Komentarz pochodzi z  programu Serwis Budowlany .

Podstawa prawna powstania rejestrów i osoby podlegające wpisowi

Od dnia 1 stycznia 1995 r., tj. dnia wejścia w życie obecnie obowiązującej ustawy – Prawo budowlane do określonych przepisami ustawy zadań Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego należało m.in. prowadzenie centralnych rejestrów:

  • a) osób posiadających uprawnienia budowlane,
  • b) rzeczoznawców budowlanych,
  • c) ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej.

Od początku wprowadzenia powyższego przepisu, obowiązek prowadzenia przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego centralnych rejestrów wynikający z art. 88a ust. 1 pkt 3 pr. bud. dotyczył wyłącznie osób uzyskujących uprawnienia budowlane lub tytuł rzeczoznawcy budowlanego, bądź też osób ukaranych na podstawie przepisów obowiązującej ustawy – Prawo budowlane oraz przepisów wykonawczych do ww. ustawy, czyli po 1 stycznia 1995 r.

Natomiast osoby, posiadające uprawnienia budowlane bądź stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, wydane na podstawie przepisów obowiązujących przed 1 stycznia 1995 r., nie utraciły prawa wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Ich uprawnienia są ważne, mimo że nie figurują w centralnym rejestrze prowadzonym przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

Osoby takie mają jedynie obowiązek przynależności do właściwej izby samorządu zawodowego. Zatem, organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego obowiązane są kontrolować, czy osoba wykonująca samodzielną funkcję techniczną w budownictwie na podstawie uprawnień budowlanych uzyskanych przed dniem 1 stycznia 1995 r., jest członkiem właściwej izby samorządu zawodowego. Nie mają jednak prawa żądać od takich osób okazania zaświadczenia lub decyzji o wpisie do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane prowadzonego przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego, ponieważ powyższe nie znajduje podstawy prawnej.

A zgodnie z zasadą praworządności zawartą w art. 7 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. i powtórzoną w art. 6 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego - dalej k.p.a., organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Oznacza to, że organy administracji publicznej i nadzoru budowlanego mogą podejmować wyłącznie takie działania, do których upoważniają je obowiązujące przepisy prawa materialnego. Zatem, wszelkie żądania organów dotyczące spełnienia określonych obowiązków, muszą opierać się na przepisie prawnym. W przypadku braku takiego przepisu nie może być mowy o nałożeniu obowiązku.

Zmiana prawna w zakresie prowadzenia rejestrów

Przepisami ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych - dalej ustawa deregulacyjna, dokonano zmiany w zakresie art. 88 ust. 1 pkt 3 pr. bud. Z dniem wejścia w życie przepisów ustawy deregulacyjnej, tj. z dniem 10 sierpnia 2014 r., wpisowi do centralnego rejestru nie podlegają osoby posiadające tytuł rzeczoznawcy budowlanego.

Zgodnie z art. 8b ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa - dalej u.s.z.a., podstawę do podjęcia czynności rzeczoznawcy budowlanego stanowi dokonanie wpisu na listę rzeczoznawców budowlanych prowadzoną przez Krajową Izbę Architektów oraz Krajową Izbę Inżynierów Budownictwa.
Zatem, rzeczoznawcy budowlani obecnie nie są i nie będą już wpisywani na listę rzeczoznawców prowadzoną przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Dodatkowo, dotychczasowa lista rzeczoznawców została przekazana przez ten organ do izb samorządu zawodowego.

Dokonywanie wpisów

Wpis do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane, stanowiący podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, dokonywany jest w drodze decyzji wydawanej przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

Decyzja Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego o wpisie jest ostateczna, nie służy od niej odwołanie. Jednakże zgodnie z art. 127 § 3 k.p.a., strona niezadowolona z decyzji może zwrócić się do organu, który ją wydał (czyli do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego) z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Sposób prowadzenia centralnych rejestrów osób posiadających uprawnienia budowlane, rzeczoznawców budowlanych oraz ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie, a także dokumenty, na podstawie których dokonuje się wpisów do centralnych rejestrów oraz wzory rejestrów określają przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 11 lutego 2009 r. w sprawie wzorów i sposobu prowadzenia w formie elektronicznej centralnych rejestrów osób posiadających uprawnienia budowlane, rzeczoznawców budowlanych oraz ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie - dalej r.w.c.r.
Rozporządzenie powyższe pomimo niezmienionej nazwy, utraciło moc w zakresie dotyczącym rzeczoznawców budowlanych.
Przed dokonaniem wpisu do centralnego rejestru nadesłanych decyzji, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego może wystąpić do właściwego organu o weryfikację przesłanej dokumentacji, określając nieprawidłowości, które powinny zostać usunięte (§ 7 ust. 1 r.w.c.r.). Natomiast osoba objęta wpisem do rejestru może żądać sprostowania wpisu, jeżeli jest on niezgodny z informacjami zawartymi w decyzji lub ze stanem faktycznym.
Zgodnie z § 3 ust. 2 r.w.c.r., wpisów do centralnych rejestrów dokonuje się na podstawie ostatecznych decyzji o:

  1. nadaniu uprawnień budowlanych,
  2. ukaraniu w trybie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie,

Centralne rejestry są prowadzone w postaci zbiorów danych, zapisanych w formie elektronicznej (§ 4 ust. 1 r.w.c.r.).

Do wniosków o wpis do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane dołącza się ostateczne decyzje o nadaniu uprawnień budowlanych, wydane przez właściwe organy. Natomiast do wniosków o wpis informacji o osobie ukaranej z tytułu odpowiedzialności zawodowej dołącza się także akta postępowania administracyjnego, obejmujące dokumenty stanowiące podstawę wpisu (§ 4 ust. 2 i 3 r.w.c.r.).

Wpisu do właściwego zbioru danych dokonuje się pod oddzielną pozycją centralnego rejestru, oznaczoną numerem wynikającym z kolejności oraz datą dokonania wpisu. Wpis jest dokonany z chwilą zamieszczenia danych w centralnym rejestrze (§ 4 ust. 5 i 6 r.w.c.r.).

W powyższych rejestrach zamieszcza się w szczególności: imiona i nazwisko, adres, numer PESEL – w stosunku do osób posiadających obywatelstwo polskie, albo numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość – w stosunku do osób nieposiadających obywatelstwa polskiego, a także informację o wykształceniu i tytułach naukowych.

Jest to istotna zmiana obowiązująca od 31 maja 2004 r., a związana jest z przynależnością Polski do Unii Europejskiej, co z kolei zobowiązuje nas do uznawania dyplomów, świadectw i innych dokumentów poświadczających kwalifikacje zawodowe osób będących obywatelami Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Konfederacji Szwajcarskiej, jeżeli posiadają one w tych państwach prawo wykonywania czynności odpowiadających samodzielnym funkcjom technicznym w budownictwie.

Komentarz pochodzi z programu Serwis Budowlany .