Budowa regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych krok po kroku

Na przełomie dwóch ostatnich lat doszło do istotnych nowelizacji aktów prawnych regulujących szeroko rozumianą gospodarkę odpadami, które wprowadzając m.in. zmiany w obowiązującym systemie gospodarowania odpadami komunalnymi, umiejscowiły w tym systemie nowy rodzaj obiektów, a mianowicie regionalne instalacje przetwarzania odpadów komunalnych (tzw. RIPOK).

Pełna treść komentarza dostępna jest w  programie Serwis Budowlany .




Regionalne instalacje przetwarzania odpadów komunalnych to obiekty, do których mają być przekazywane zmieszane odpady komunalne, odpady zielone i pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania, pochodzące z obszaru regionu gospodarki odpadami komunalnymi.

1. Wprowadzenie

Aktem prawnym, który bezpośrednio ukonstytuował ten rodzaj obiektów była nieobowiązująca aktualnie ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw - dalej u.n.u.u.c.p.g. Ustawa ta utraciła moc, jednak zmiany nią dokonane zachowały swą ważność. Ustawa ta co do zasady wprowadziła zmiany w ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, natomiast wprowadzając pojęcie regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych umieściła jego definicję w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach - dalej u.o. Od 23 stycznia 2013 r. obowiązuje nowa ustawa o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. – dalej u.o., która zawiera poprawioną i usytuowaną w innym miejscu w stosunku do pierwotnej definicję regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 35 ust. 6 u.o. regionalną instalacją do przetwarzania odpadów komunalnych jest zakład zagospodarowania odpadów o mocy przerobowej wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego przez co najmniej 120 tys. mieszkańców, spełniający wymagania najlepszej dostępnej techniki lub technologii, o której mowa w art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska - dalej p.o.ś., oraz zapewniający termiczne przekształcanie odpadów lub:
1) mechaniczno-biologiczne przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych i wydzielanie ze zmieszanych odpadów komunalnych frakcji nadających się w całości lub w części do odzysku, lub
2) przetwarzanie selektywnie zebranych odpadów zielonych i innych bioodpadów oraz wytwarzanie z nich produktu o właściwościach nawozowych lub środków wspomagających uprawę roślin, spełniających wymagania określone w przepisach odrębnych, lub materiału po procesie kompostowania lub fermentacji dopuszczonego do odzysku w procesie odzysku R10, spełniającego wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie art. 30 ust. 4 u.o., lub
3) składowanie odpadów powstających w procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych o pojemności pozwalającej na przyjmowanie przez okres nie krótszy niż 15 lat odpadów w ilości nie mniejszej niż powstająca w instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych.

Powstanie regionalnych instalacji przetwarzania odpadów komunalnych i zobowiązanie gmin, które przejęły obowiązki właścicieli odpadów, do kierowania strumienia zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania do znajdujących się na obszarze danego regionu instalacji ma na celu zmniejszenie zagrożeń dla środowiska wynikających z transportu odpadów komunalnych z miejsc ich powstania do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. W tym celu wprowadzono podział województw na regiony gospodarki odpadami, w ramach których prowadzone będą wszelkie czynności związane z gospodarowaniem odpadami komunalnymi.

2. Uwarunkowania powstania regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych wynikające z przepisów prawa miejscowego.

Tworzenie regionów gospodarki odpadami komunalnymi oraz wyznaczanie na ich terenie regionalnych instalacji przetwarzania odpadów komunalnych powierzone zostało sejmikom województw, które dokonują tego w wojewódzkich planach gospodarki odpadami (dalej: WPGO), a następnie w uchwałach w sprawie wykonania wojewódzkich planów gospodarki odpadami.
Charakter i zawartość WPGO określa ustawa o odpadach. Zarówno WPGO, jak i krajowy plan gospodarki odpadami opracowywane są dla osiągnięcia celów założonych w polityce ekologicznej państwa i wdrażania hierarchii postępowania z odpadami oraz zasady bliskości, a także utworzenia w kraju zintegrowanej sieci instalacji gospodarowania odpadami, spełniających wymagania ochrony środowiska.

WPGO powinien spełniać wymagania określone w art. 35 u.o. Plan ten powinien przede wszystkim zawierać analizę aktualnego stanu gospodarki odpadami na obszarze, dla którego jest sporządzany m.in. zawierać informacje dotyczące identyfikacji problemów w zakresie gospodarki odpadami, w tym, uwzględniając położenie geograficzne, sytuację demograficzną i gospodarczą, warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne, ocenę potrzeb:
– tworzenia nowych lub zmiany istniejących systemów zbierania odpadów oraz budowy dodatkowej infrastruktury służącej gospodarowaniu odpadami, zgodnie z zasadą bliskości,
– zamknięcia obiektów przeznaczonych do gospodarowania odpadami.
WPGO również zawiera:
1) podział na regiony gospodarki odpadami komunalnymi wraz ze wskazaniem gmin wchodzących w skład regionu;
2) wskazanie regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych w poszczególnych regionach gospodarki odpadami komunalnymi oraz instalacji przewidzianych do zastępczej obsługi tych regionów, w przypadku gdy znajdująca się w nich instalacja uległa awarii lub nie może przyjmować odpadów z innych przyczyn oraz do czasu uruchomienia regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych;
3) plan zamykania instalacji niespełniających wymagań ochrony środowiska, których modernizacja nie jest możliwa z przyczyn technicznych lub nie jest uzasadniona z przyczyn ekonomicznych.

WPGO nie jest jednak aktem prawa miejscowego, dlatego też jego postanowienia nie mają mocy wiążącej w odniesieniu do gmin i ich mieszkańców. Aktem prawa miejscowego jest natomiast uchwała w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami, która podejmowana jest przez sejmik województwa równolegle z uchwaleniem planu i zgodnie z art. 38 u.o., określa:
1) regiony gospodarki odpadami komunalnymi;
2) regionalne instalacje do przetwarzania odpadów w poszczególnych regionach gospodarki odpadami komunalnymi oraz instalacje przewidziane do zastępczej obsługi tych regionów, w przypadku gdy znajdująca się w nich instalacja uległa awarii lub nie może przyjmować odpadów z innych przyczyn oraz do czasu uruchomienia regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych.

3. Region gospodarki odpadami komunalnymi

Pojęcie „regionu gospodarki odpadami komunalnymi" zostało wprowadzone art. 35 ust. 5 u.o. Zgodnie z tym przepisem, region gospodarki odpadami komunalnymi stanowi obszar sąsiadujących ze sobą gmin liczących łącznie co najmniej 150 tys. mieszkańców i obsługiwany przez regionalne instalacje przetwarzania odpadów komunalnych. Regionem gospodarki odpadami komunalnymi może być również obszar gminy liczącej powyżej 500 tys. mieszkańców. W świetle powyższych przepisów w skład regionów będą zatem co do zasady wchodziły 2 lub więcej gmin, przy czym nie jest dopuszczalny podział jednej gminy pomiędzy dwa różne regiony.

Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Serwis Budowlany .