jako budowla nie podlega regulacjom zawartej w ustawie. Tym samym, wytyczenie nieprzekraczalnej linii zabudowy nie odnosi się do sytuowania śmietnika, wiaty, czy drogi wewnętrznej.
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.) – dalej u.p.z.p., w art. 15 ust. 2 pkt 6 u.p.z.p. stanowi, iż w planie miejscowym określa się obowiązkowo m.in. parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym linie zabudowy, gabaryty obiektów i wskaźniki intensywności zabudowy. Linia zabudowy jest to odległość w jakiej od granicy działki lub drogi można zbudować budynek. Nieprzekraczalna linia zabudowy oznacza, że budynki nie mogą być usytuowane poza tą linią (por. wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2000 r., sygn. SA/Sz 41/99). Nieprzekraczalna linia zabudowy wyznacza zatem usytuowanie ściany zewnętrznej budynku (lica budynku) w określony sposób. Lico budynku to elewacja frontowa wraz z wszystkimi elementami. Ustalenie warunków usytuowania budynków m.in. poprzez określenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego nieprzekraczalnej linii zabudowy, nie ma bezpośredniego przełożenia na usytuowanie pojemników służących do gromadzenia odpadów stałych, dojść czy dojazdów.
Warunki usytuowania pojemników służących do czasowego gromadzenia odpadów stałych określone są w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) - dalej r.w.t. Zgodnie z § 22 ust. 1 r.w.t. na działkach budowlanych należy przewidzieć miejsca na pojemniki służące do czasowego gromadzenia odpadów stałych, z uwzględnieniem możliwości ich segregacji. Miejscami tymi mogą być zadaszone osłony lub pomieszczenia ze ścianami pełnymi bądź ażurowymi zgodnie z § 22 ust. 2 pkt 1 r.w.t. W obecnym budownictwie jednorodzinnym lub wielorodzinnym jest to najczęściej spotykane rozwiązanie.
Z uwagi na to, iż z treści pytania nie można wywnioskować o jaki budynek chodzi– wielorodzinny, czy jednorodzinny dodać należy, iż zgodnie z § 22 ust. 2 pkt 2 r.w.t. miejscem na pojemniki służące do gromadzenia odpadów stałych, może też być wyodrębnione pomieszczenie w budynku, mające posadzkę powyżej poziomu nawierzchni dojazdu środka transportowego odbierającego odpady, lecz nie wyżej niż 0,15 m, w tym także dolne komory zsypu z bezpośrednim wyjściem na zewnątrz, zaopatrzonym w daszek o wysięgu co najmniej 1 m i przedłużone na boki po co najmniej 0,8 m, mający ściany i podłogi zmywalne, punkt czerpalny wody, kratkę ściekową, wentylację grawitacyjną oraz sztuczne oświetlenie. Także, zgodnie z § 22 ust. 2 pkt 3 r.w.t., utwardzone place do ustawiania kontenerów z zamykanymi otworami wrzutowymi.
W § 23 r.w.t. ustalone są odległości, jakie należy dochować przy lokalizacji pojemnika służącego do czasowego gromadzenia odpadów stałych. Zgodnie z § 23 ust. 1 rozporządzenia odległość miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stałe, o których mowa w § 22 ust. 2 pkt 1 i 3 rozporządzenia, powinna wynosić co najmniej 10 m od okien i drzwi do budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz co najmniej 3 m od granicy z sąsiednią działką. Zachowanie odległości od granicy z sąsiednią działką nie jest wymagane, jeżeli osłony lub pomieszczenia stykają się z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej. W zabudowie jednorodzinnej ponadto dopuszcza się zmniejszenie odległości od okien i drzwi do 3 m, a od granicy z działka sąsiednią do 2 m. Przy czym także dopuszcza się usytuowanie na granicy z działką sąsiednią, jeżeli osłony lub pomieszczenia stykają się z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej bądź też przy linii rozgraniczającej od strony ulicy.
Przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) - dalej pr. bud., nie definiują pojęcia wiata. Tak więc w zakresie interpretacji tego przepisu należy odwołać się do jej potocznego znaczenia. Wiata jest lekką konstrukcja dachowa wspartą na słupach. Zgodnie z treścią art. 3 pkt 2 pr. bud. przez budynek należy rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale z gruntem związany, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Z uwagi na to, iż z treści pytania nie można precyzyjnie ustalić o jaki obiekt chodzi, odpowiedź jest wariantowa. Jeżeli wiata będąca przedmiotem pytania, spełnia powyższe wymagania, to przy usytuowaniu budynku należy stosować się do § 12 i (lub) § 19 r.w.t. i wskazanych tam odległości od nieruchomości sąsiednich.
Wiata ze względu na swoje parametry nie może być obiektem małej architektury. Uznać zatem należy, iż wiata nie spełniająca wymagań budynku, zgodnie z treścią art. 3 pkt 3 u.p.b. jest budowlą. Por. wyrok z 5 lutego 2008 r. WSA w Olsztynie sygn. akt II SA/0l 1123/07. Nie będą miały do niej zastosowanie przepisy rozporządzenia, wiata może być usytuowana na granicy z działka sąsiednią. Por. wyrok z dnia 23 października 2008 r. WSA w Białymstoku II SA/Bk 243/08. Do wiaty "(...) nie mogą mieć zastosowania przepisy rozporządzenia (...) zarówno co do usytuowania przedmiotowej wiaty, jak i warunków technicznych określonych dla garażu. Rozporządzenie (...) stosuje się bowiem do budynków, a jak wyżej wskazano przedmiotowa wiata garażowa za taki budynek nie może być uznana. Również § 1 ww. aktu prawnego akcentuje, iż rozporządzenie ustala warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i związane z nimi urządzenia, ich usytuowanie na działce budowlanej oraz zagospodarowanie działek przeznaczonych pod zabudowę, zapewniające spełnienie wymagań art. 5 i 6 pr. bud.
W szczególności zatem do usytuowania wiaty nie znajdują zastosowania odległości sytuowania budynków na działce budowlanej od granicy z sąsiednią działką budowlaną, określone w § 12 czy też § 19 ww. r.w.t.".
W rozporządzeniu określone są warunki techniczne jakie powinny spełniać dojścia i dojazdy do działek budowlanych i budynków. Zgodnie z § 14 ust. 1-4 r.w.t. do działek budowlanych oraz do budynków i urządzeń z nimi związanych należy zapewnić dojście i dojazd umożliwiający dostęp do drogi publicznej, odpowiednie do przeznaczenia i sposobu ich użytkowania oraz wymagań dotyczących ochrony przeciwpożarowej, określonych w przepisach odrębnych. Szerokość jezdni nie może być mniejsza niż 3 m. Dopuszcza się zastosowanie dojścia i dojazdu do działek budowlanych w postaci ciągu pieszo-jezdnego, pod warunkiem że ma on szerokość nie mniejszą niż 5 m, umożliwiającą ruch pieszy oraz ruch i postój pojazdów. Do budynku i urządzeń z nim związanych, wymagających dojazdów, funkcję tę mogą spełniać dojścia, pod warunkiem że ich szerokość nie będzie mniejsza niż 4,5 m. Dojścia i dojazdy do budynków, z wyjątkiem jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, powinny mieć zainstalowane oświetlenie elektryczne, zapewniające bezpieczne ich użytkowanie po zapadnięciu zmroku.
Anna Bufnal