Czy ma znaczenie termin złożenia wniosku o pozwolenie (przed wejściem planu w życie)?
W sytuacji, gdy w dacie wejścia w życie planu zagospodarowania inwestor nie dysponuje ostateczną decyzją o pozwoleniu na budowę, decyzja ustalająca warunki zabudowy winna być wygaszona na podstawie art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.) - dalej u.p.z.p. oraz art. 162 § 1 pkt 1 w związku z art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. Oznacza to, iż inwestor nie będzie mógł zrealizować inwestycji w sposób wskazany w decyzjach wz. i pozwoleniu na budowę, które nie było ostateczne w dacie wejścia w życie planu zagospodarowania.
W myśl art. 65 ust. 1 pkt 2 u.p.z.p. organ, który wydał decyzję o ustaleniu warunków zabudowy, stwierdza jej wygaśnięcie w przypadku, jeżeli dla tego terenu uchwalono plan miejscowy, którego ustalenia są inne niż w wydanej decyzji. Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji następuje w trybie art. 162 § 1 pkt 1 k.p.a., o czym z kolei stanowi art. 65 ust. 3 u.p.z.p.
Organ administracji publicznej ma zatem obowiązek stwierdzenia wygaśnięcia decyzji, jeżeli zostaną spełnione przesłanki wskazane w art. 162 § 1 k.p.a. Stwierdzenie wygaśnięcia dotyczy bezprzedmiotowej decyzji i nakazane jest przez przepis prawa materialnoprawnego, tj. w rozpatrywanym przypadku przez art. 65 ust. 1 pkt 2 u.p.z.p.
W przypadku decyzji o ustaleniu warunków zabudowy bezprzedmiotowość oznacza koniec możliwości ubiegania się o pozwolenie na budowę na podstawie tej decyzji. Jednym z przypadków oznaczających bezprzedmiotowość jest uchwalenie dla danego terenu planu miejscowego, którego ustalenia są inne niż w wydanej decyzji.
Niemniej jednak przepisu art. 65 ust. 1 pkt 2 u.p.z.p. nie stosuje się, jeżeli została wydana ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę (art. 65 ust. 2 u.p.z.p.).
Z analizy art. 65 ust. 1 pkt 2 i art. 65 ust. 2 u.p.z.p. jednoznacznie wynika, iż w razie uchwalenia miejscowego planu, którego ustalenia są niezgodne z ustaleniami zawartymi w decyzji o wz. organ jest zobligowany do wyłączenia tejże decyzji z obrotu prawnego poprzez stwierdzenie jej wygaśnięcia, chyba że na podstawie decyzji o ustaleniu warunków zabudowy została wydana ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę.
A zatem niezbędnym warunkiem utrzymania mocy prawnej przez decyzję o ustaleniu warunków zabudowy, mimo jej sprzeczności z m.p.z.p. jest uprzednie uzyskanie na jej podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę.
Decyzje ostateczne to w rozumieniu przepisów prawa administracyjnego decyzje, od których nie służy odwołanie, a zatem te decyzje, które nie mogą być weryfikowane w administracyjnym toku instancji. Do decyzji ostatecznych należy zaliczyć decyzję organu pierwszej instancji, w stosunku do której upłynął termin do złożenia odwołania i nie został przywrócony w przepisanym trybie, decyzję wydaną przez organ odwoławczy (organ drugiej instancji) oraz decyzje ostateczne z mocy wyraźnego przepisu prawa materialnego.
Należy zwrócić uwagę, że ustawodawca celowo posłużył się pojęciem "wydania ostatecznej decyzji", a nie przykładowo wydania decyzji, aby zaakcentować przymiot ostateczności. Trzeba więc przyjąć, że tylko w sytuacji gdy inwestor dysponuje ostateczną decyzją o pozwoleniu na budowę, organ w sytuacji wejścia w życie planu zagospodarowania nie stwierdza wygaśnięcia decyzji wz.
Rozwiązanie przyjęte w art. 65 ust. 2 cytowanej ustawy jest w pełni uzasadnione. Stanowi wyraz realizacji zasady pewności obrotu prawnego, a przede wszystkim ochrony praw nabytych. Jeżeli inwestor uzyskał ostateczne tj. podlegające wykonaniu pozwolenie na budowę, może przystąpić do wykonywania robót budowlanych, a wejście w życie planu miejscowego dla obszaru gdzie zamierza inwestować nie może go pozbawić takiej możliwości.
Z uwagi na okoliczność, że w odniesieniu do analizowanego stanu faktycznego inwestor w dacie wejścia w życie m.p.z.p. nie legitymował się ostateczną decyzją o pozwoleniu na budowę, nie może znaleźć zastosowania art. 65 ust. 2 u.p.z.p. i decyzję wz. należy wygasić. Oznacza to, iż Inwestor nie będzie mógł zrealizować inwestycji w sposób wskazany w decyzjach wz. i pozwoleniu na budowę, które nie było ostateczne w dacie wejścia w życie planu zagospodarowania. Bez znaczenia jest przy tym data złożenia wniosku o wydanie pozwolenia na budowę.