Tworzywa sztuczne są wszechobecne we współczesnym świecie. Są one wszechstronne i trwałe; ta trwałość sprawia jednak, że problemem staje się ich utylizacja. Celem zielonej księgi, opublikowanej w dniu 7 marca br. przez Komisję Europejską, jest zainicjowanie systematycznej wymiany zdań na temat tego, w jaki sposób można by zrównoważyć cykl życia tworzyw sztucznych i obniżyć wpływ „plastikowych odpadów” na środowisko.
Odpady z tworzyw sztucznych mogą przetrwać setki lat w przyrodzie, w szczególności w środowisku morskim. Do światowych oceanów i mórz corocznie trafia nawet 10 mln ton śmieci, głównie tworzyw sztucznych, przez co stają się one największym światowym wysypiskiem „plastikowych odpadów”.
Obecnie połowa odpadów z tworzyw sztucznych wytwarzanych w Europie trafia na wysypiska, do czego nie powinno się dopuszczać, ponieważ tworzywa sztuczne mogą zawierać niebezpieczne substancje a ich utylizacja może prowadzić do niepożądanych emisji i koncentracji trujących pozostałości.
Zielona księga podkreśla kluczową rolę, jaką tworzywa sztuczne odgrywają w wielu procesach przemysłowych i zastosowaniach oraz potencjalne korzyści gospodarcze wynikające z podwyższenia poziomu recyklingu. Aby przyspieszyć tę zmianę, należy stworzyć lepsze warunki ramowe sprzyjające idei ekoprojektu i innowacjom środowiskowym, dzięki czemu zapobieganie powstawaniu odpadów oraz ich recykling będą wpisane w etap projektowania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Celem zielonej księgi jest zebranie informacji i poglądów, aby ocenić, jakie skutki wywołują odpady z tworzyw sztucznych, i określić europejską strategię na rzecz ich ograniczania. Zainteresowane strony proszone są o przedstawienie swoich poglądów na temat tego, czy i w jaki sposób należy dostosować obowiązujące prawodawstwo, tak aby uwzględniało ono kwestię odpadów z tworzyw sztucznych i wspierało ponowne wykorzystanie, recykling i odzyskiwanie „plastikowych odpadów” a nie ich składowanie. Poszukiwane są również opinie na temat skuteczności potencjalnych celów recyklingowych czy środków ekonomicznych, takich jak zakaz składowania odpadów, jego opodatkowanie oraz programy „pay-as-you-throw”. W zielonej księdze postawiono także pytania o to, w jaki sposób udoskonalić modularną i chemiczną budowę tworzyw sztucznych, aby podwyższyć ich podatność na recykling; jak zmniejszyć ilość śmieci w morzach; oraz czy istnieje potrzeba propagowania biodegradowalnych opakowań.
Proces konsultacji, obejmujący 26 pytań, będzie trwał do początku czerwca 2013 r. Wyniki zostaną wykorzystane na potrzeby dalszych działań w 2014 r. w ramach szerszego przeglądu polityki dotyczącej odpadów, który skupi się w szczególności na dotychczasowych celach w zakresie odzysku i składowania odpadów oraz na ocenie ex post pięciu dyrektyw dotyczących poszczególnych strumieni odpadów.
Opracowanie: Łukasz Matłacz
Źródło: www.europa.eu/rapid, stan z dnia 8 marca 2013 r.